اربابی، علی محمد، “تبیلغات تجاری"، ۱۳۵۰، انتشارات دانشکده ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران، چاپ اول
اکرامی، محمود، ” مردم شناسی تبلیغات “، ۱۳۸۶، مشهد، نشرایوار، چاب دوم
الوانی، سید مهدی و زهره دهدشتی شاهرخ ” اصول و مبانی جهانگردی “، ۱۳۷۳، تهران، انتشارات معاونت برنامه ریزی سازمان گردشگری
الوانی، مهدی، “جهانگردی، اثرپذیری یا اثرگذاری فرهنگی"، ۱۳۷۶، مجموعه مقالات نخستین همایش جهانگردی و جمهوری اسلامی ایران، جلد دوم
بنادرویش، فاطمه، “مدیریت نظام اطلاعات جهانگردی و نقش آن در تسهیل و کارامد سازی هماهنگی ها"،۱۳۸۲، مجموعه مقالات سمینار بررسی سیاست ها و برنامه های توسعه جهانگردی، دانشگاه علامه طباطبایی
بونی فیس، پریسیلا، “مدیریت گردشگری فرهنگی"، ۱۳۸۰،ترجمه محمود عبدالله زاده، چاپ اول، تهران، انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی
بوهالیس، دیمیتریوس، ” گردشگری الکترونیکی"، ۱۳۸۶، ترجمه ی گروهی از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته ی مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه طباطبائی، تحت نظارت حنفی زاده، جباری و شادمهر، چاپ دوم، تهران، انتشارات پندار پارس
بینگر، اتولر،” ارتباطات اقناعی"، ۱۳۷۶، ترجمه ی علی رستمی، انتشارات مرکز مطالعات و سنجش برنامه ای صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
پاپلی یزدی، محمد حسین و مهدی سقایی، “گردشگری ( ماهیت و مفاهیم)"، ۱۳۸۵، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت
پدریان، مرتضی،"اثرات اقتصادی و فرهنگی توریسم"، ۱۳۷۴، مقالات برگزیده سمینار اصفهان و جاذبه های ایران گردی و جهانگردی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، اصفهان
پراتکانس، آنتونی و الیوت آرونسون، ” عصر تبیلیغات ؛ استفاده و سوء استفاده ی روزمره از اقناع “، ۱۳۷۹، ترجمه ی کاووس سید امامی و محمد صادق عباسی، انتشارات سروش
پوریا، پیروز، “مقدمه ای بر برنامه ریزی جهانگردی"، ۱۳۷۳"، ماهنامه اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره ۴۵
تقی زاده انصاری، حسن، ” جهانگردی در ایران : سیاستها، برنامه های توسعه با رویکرد به جاذبه های طبیعی و گردشگری “، ۱۳۸۳، تهران، ناشر اندیشه پویا، چاپ اول
جی تلیس، جرارد، ” بهترین روش ها در تبلیغات موثر برای موفقیت در اهداف “، ۱۳۸۶، ترجمه ی دکتر محمد رضا صالحی، اصفهان، انتشارات فرهنگ مردم

