۲

۱

۶-۳٫ متغیرهای مورد استفاده
در یک پژوهش برای پاسخ دادن به پرسش­های پژوهش و یا آزمون فرضیه‌ها، تشخیص متغیرهای پژوهش امری ضروری است. متغیرها به سه دسته مستقل، تعدیل کننده و وابسته تقسیم می­شوند.

پژوهشگر بیش از هر چیز به متغیر وابسته علاقه مند است، هدف وی توصیف یا پیش بینی تغییرپذیری متغیر وابسته است. به بیان دیگر، همان متغیر اصلی است که به منزله­ی یک مطلب قابل پژوهش جلوه می­ کند. با تحلیل متغیر وابسته (یعنی اینکه چه متغیرهایی بر آن تاثیر می­ گذارد)، می­توان برای حل مساله به پاسخ هایی دست یافت. پژوهشگر علاقه­مند است این متغیر و نیز سایر متغیرهایی که بر آن تاثیر می­گذارند، کمی کند و بسنجد (صائبی و شیرازی، ۱۳۸۵).
متغیر مستقل به گونه ­ای مثبت یا منفی بر متغیر وابسته تاثیر می­ گذارد. یعنی، وقتی متغیر مستقل وجود داشته باشد متغیر وابسته نیز وجود دارد و هر مقدار افزایش در متغیر مستقل روی دهد، در متغیر وابسته نیز افزایش یا کاهش روی خواهد داد. به بیان دیگر، دلیل تغییر در متغیر وابسته را باید در متغیر مستقل جست و جو کرد. برای ایجاد روابط علی، متغیر مستقل دست­کاری می­ شود (همان ماخذ، ۱۳۸۵).
متغیر تعدیل کننده، بر رابطه­ میان متغیرهای مستقل و وابسته تاثیر اقتضایی دارد. یعنی، حضور این متغیر سوم، رابطه­ای را که به طور اساسی بین متغیر مستقل و وابسته، مورد انتظار است، تحت تاثیر قرار می­دهد (همان ماخذ، ۱۳۸۵).
در این پژوهش دو نوع متغیر در نظر گرفته شده است:
در فرضیه۱، تعهد وفاداری متغیر مستقل و تمایل به تغییر بانک متغیر وابسته است.
در فرضیه۲، تعهد مستمر متغیر مستقل و تمایل به تغییر بانک متغیر وابسته است.
در فرضیه۳، تعهد وفاداری متغیر مستقل و تبلیغ متغیر وابسته است.
در فرضیه۴، رضایت متغیر مستقل و تعهد وفاداری متغیر وابسته است.
در فرضیه۵، رضایت متغیر مستقل و تمایل به تغییر بانک متغیر وابسته است.
در فرضیه۶، رضایت متغیر مستقل و تبلیغ متغیر وابسته است.
در فرضیه۷، قابلیت اعتماد برند متغیر مستقل و رضایت متغیر وابسته است.
در فرضیه۸، قابلیت اعتماد برند متغیر مستقل و تعهد وفاداری متغیر وابسته است.
در فرضیه۹، قابلیت اعتماد برند متغیر مستقل و تعهد مستمر متغیر وابسته است.
۷-۳٫ آزمون های ابزار
۱-۷-۳٫ آزمون روایی^[۱۰۳]:
اعتبار(روایی) به این پرسش پاسخ می­دهد که ابزار اندازه ­گیری تا چه حد خصیصه­ی مورد نظر را می­سنجد (سرمد و همکاران، ۱۳۸۵). بدون آگاهی از روایی ابزار اندازه‌گیری نمی‌توان به دقت داده‌های حاصل از آن مطمئن بود. ابزار اندازه‌گیری ممکن است برای اندازه‌گیری یک خصیصه­ی ویژه، دارای اعتبار باشد در حالی که برای سنجش همان خصیصه بر روی جامعه دیگر از هیچ­گونه اعتباری برخوردار نباشد. روایی محتوا اطمینان می­دهد که ابزار مورد نظر، به تعداد کافی، پرسش­های مناسب برای اندازه ­گیری مفهوم مورد سنجش را در بردارد. روایی ظاهری نشان می­دهد که عناصر مورد سنجش، به طور ظاهری توانایی اندازه ­گیری مفهوم مورد نظر را دارند. به طور معمول، روایی محتوایی یک آزمون توسط افرادی که در موضوع مورد مطالعه تخصص دارند، تعیین می­ شود (سکاران، ۱۳۸۱).
در این پژوهش، با بهره گرفتن از مطالعات کتابخانه­ای انجام شده در فصل ۲، پرسشنامه­ای طراحی شد. به منظور تعیین روایی عوامل شناخته شده، با بهره گرفتن از روش گروه اسمی، دیدگاه اساتید، متخصصین و خبرگان استفاده شد. هم­چنین پیش آزمون در نمونه ­ای ۵۰ تایی انجام گرفت و بنا بر نظر اساتید و خبرگان و آلفای محاسبه شده برای نمونه پیش آزمون که در نمایشگر ۴-۳ ارائه شده است، پرسشنامه تایید شد.
۲-۷-۳٫ قابلیت اعتماد(پایایی)^[۱۰۴]:
قابلیت اعتماد یکی از ویژگی­های فنی ابزار اندازه ­گیری است. مفهوم یاد شده با این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه ­گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می­دهد. برای محاسبه­ی ضریب قابلیت اعتماد ابزار اندازه ­گیری شیوه ­های مختلفی به کار برده می­ شود. از آن جمله می­توان به اجرای دوباره (روش بازآزمایی)، روش موازی (روش همتا)، روش تصنیف (دو نیمه کردن)، روش کودر _ ریچاردستون و روش آلفای کرونباخ اشاره کرد (سرمد و همکاران، ۱۳۸۵).
این روش برای محاسبه­ی هماهنگی درونی ابزار اندازه ­گیری از جمله پرسشنامه یا آزمون­هایی که خصیصه­ های مختلف را اندازه ­گیری می­ کند به کار می­رود. برای محاسبه آلفای کرونباخ از رابطه زیر استفاده می­ شود:

که در آن K تعداد پرسش­ها،  واریانس پرسش iام و  واریانس کل پرسش­ها است. هرچقدر این مقدار به عدد یک نزدیک­تر باشد نشان­دهنده پایایی بالاتر و هر چقدر این مقدار به صفر نزدیک­تر باشد، نشان از عدم پایایی پرسشنامه یا پژوهش است.
در این پژوهش برای سنجش پایایی از نرم افزار spss استفاده گردید که نتایج در نمایشگر ۴-۳ ارائه شده است و از آنجایی که تمامی مقادیر از ۷/۰ بیشتر است، تمام عوامل از پایایی لازم برخوردار هستند.
نمایشگر ۴-۳٫ آلفای کرونباخ عوامل پرسشنامه

عامل

تعداد پرسش­ها

آلفای کرونباخ

پیش آزمون

نمونه

تعهد وفاداری

۶