حبیبی، محسن، “مطالعه آثاربهبود سیستم اطلاعات جهانگردی برمیزان جذب توریست"رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷
حیدری، اصغر، “بررسی نقش رسانه ها در شناسایی مقاصد گردشگران ایرانی و عراقی"رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه ازاد واحد تهران مرکزی،۱۳۸۳
حکیم آرا، محمد علی،"تبلیغ کوششی برای متقاعد سازی “،۱۳۷۹، فصلنامه ی رسانه، شماره دوم
دلاور، علی، ” مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی “، ۱۳۷۶، تهران، انتشارات رشد
رستمی، علی، ” نقش تبلیغات بازرگانی در گسترش صنعت گردشگری و جهانگردی “، مجموعه مقالات اولین همایش صنعت تبلیغات ایران، ۱۳۷۹، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
رسولی، محمد رضا، ” مخاطب شناسی تلویزیون های ماهواره ای “، ۱۳۸۱، فصلنامه رسانه، سال سیزدهم، شماره ۴
رضوانی، علی اصغر، ” جغرافیا و صنعت توریسم “، ۱۳۷۴، تهران، مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام نور
رهبر، محمد تقی، “پژوهش در تبلیغ"، ۱۳۷۱، تهران، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی
روستا، احمد و همکاران،” مدیریت بازار یابی تبلیغات “،۱۳۷۸، انتشارات سمت، چاپ دوم
روستا، احمد، ” تبلیغات برای صادرات، هشدار ها و راهکارها “، مجموعه مقالات اولین همایش صنعت تبلیغات ایران، ۱۳۷۹، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
روستا، احمد، ” تبلیغات آینده وآینده تبلیغات ایران “، مجموعه مقالات دومین همایش صنعت تبلیغات ایران، ۱۳۸۱، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
روی گتی، ویتالیانو و لوچانومرلو، ” علوم جهانگردی “، ۱۳۷۵، ترجمه ی محمود دباغ، تهران، موسسه فرهنگی انتشاراتی ثامن
زاهدی، شمس السادات، “تحلیلی بر انواع توریسم و ارتباط ان ها با یکدیگر"، ۱۳۸۲، فصلنامه مطالعات جهانگردی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی
زمانی، احمد، “آثار درآمدی و اشتغال زایی جهانگردی و ایرانگردی"، مجموعه مقالات جهانگردی و توسعه، مرکز تحقیقات مطالعات سیاحتی وزارت ارشاد
زورق، محمد حسن، ” مبانی تبلیغ “، ۱۳۶۸، انتشارات سروش
ساترلند، ماکس، ” روان شناسی تبلیغات تجاری و ذهن مصرف کننده: آنچه عمل می کند، آنچه عمل نمی کند و چرایی آن “، ۱۳۸۰، ترجمه ی سیناقربانلو، تهران، انتشارات مبلغان
سرمد، زهره و عباس بازرگان، ” روش های تحقیق در علوم اجتماعی “،۱۳۷۶، تهران، انتشارات آگاه
سلطانی، محمدعلی،"اهمیت توسعه توریسم در جهان سوم"،۱۳۷۴،مقالات برگزیده سمینار اصفهان و جاذبه های ایرانگردی و جهانگردی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان
سورین، ورنر و تانکارد، جیمز، ” کاربرد نظریه های ارتباطات"، ۱۳۸۱، ترجمه ی علیرضا دهقان، انتشارات دانشگاه تهران
سورین، ورنر و تانکارد، جیمز، ” کاربرد نظریه های ارتباطات"،۱۳۸۴، ترجمه ی علیرضا دهقان، انتشارات دانشگاه تهران
سورین، ورنر و تانکارد، جیمز، ” کاربرد نظریه های ارتباطات “، ۱۳۸۵، ترجمه ی علیرضا دهقان، انتشارات دانشگاه تهران
سیفی، مهدی،” سنجش تطبیقی دیدگاه گردشگران برون مرزی و کارشناسان بازاریابی دفاتر خدماتی مسافرتی در مورد اثرگذاری رسانه های تبلیغی” ،رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۸۷
شاهدوست، داوود، ” تأثیر تبلیغات بر تولید، تبدیل و مصرف محصولات “، ۱۳۷۹، مجموعه مقالات اولین همایش صنعت تبلیغات
شعاع، اصغر، ۱۳۷۹، انتشارات سروش، سال ۲۲
ضیائی، محمود، ” واژگان تخصصی (فراغت، گردشگری، هتلداری)"،۱۳۸۵، تهران، انتشارات سمت
ضرغام، حمید، “راهکارهای توسعه جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران"، مجموعه مقالات نخستین همایش جهانگردی و جمهوری اسلامی ایران، جلد اول
طالع ماسوله، ایرج، “ابزار تبلیغات جهانگردی “، ۱۳۸۱، فصلنامه ی هنر هشتم، شماره ی ۲۸
طاهریان، مریم،” بررسی نقش روزنامه در توسعه صنعت توریسم(ایرانگردی و جهانگردی)، تحلیل محتوای چهار روزنامه ایران، همشهری، اطلاعات و کیهان در سال ۱۳۸۱"، رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، ۱۳۸۲
فروز فر، علی، ” اصول و مبانی تبلیغات بازرگانی “، ۱۳۸۲، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت امور مطبوعاتی و تبلیغاتی
فروز فر، علی، ” اصول و فنون تبلیغات بازرگانی “، ۱۳۸۶، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی
فقیهی، ابوالحسن و مهدی کاظمی، ” زمینه های فرهنگی توسعه جهانگردی پایدار در ایران"، ۱۳۸۲، مجموعه مقالات بررسی سیاست ها و برنامه های توسعه جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران، دانشگاه علامه طباطبایی
قاسمی، فرید،” پیشینه و انواع آگهی ، (سال نمای وقایع آگهی در ایران)"، ۱۳۷۷، مجله ی رسانه، سال نهم، شماره ۴
کاتلر، فیلیپ و آرمسترانگ،گری، ” اصول بازاریابی “، ۱۳۸۰، ترجمه علی پارساییان، انتشارات آیلار
کاستلز، مانوئل، ” عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ ( ظهور جامعه شبکه ای )"، ۱۳۸۰، ترجمه احد علیقلیان، افشین خاکباز و حسن چاوشیان، جلد اول، تهران، انتشارات طرح نو
کاظمی، مهدی، ” مدیریت گردشگری “، ۱۳۸۵، تهران، سمت
کاکو، میچیو، “چشم اندازها(انقلاب های علمی در قرن بیست و یکم)"، ۱۳۸۱، ترجمه یوسف اردبیلی، انتشارات ققنوس
کرلینجر، فرد . ان، ” مبانی پژوهش در علوم رفتاری “، ۱۳۷۷، ترجمه ی حسن پاشا شریفی و جعفر زند، چاپ دوم، تهران، انتشارات آوای نور

۱۹۴۶

فیلیپین

۱۹۳۶

۱۹۳۷

ونزوئلا

۱۹۴۶

۱۹۴۷

ایران با برخورداری از سابقه بیش از یکصدسال برگزاری انتخابات، از نظر کیفیت انتخابات و انتخاب نامزد های شایسته دچار ضعف های زیادی است . دربرخی مقاطع تاریخی مانند دهه های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ شمسی انتخابات صرفاً سرپوشی برای دیکتاتوری بوده و قادر به تامین حق انتخاب مردم نبوده است. یکی از عوامل اصلی این سیر قهقرایی، دیکتاتوری ناشی از ثروت نفت بوده است. به منظور بررسی رابطه نفت و انتخابات، در ادامه این فصل، تحولات انتخابات کشور را بصورت اجمالی مورد بررسی قرار می دهیم.

انتخابات در دوره پهلوی دوم
سقوط رضاشاه در سال ۱۳۲۰ شمسی ، آغاز دوره ای از فضای باز سیاسی بود که بهار زودگذر انتخابات، احزاب و مطبوعات سیاسی را به دنبال داشت. اگرچه در این دوره نیز نارسایی هایی مانند تقلب و دخالت دولت در انتخابات مجلس شورای ملی وجود داشت اما نسبت به دوره ۱۶ساله دیکتاتوری رضاشاه، شرایط برای رقابت سیاسی فراهم شده بود. انتخابات مجلس چهاردهم که در سال ۱۳۲۲ برگزار شد با انتخابات مجالس دوره رضاشاه کاملاً متفاوت بود؛ این انتخابات بسیاررقابتی بود. مبارزات انتخاباتی که از خرداد ۱۳۲۲، شش ماه پیش از پایان مجلس سیزدهم شروع شده بود، در برخی حوزه ها تا ۳ ماه بعد از افتتاح مجلس چهاردهم ادامه داشت. نتایج این دوره را نه دولت که قدرت های وابسته به نیروهای اجتماعی رقیب، احزاب سیاسی، فراکسیون های پارلمانی و حامیان آنها در متن بوروکراسی تعیین می کردند. در این دوره کشور شاهد انتخاباتی پرشور بود. حتی متفقین در مناطق تحت اشغال خود بر انتخابات تسلط مطلق نداشتند و بجای دیکته کردن نتایج انتخابات، به پشتیبانی از برخی نامزدها بسنده می کردند.^[۳۰۲]
علاوه بر رونق انتخابات، جایگاه مجلس نیز در این دوره ارتقاء یافت. کاهش قدرت شاه و تقسیم قدرت میان شاه، متفقین و گروه های سیاسی باعث دستیابی مجلس شورای ملی به سطح بالاتری از قدرت سیاسی گردید. بخشی از این اقتدار، عامدانه از سوی شاه جوان و به منظور جلب حمایت گروه های سیاسی به مجلس واگذار گردید و بخشی دیگر بصورت ناخواسته و در سایۀ تحولات سیاسی بویژه جنگ جهانی دوم و اشغال کشور ایجاد شده بود.
در این دوره شاه مراسم سوگند را در برابر نمایندگان مجلس برگزار کرد، مصونیت پارلمانی نمایندگان را دوباره معتبر دانست و از مجلس دعوت کرد تا دوباره در روند تشکیل کابینه مشارکت کند؛ رضاشاه، نخست وزیر انتخابی خود را با فرمان سلطنتی برای گرفتن رأی اعتماد به مجلس می فرستاد اما با شروع دوره سلطنت پهلوی دوم، ابتدا نمایندگان نخست وزیر را انتخاب می کردند و برای گرفتن فرمان به حضور شاه می فرستادند و در پایان به برنامه ها و کابینه او رأی اعتماد می دادند.^[۳۰۳] نتیجه تحول در انتخابات و اقتدار مجلس، اقداماتی مانند مخالفت با قرارداد الحاقی نفت، طرح موضوع موازنه منفی، تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت، پیشنهاد نخست وزیری مصدق و… بود که در روند توسعه سیاسی کشور نقش به سزائی داشتند. در این دوره شاخص هایی مانند میزان مشارکت در انتخابات و میزان رقابت انتخاباتی و شاخص دموکراتیک بودن نه تنها در مقایسه با دوره رضاشاه بلکه در مقایسه با دوره بعد (۱۳۵۵-۱۳۳۲) نیز بهتر بوده است.
جدول شماره ۴ ،داده های تجربی معرف دموکراتیزاسیون در عصر پهلوی دو(۴۸)

دوره پارلمان وسال برگزاری انتخابات

مشارکت در انتخابات

شاخص رقابت انتخاباتی

شاخص دموکراتیزاسیون

چهاردهم ۱۳۲۲

۱۴/۳۵

۳۲

۵۷/۳۳

پانزدهم ۱۳۲۶

۲۴/۵۱

۷/۲۵

۵۸/۳۸

دوره شانزدهم ۱۳۲۸

۲۴/۳۴

شماتیک شبکه برق مصرفی متصل به باس ۲۵ کیلوولتی (plant) در شکل زیر ارائه می شود.
شکل ۴-۱- بلوک دیاگرام شبکه بار مصرفی به همراه سیستم حفاظتی مربوطه
شکل ۴-۲- بلوک دیاگرام سیستم حفاظتی مربوط به توربین بادی
شکل ۴-۳- بلوک دیاگرام توربین بادی با ژنراتور القایی دو سو تغذیه با اعمال اتصال کوتاه تکفاز
رابط گرافیکی کاربر برای شبیه سازی سیستم مورد مطالعه از نوع phasors می باشد. نتایج حاصل از شبیه سازی های سیستم در حالت بدون فالت (مرحله اول) در زیر ارائه شده است.

شکل ۴-۴- نمودار ولتاژ سه فاز باس ۱۲۰ کیلوولتی بر حسب پریونیت

شکل ۴-۵- نمودار ولتاژ سه فاز باس ۲۵ کیلوولتی بر حسب پریونیت

شکل ۴-۶- نمودار ولتاژ سه فاز باس ۵۷۵ ولتی بر حسب پریونیت

شکل ۴-۷- نمودار توان اکتیو ارسالی توسط باس ۲۵ کیلوولتی بر حسب مگاوات

شکل ۴-۸- نمودار توان راکتیو ارسالی توسط باس ۲۵ کیلوولتی بر حسب وار(ولت آمپر راکتیو)

شکل ۴-۹- نمودار ولتاژ توالی مثبت شبکه (plant) 2300 ولتی بر حسب پریونیت

شکل ۴-۱۰- نمودار جریان توالی مثبت شبکه (plant) 2300 ولتی بر حسب پریونیت

شکل ۴-۱۱- نمودار سرعت زاویه ای موتور القایی موجود در شبکه (plant) 2300 ولتی بر حسب پریونیت

شکل ۴-۱۲- نمودار ولتاژ توالی مثبت باس ۵۷۵ ولتی بر حسب پریونیت

شکل ۴-۱۳- نمودار جریان توالی مثبت باس ۵۷۵ ولتی بر حسب پریونیت

شکل ۴-۱۴- نمودار توان اکتیو تولیدی توربین بادی با ژنراتور القایی دو سو تغذیه بر حسب مگاوات

شکل ۴-۱۵- نمودار توان راکتیو تولیدی توربین بادی با ژنراتور القایی دو سو تغذیه بر حسب مگاوار

شکل ۴-۱۶- نمودار ولتاژ جریان مستقیم خروجی کانورتر سمت شبکه بر حسب ولت

شکل ۴-۱۷- نمودار سرعت خروجی روتور توربین بادی بر حسب پریونیت

شکل ۴-۱۸- نمودار سرعت باد برخوردی به پره های توربین بر حسب متر بر ثانیه

شکل ۴-۱۹- نمودار زاویه پره توربین بادی بر حسب درجه

عملکرد سیستم با در نظر گرفتن یک خطای تکفاز در سیستم

نتایج حاصل از شبیه سازی های سیستم در حالت اعمال اتصال کوتاه تک فاز (مرحله دوم) در زیر ارائه شده است.
خطا در زمان ۵ ثانیه به مدار اعمال شده ومدت زمان برقراری خطای اتصال کوته در سیستم ۹ سیکل زمانی(۹/۶۰+۵) می باشد. مکان اتصال کوتاه در مجاورت باس ۲۵ کیلوولتی می باشد.

شکل ۴-۲۰- نمودار ولتاژ سه فاز باس ۱۲۰ کیلوولتی بر حسب پریونیت با اتصال کوتاه تکفاز

شکل ۴-۲۱- نمودار ولتاژ سه فاز باس ۲۵ کیلوولتی بر حسب پریونیت با اتصال کوتاه تکفاز

شکل ۴-۲۲- نمودار ولتاژ سه فاز باس ۵۷۵ ولتی بر حسب پریونیت با اتصال کوتاه تکفاز

شکل ۴-۲۳- نمودار توان اکتیو ارسالی توسط باس ۲۵ کیلوولتی بر حسب مگاوات با اتصال کوتاه تکفاز

شکل ۴-۲۴- نمودار توان راکتیو ارسالی توسط باس ۲۵ کیلوولتی بر حسب وار(ولت آمپر راکتیو) با اتصال کوتاه تکفاز

شکل ۴-۲۵- نمودار ولتاژ توالی مثبت شبکه (plant) 2300 ولتی بر حسب پریونیت با اتصال کوتاه تکفاز

شکل ۴-۲۶- نمودار جریان توالی مثبت شبکه (plant) 2300 ولتی بر حسب پریونیت با اتصال کوتاه تکفاز

شکل ۴-۲۷- نمودار سرعت زاویه ای موتور القایی موجود در شبکه (plant) 2300 ولتی بر حسب پریونیت با اتصال کوتاه تکفاز

این حدیث ­براساس اشتقاق لفظ درذیل­آیه بیان شده است؛حدیث ابتدا ازعلم خداوندی صحبت به میان می آورد، سپس از دور بودن شیطان واین که دور بودن شیطان برای انسان امری بدیهی است، پس می­توان نتیجه گرفت که،دور بودنی منظور است که حاصل و نتیجه ای ندارد.

۲-۱-۶-خوا
مولف براین نظراست،که واژه خوا که کلمه خاویه از این ریشه است، به معنای خالی شدن است.^[۵۱] آیه­ی آورده شده در این قسمت عبارت است از:
«أَوْ کَالَّذِی مَرَّ عَلى‏ قَرْیَهٍ وَ هِیَ خاوِیَهٌ عَلى‏ عُرُوشِها»(بقره /۲۵۹)«یا چون آن کس که به شهرى که بامهایش، یکسر فرو ریخته بود عبور کرد».
حدیثی که در ذیل آیه آمده،عبارت است از: وَ لَا بَأْسَ بِالْقِیَامِ وَ وَضْعِ الْکَفَّیْنِ وَ الرُّکْبَتَیْنِ وَ الْإِبْهَامَیْنِ عَلَى غَیْرِ الْأَرْضِ وَ تُرْغِمُ بِأَنْفِکَ وَ یُجْزِیکَ فِی وَضْعِ الْجَبْهَهِ مِنْ قُصَاصِ الشَّعْرِ إِلَى الْحَاجِبَیْنِ مِقْدَارُ دِرْهَمٍ وَ یَکُونُ سُجُودُکَ کَمَا یَتَخَوَّى الْبَعِیرُ الضَّامِرُ عِنْدَ بُرُوکِهِ تَکُونُ شِبْهَ الْمُعَلَّقِ لَا یَکُونُ شَیْ‏ءٌ مِنْ جَسَدِکَ عَلَى شَیْ‏ءٍ مِنْه^[۵۲]. و ایستادن و گذاشتن دستها و زانوها و انگشتان ابهام بر غیر زمین اشکالى ندارد؛ (بلکه لزوم بر زمین نهادن بى‏حائل مخصوص پیشانى است) و بینى خود را بر زمین بگذار یا بساى(حدّاقل اینست که بر زمین برسد)و­درگذاشتن پیشانى بر زمین براى تو کافى است، که از رستنگاه مو تا ابروها به اندازه یک درهم بر زمین گذارى (یعنى این مقدار موضع سجود است)و سجود تو یا حالت تو در هنگام سجود باید همانند فراخى و گشادگى میان اعضاى شتر لاغر به هنگام خوابیدن یعنى همچون کسى باشد که آویخته است؛(که کلیّه اعضاى او بسوى زمین میل کند و کشیده مى‏شود) و هیچ جزئى یا عضوى از بدنت بر جزئى یا عضوى دیگر متّکى نباشد، و اعضا یک دیگر را نگرفته باشند.
طبرسی در مجمع البیان آورده است، که خوی به معنای خالی وبه معنای خانه ای که از اهلش خالی شده باشد،است.^[۵۳]
در مفردات آمده است، که"تَخْوِی‏ خَوَاءً” به معنای این است،که خانه بکلّى خالى و ویران شد.^[۵۴]
این حدیث با تمثیلی زیبا که امام آن را در حدیث آورده است، شخص سجود کننده را وصف می نماید،و معنای آن را به وضوح برای شخص مخاطب به تصویر می­کشد، وبراساس اشتقاق لفظ بیان شده است، و در حهت تفسیرآیه موردنظر نیست.
۲-۱-۷-دحا
مولف براین باور است که، واژه دحابه معنای گستردگی و وسعت است.^[۵۵] آیه­ی آورده شده توسط مولف، عبارت است از: «وَ الْأَرْضَ بَعْدَ ذلِکَ دَحاها » (نازعات/۳۰)«و پس از آن زمین را با غلتانیدن گسترد». این دعا در ذیل آیه­ی بالا آورده شده است؛ که عبارت است، از: اللهم داحی المدحوات­ و بارئ المسموکات‏ و جابل القلوب على فطرتها شقیها و سعیدها اجعل شرائف صلواتک و نوامی‏ برکاتک و رأفه علی محمد عبدک ورسولک.^[۵۶]
امام على(علیه السلام) می فرماید: خدایا! اى گسترنده گسترده‏ها(زمینها)و نگاهدارنده برافراشته‏ها (آسمانها)و آفریننده دلها بر فطرت آنها، چه خوشبخت آنها و چه بدبخت آنها شریفترین درودها و افزون‏ترین برکات خود را بر محمد بنده وفرستاده ات فرست.
علامه درتفسیر المیزان دحا را گسترش زمین معنا کرده است.^[۵۷] اما راغب معنای دحا را جابجایی وحرکت زمین بیان کرده است.^[۵۸]
با توجه به دعای آورده شده می­توان گفت گسترش چیزهایی که گسترده شده اند، می ­تواند معنای جابجایی را نیز داشته باشد، و طریحی این دعا را براساس اشتقاق لفظ بیان کرده است، ودر جهت تفسیر آیه نیست.
۲-۱-۸-رعا
طریحی براین نظراست، که واژه رعا به معنای رعایت کردن ومراعات و حفظ است.^[۵۹] آیه­ی آورده شده، عبارت است از: آیه«وَ لَمَّا وَرَدَ ماءَ مَدْیَنَ وَجَدَ عَلَیْهِ أُمَّهً مِنَ النَّاسِ یَسْقُونَ وَ وَجَدَ مِنْ دُونِهِمُ امْرَأَتَیْنِ تَذُودانِ قالَ ما خَطْبُکُما قالَتا لا نَسْقی‏ حَتَّى یُصْدِرَ الرِّعاءُ وَ أَبُونا شَیْخٌ کَبیرٌ» (قصص/۲۳)«و چون به آب مَدْیَن رسید،گروهى از مردم را برآن یافت که[دامهاى خودرا] آب مى‏دادند، و پشت سرشان دو زن را یافت، که [گوسفندان خود را] دور مى‏کردند[موسى‏] گفت: منظورتان [از این کار] چیست؟گفتند:[ما­به­گوسفندان­خود]آب­نمى‏دهیم،تاشبانان[همگى­گوسفندانشان­را] برگردانند، و پدر ما پیرى سالخورده است».
حدیثی که درذیل آیه­ی بیان شده،عبارت است، از: فالعلماء یحزنهم ترک رعایه القرآن و یغمهم عدم فهمهم له و فقد العمل به و عدم اقتدارهم على ذلک و الجهال یهمهم حفظ روایته و یغمهم عدم قدرتهم علیه لما یزعمونه کمالا و فوزا^[۶۰].
آنچه مسلم است، این است که این حدیث براساس اشتقاق لفظ بیان شده است ودرجهت تفسیرآیه ی مورد نظر نیست؛ و بیان می دارد، که علما غمگین از ترک حفظ قرآن وعدم فهم آن می باشند،واین معنایی مجازی نیز می تواند داشته باشد،که علما غمگین ازترک عمل قرآن هستند؛ ودر آیه نیز رعا به معنای چوپان است، چرا که این چوپان است که از گوسفندان نگهداری وحفاظت می کندو هم چنین به معنای رهبر نیز آمده است، چرا که در این واژها معنای سرپرستی و حفظ وجود دارد.
۲-۱-۹-رقا
مولف بیان کرده است، که واژه رقا به معنای طبیب ونجات دهنده وشفا دهنده است^[۶۱]. آیه­ی آورده شده، دراین قسمت عبارت است از: « وَ قِیلَ مَنْ راق» (قیامه/۲۷) «و گفته شود: بالا برنده (دعا و برطرف کننده بیمارى) کیست؟».
علامه در تفسیر المیزان بر این باور است،که راق اسم فاعل از مصدر رقی است وبه معنای این است،که چه کسی از اهل وعیال وپرستارانی که پیرامون اویند، می­توانند او را شفا دهند وبه معنای افسون کردن و شفا دادن است.^[۶۲]
حدیثی که در ذیل آیه بالا آورده شده است عبارت است از: عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنِ الْقَدَّاحِ‏ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(علیه السلام) ‏ رَقَى النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) حَسَناً وَ حُسَیْناً فَقَالَ أُعِیذُکُمَا بِکَلِمَاتِ اللَّهِ التَّامَّاتِ وَ أَسْمَائِهِ الْحُسْنَى کُلِّهَا عَامَّهً مِنْ شَرِّ السَّامَّهِ وَ الْهَامَّهِ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ عَیْنٍ لَامَّهٍ وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ ثُمَّ الْتَفَتَ النَّبِیُّ (صلی الله وعلیه وآله)إِلَیْنَا فَقَالَ هَکَذَا کَانَ یُعَوِّذُ إِبْرَاهِیمُ- إِسْمَاعِیلَ وَ إِسْحَاقَ (علیه السلام).^[۶۳] حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: امیر المومنین (علیه السلام) فرمود: که پیغمبر (صلی الله علیه و آله) حسن(علیه السلام) و حسین (علیه السلام)را رقیه نمود (رقیه بمعناى: دعا تعویذ افسون و آنچه براى حفظ و نگهدارى بکار برند می باشد.) باین کلمات و فرمود:«اعیذ کما بکلمات اللَّه التامات و اسمائه الحسنى کلها عامه من شر السامه و الهامه و من شر کل عین لامه و من شر حاسد اذا حسد» سپس پیغمبر (صلی الله علیه و آله) رو به ما کرده فرمود: ابراهیم (علیه السلام) این سان اسماعیل و اسحاق را در پناه خدا می نهاد (و تعویذشان میکرد).
طریحی این حدیث رابراساس­اشتقاق لفظ واژه رقا بیان کرده است،وارتباطی به تفسیر آیه مورد نظر ندارد.
۲-۱-۱۰-غشا
درباب الف کلمه غشا، که طریحی آن را به معنای پرده و پوشش آورده است.^[۶۴] آیه­ی آورده شده،دراین قسمت عبارت است، از:« إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّهِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوى‏ عَلَى الْعَرْشِ یُغْشِی اللَّیْلَ النَّهارَ یَطْلُبُهُ حَثِیثاً وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومَ مُسَخَّراتٍ بِأَمْرِهِ أَلا لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ تَبارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِینَ» (اعراف/۵۴)«پروردگار شما آن خدایى است، که آسمانها و زمین را در شش روز خلق کرد، آن گاه بر عرش (فرمانروایى) قرار گرفت، روز را به پرده شب (و به عکس) در پوشاند،که با شتاب درپى­آن پوید،و نیزخورشید و ماه و ستارگان را مسخّر فرمان خود آفرید آگاه باشید،که ملک آفرینش خاص خداست، و حکم نافذ فرمان اوست بس منزه و بلند مرتبه است، خداى یکتا که پروردگار عالمیان است».
در ذیل آیه بالا، این حدیث آمده است، که عبارت است از: لَا یَقْعُدُ قَوْمٌ یَذْکُرُونَ اللَّهَ إِلَّا حَفَّتْهُمُ الْمَلَائِکَهُ وَ غَشِیَتْهُمُ الرَّحْمَهُ وَ نَزَلَتْ عَلَیْهِمُ السَّکِینَهُ وَ ذَکَرَهُمُ اللَّهُ فِیمَنْ عِنْدَهُ‏‏.^[۶۵]-مردمى که ذکر خدا گویند؛ ننشینند، مگر آنکه فرشتگان بر گردشان فراوان آیند، و رحمت ایشان را فرو گیرد و به ایشان آرامش عطا گردد، و خداوند او را در میان بندگان خود از او نام برد.
مولف معجم مقاییس­اللغه بر این عقیده است،که غشی به معنای پوشاندن شیءبه وسیله شیء است.^[۶۶]
راغب­در مفردات آورده است،که غشی غشا چیزی است،که بوسیله همراه وملازمت چیز دیگر پوشیده شود.^[۶۷]
طریحی این حدیث رابر اساس اشتقاق لفظ بیان کرده است، وحدیث ارتباطی به تفسیر آیه ندارد؛این آیه مجازآورده شده است، برای پوشاندن روز به وسیله شب و در حدیث مجاز است، برای فرا گرفتن رحمت خداوندی به وسیله فرود آمدن فرشتگان بر کسانی که ذکر خداوند گویند.
۲-۱-۱۱-تبب
کلمه­تبب که مولف،آن رابه معنای خسران وهلاکت،بیان کرده است.^[۶۸] آیه­ی عبارت است، از:«وَ ما ظَلَمْناهُمْ وَ لکِنْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَما أَغْنَتْ عَنْهُمْ آلِهَتُهُمُ الَّتِی یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ شَیْ‏ءٍ لَمَّا جاءَ أَمْرُ رَبِّکَ وَ ما زادُوهُمْ غَیْرَ تَتْبِیبٍ»(هود/۱۰۱)«و آنها که به هلاکت رسیدند؛ نه ما بر آنها بلکه خود بر خویشتن ستم کردند،وهنگامى که امر(قهر)خداى­تو برهلاکشان دررسید،همه خدایان باطلى که غیر خدا مى‏پرستیدند، هیچ دفع هلاکت از آنان ننمودند، و جز بر خسران و تباهى آنها نیفزودند.»
حدیثی که در ذیل آیه بالا آمده است، عبارت است از: حَتَّى اسْتَتَبَّ لَهُ مَا حَاوَلَ فِی أَعْدَائِک‏.^[۶۹] تا آنچه (فتح و فیروزى) که در باره دشمنانت (کافرین بتو) خواسته بود بدست آمد.
در تفسیر مجمع البیان آمده است،که تتبیب به معنای خسران وزیان است.^[۷۰] هم چنین علامه آورده است، که تتبیب از مصدر تبب به معنای هلاکت و تدمیر است.^[۷۱]
با توجه به حدیثی که طریحی آورده است، می­توان بیان داشت،که بر اساس اشتقاق لفظ درذیل آیه­ی مورد اشاره آمده است،وتبب به باب تفعیل رفته­ است ومعنایی دیگر گرفته است.هم چنان که در لسان العرب آمده است،که “اسْتَتَبَ” به معنای استقامت واستمرار است.^[۷۲] و می توان گفت منظور این است،که آن نتیجه ای که پیامبر خواسته بود، به انجام رسید وتمام شد.
۲-۱-۱۲-حسب
واژه حسب طریحی آن را به معنای کافی،مراقب بودن، هم چنین جاری بودن وشمارش وعذاب بیان کرده­ است.^[۷۳]
آیه­ی آورده شده،­ دراین قسمت،عبارت است از:«اقْرَأْ کِتابَکَ کَفى‏ بِنَفْسِکَ الْیَوْمَ عَلَیْکَ حَسِیباً» (اسرا/۱۴)«تو خودکتاب اعمالت را بخوان (و بنگر تا دردنیا چه کرده‏اى) که تو خود تنها براى رسیدگى به حساب خویش کافى هستى».
حدیثی که درذیل آیه ی بالاآورده شده است، عبارت است از:
فَقَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یَصُومُ شَهْرَ رَمَضَانَ احْتِسَاباً إِلَّا أَوْجَبَ اللَّهُ لَهُ سَبْعَ خِصَالٍ أَوَّلُهَا یَذُوبُ الْحَرَامَ مِنْ جَسَدِهِ وَ الثَّانِیَهُ یَقْرُبُ مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ وَ الثَّالِثَهُ یَکُونُ قَدْ کَفَّرَ خَطِیئَهَ أَبِیهِ آدَمَ (علیه السلام) وَ الرَّابِعَهُ یُهَوِّنُ اللَّهُ عَلَیْهِ سَکَرَاتِ الْمَوْتِ وَ الْخَامِسَهُ أَمَانٌ مِنَ الْجُوعِ وَ الْعَطَشِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَ السَّادِسَهُ یُعْطِیهِ اللَّهُ بَرَاءَهً مِنَ النَّارِ وَ السَّابِعَهُ یُطْعِمُهُ اللَّهُ مِنْ طَیِّبَاتِ الْجَنَّهِ قَالَ صَدَقْتَ یَا مُحَمَّد^[۷۴]. نبى اکرم (صلّى اللَّه علیه و آله) و سلم فرمودند: مومنى نیست که ماه رمضان را به امید اجر و پاداش روزه بگیرد؛ مگر آنکه خداوند هفت خصلت برایش مقرّر مى‏فرماید؛اوّل:حرام را از بدنش ذوب مى‏کند،دوّم:به رحمت بارى تعالى نزدیک مى‏گردد،سوّم: روزه‏اش کفّاره لغزش پدرش حضرت آدم (علیه السّلام) مى‏باشد؛چهارم: حق تعالى سختى‏هاى مرگ را بر او آسان مى‏فرماید؛پنجم: از گرسنگى و تشنگى روز قیامت در امانش قرار مى‏دهد، ششم: برات آزادى از جهنّم را نصیبش مى‏گرداند،هفتم: از طیّبات بهشتى بهره‏مندش مى‏کند،یهودى عرضه داشت: اى محمّد راست گفتى.
طبرسی درذیل آیه بالا بیان داشته است،که انسان در روز قیامت برای حساب­رسی اعمالش کافی است،چرا که وقتی اعمالش رادر آن روز می­بیند، که سزای اعمالش بدون کم وزیادی و عادلانه ثبت شده است، اعتقاد پیدا می کند که خودش برای حساب رسی اعمالش کافی است^[۷۵]. و هم چنین طریحی بیان داشته است، که حسب با کسر جیم به معنای اجر است.^[۷۶]
این حدیث براساس اشتقاق لفظ بیان شده است، ودرحدیث به معنای طلب وامید اجرو ثواب آمده است.
۲-۱-۱۳-رحب
مولف براین ­این نظراست،که واژه رحب به معنای گسترش واتساع است.^[۷۷] «وَ عَلَى الثَّلاثَهِ الَّذینَ خُلِّفُوا حَتَّى إِذا ضاقَتْ عَلَیْهِمُ الْأَرْضُ بِما رَحُبَتْ وَ ضاقَتْ عَلَیْهِمْ أَنْفُسُهُم» (توبه/۱۱۸)«و [نیز] بر آن سه تن که بر جاى مانده بودند [و قبول توبه آنان به تعویق افتاد] تا آنجا که زمین با همه فراخى‏اش بر آنان تنگ گردید، و از خود به تنگ آمدند».
حدیثی­که،طریحی بیان داشته است،عبارت­است،از:«وَ­بِهَذَا الْإِسْنَادِ­ قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(علیه السلام)‏ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ(صلی­الله­علیه­وآله) بَعَثَ سَرِیَّهً فَلَمَّا رَجَعُوا قَالَ مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوُا الْجِهَادَ الْأَصْغَرَ وَبَقِیَ عَلَیْهِمُ‏الْجِهَادُ الْأَکْبَرُ قِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا الْجِهَادُ الْأَکْبَرُ قَالَ جِهَادُ النَّفْسِ ثُمَّ قَالَ (صلی­الله­علیه­وآله)أَفْضَلُ­الْجِهَادِ مَنْ جَاهَدَ نَفْسَهُ ­الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیْهِ‏.^[۷۸]امام­­علی(علیه­السلام) فرمود:رسول خدا جوخه‏اى را به جهاد فرستاد،و چون برگشتند،فرمود:مرحبا به مردمى که‏جهاد اصغر را انجام دادند، و جهاد اکبر بر عهده آنها است؛ عرض شد یا رسول الله جهاد اکبر کدامست؟فرمود: جهاد با نفس، سپس فرمود: بهترین جهاد از کسى است، که با نفس خود که میان دو پهلو دار بجنگد.
مولف درتفسیر المیزان آورده است،که کلمه"رحب” به معنای وسعت در مقابل ضیق است.^[۷۹]
راغب در مفردات آورده است، که"رحب” به معنای فراخی جا ومکان است، ومرحباً واهلاً به معنای این است، که به مکان فراخ وراحتی رسیده ای.^[۸۰]
طریحی این حدیث را در ذیل آیه بالا براساس اشتقاق لفظ بیان داشته است، هرچند مفهوم ومعنای کلمه رحب به معنای اتساع وگسترش است، ومرحبا نیز گسترش تشویق را می رساند، اما حدیث در تفسیر آیه نیست و رحب در آیه به معنا ی گسترش زمین است.
۲-۱-۱۴-ثجج
واژه ثجج مولف بر این عقیده است،که به معنای رونده و جهنده است.^[۸۱] آیه­ی آورده شده، عبارت است از: « وَ أَنْزَلْنا مِنَ الْمُعْصِراتِ ماءً ثَجَّاجاً» (نبا/۱۴)«و از ابرها آبى بغایت ریزان فرو فرستادیم.»

پرسشنامه سنجش خلاقیت: برای اندازه گیری خلاقیت از آزمون خلاقیت تورنس که شامل ۶۰ ماده سه گزینه‏ای است، استفاده شد. این پرسشنامه؛ خلاقیت را در ۴ بعد سیالی، بسط، ابتکار یا اصالت و انعطاف‏پذیری می‏سنجد. مجموع نمرات این ابعاد نشان دهنده نمره کلی‏ خلاقیت است که در پژوهش حاضر فقط از نمره کلی خلاقیت استفاده شده است. این پرسشنامه یک آزمون مداد کاغذی است که توسط کفایت (۱۳۷۳) به فارسی برگردانده شده است. سؤالات این پرسشنامه در ماده های سه گزینه ای است که برای تصحیح و نمره گذاری آن در هر سؤال سه گزینه ای به گزینه های (۱ تا ۳) به ترتیب نمره‌ی (۱ تا ۳) اختصاص می‌یابد. بدین ترتیب، حداقل نمره در این آزمون ۶۰ و حداکثری نمره ای که آزمودنی می‌تواند دریافت نماید، ۱۸۰ خواهد بود.

روایی و پایایی ابزار مورد استفاده:
تعیین روایی و پایایی هر یک از ابزار به کار رفته در پژوهش به شرح زیر تعیین گردیده است.
روایی پیش آزمون و پس آزمون مفاهیم هندسی: در تهیه سؤالات پیش آزمون و پس آزمون مفاهیم هندسی تعداد ۳ نفر از معلمان با سابقه ی مقطع ابتدایی همکاری داشته و سؤالات بر اساس جدول هدف-محتوا تهیه گردیده اند. بعد از تهیه سؤالات مورد نظر، مجموعه ی سؤالات در اختیار تعداد ۳ نفر از معلمان با سابقه و دارای مدرک فوق لیسانس در مقطع ابتدایی قرار گرفته و از آن‌ها خواسته شد تا نبست به تأیید روایی محتوایی و صوری سؤالات اقدام نمایند. در ادامه بعد از اعمال نظرات اصلاحی معلمان سؤالات به رؤیت اساتید محترم راهنما و مشاور رسیده و مورد تأیید قرار گرفته اند.
پایایی پیش آزمون و پس آزمون مفاهیم هندسی: پایایی پیش آزمون و پس آزمون مفاهیم هندسی به روش بازآزمایی و به فاصله ی زمانی یک هفته روی تعداد ۲۵ نفر از دانش آموزان جامعه ی آماری اجرا و سپس به محاسبه ی ضریب همبستگی بین داده های حاصل از دو بار اجرای آزمون ها پرداخته شد این ضریب ها برای سؤالات پیش آزمون ۷۸/۰ و برای سؤالات پس آزمون ۷۵/۰ بوده که هر دو نشان از پایایی ابزار دارد.
پرسشنامه هوش منطقی – ریاضی و هوش فضایی: فارنهام و همکاران (۲۰۰۲) اعتبار این پرسشنامه را بر اساس شاخص آلفای کرونباخ معادل ۷۸/۰ گزارش نموده‌اند (نقل از پادروند و همکاران، ۱۳۹۰، ص ۱۰۱). هاشمی و همکاران (۱۳۸۵) اعتبار پرسشنامه را بر اساس شاخص آلفای کرونباخ محاسبه و بیش‌ترین مقدار آن را برای هوش دیداری-فضایی و معادل ۸۴/۰ گزارش کرده‌اند. حقیقی (۱۳۹۰) پایایی پرسشنامه ی هوش منطقی را با اجرا روی تعداد ۱۸۲ نفر از دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهرستان کنگاور بر اساس ضریب آلفای کرونباخ برابر ۷۲/۰ برای هوش منطقی-ریاضی و ۷۵/۰ برای هوش دیداری-فضایی گزارش نموده است.
پرسشنامه سنجش خلاقیت تورنس: ابزار به کار رفته برای تعیین میزان سنجش خلاقیت تورنس است. این پرسشنامه در پژوهش‌های زیادی مورد استفاده‌ی پژوهشگران قرار گرفته و در جوامع آماری مختلف تعیین روایی و پایایی گردیده است. از جمله عابدی در سال (۱۳۷۲) به تعیین میزان پایایی این آزمون با بهره گرفتن از روش آلفای کرونباخ پرداخته و به ترتیب ضرایب (۷۵/۰، ۶۷/۰، ۶۱/۰ و ۶۱/۰) را برای چهار مؤلفه‌ی خلاقیت (سیالی، ابتکار، انعطاف پذیری و بسط) گزارش نموده است. وی همچنین با بهره گرفتن از روش تحلیل عوامل تأییدی به بررسی روایی آزمون پرداخته و نشان داده است که این آزمون از اعتبار همزمان قابل قبولی نیز برخوردار است.
روش جمعآوری اطلاعات:
داده های مورد نظر پژوهشگر در چهار بخش مورد مطالعه شامل (یادگیری مفاهیم هندسی، هوش منطقی ریاضی، هوش فضایی و خلاقیت) با بهره گرفتن از ابزار اندازه گیری داده ها و تحت شرایط تقریباً مساوی برای هر شش گروه، جمع آوری گردید. اگر چه به منظور جمع آوری داده های مورد نظر پژوهش مطالعات و جستجوهای فراوانی به منظور چگونگی اجرای پژوهش، کنترل متغیرها، چگونگی تهیه و تنظیم ابزار اندازه گیری متغیرها و همچنین تنظیم مبانی نظری پژوهش صورت گرفته و این مطالعات نه در بخش میدانی پژوهش، بلکه در بخش کتابخانه ای و مطالعاتی پژوهش صورت گرفته است. لذا در بیان روش جمع آوری داده ها می توان گفت که جمع آوری این داده ها در دو بخش مبانی نظری با انجام مطالعات کتابخانه ای و جستجوی نتایج پژوهش های مشابه و بخش میدانی پژوهش که در برگیرنده ی اجرای آزمون و اجرای عملی موضوع پژوهش می باشد صورت گرفته است. در بخش میدانی اجرای پیش آزمون ها در یک روز و تحت شرایط مساوی برای تمام آزمودنی ها و با همکاری تعداد ۶ نفر از معلمین با تجربه ی مقطع ابتدایی در مدرسه ی مورد دسترس صورت گرفته است. آموزش منابع مورد نظر پژوهش در طول ۶ جلسه ی آموزشی ۵۰ دقیقه ای و سپس پس آزمون ها نیز در یک روز به صورت همزمان اجرا گردیده است.
جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری:
جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دختر پایه ششم مدارس ابتدایی شهر ایلام در سال تحصیلی ۹۲-۹۱ می باشد. به منظور تعیین نمونه های آماری مورد نیاز مطالعه، از روش نمونه های در دسترس استفاده گردید. بدین منظور بعد از انتخاب تعداد ۶۲ نفر از دانش آموزان یک آموزشگاه به صورت تصادفی در ۶ گروه تقسیم و هر یک از گروه ها بر اساس اصل انتساب تصادفی در یکی از گروه های آزمایشی قرار داده شدند. توزیع نمونه های مورد مطالعه در هر یک از گروه های آزمودنی در جدول (۲-۳) ارائه گردیده است.