۲-۱۷- سازمان میراث فرهنگى و گردشگرى و شوراى عالى میراث فرهنگى و گردشگرى
با انتزاع سازمان میراث فرهنگی کشور و سازمان ایرانگردی و جهانگردی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ادغام آن دو در یکدیگر در سال ۱۳۸۲ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تأسیس گردید که ریاست آن، معاون رئیس جمهور محسوب می‌شود.
شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری به منظور توسعه گردشگری مکلف به اجرای دستورالعمل‌های ذیل در ارتباط با اتباع سایر کشورها نیز می‌باشد:
لغو روادید،
اجازه ورود یا پروانه گذر مرزی،
صدور روادید در مبادی ورودی به کشور برای مدت معین،

صدور روادید در سفارتخانه‌های ایران در زمان‌های معین و حداکثر ظرف مدت یک هفته(رنجبریان، ۱۳۸۵: ۲۰۵).
۲-۱۸- انواع فعالیت شرکت‌هاى خدمات مسافرتى
الف) فعالیت شرکت‌های خدمات مسافرتی بر حسب نوع مجوز،
ب) فعالیت شرکت‌های خدمات مسافرتی بر حسب بعد سازمانی،
پ) فعالیت شرکت‌های خدمات مسافرتی بر حسب تورگردانی،
ت) فعالیت شرکت‌های خدمات مسافرتی بر حسب سطح فعالیت.
۲-۱۸-۱- فعالیت شرکت‌هاى خدمات مسافرتى برحسب نوع مجوز
نوع اول، شرکت‌هاى خدمات مسافرتى داراى مجوز بند (الف):
فعالیت این آژانس‌ها تنظیم و فروش بلیط مسافرت‌های هوایی با موافقت مؤسسه حمل و نقل هوایی مربوط و صدور بارنامه هوایی با رعایت قوانین و مقررات سازمان‌های هواپیمایی کشور است.
نوع دوم، شرکت خدمات مسافرتى داراى مجوز بند (ب):
این آژانس‌ها به فعالیت جهانگردی؛ یعنی برگزاری تور ورودی، داخلی و خارجی و تنظیم برنامه‌های بازدید و به طور کلی ارائه خدمات به انواع تورها با رعایت قوانین و مقررات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی زیر نظر سازمان ایرانگردی و جهانگردی می‌پردازند.
نوع سوم، کاروان زیارتی: به شرکت‌هایی که در زمینه برگزاری کاروان‌های زیارتی(گشت‌های زیارتی گروه) داخلی و خارجی فعالیت می‌کنند، مجوز خود را از سازمان حج و زیارت دریافت می‌کنند.
نوع اول و نوع دوم شرکت‌های خدمات مسافرتی که دارای مجوز بند (الف) و (ب) می باشند و در هر دو زمینه‌ای که به آن اشاره شد فعالیت می‌کنند(روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان ، ۱۳۸۷).
۲-۱۸-۲- فعالیت شرکت‌هاى خدمات مسافرتى بر حسب بعد سازمانى
شرکت‌هاى خدمات مسافرتى بین‌المللى
این شرکت‌ها دارای نمایندگی در سطح جهان هستند که می‌توانند فعالیت‌های خود را بدون نیاز به سایر شرکت‌های بین‌المللی در سرتاسر جهان پوشش دهند، این شرکت‌ها دارای تورهای بین المللی هستند. در کشور ما فقط دو سازمان، شرکت هواپیمایی «هما» با ۳۶ نمایندگی در سطح جهان و دیگری، سازمان سیاحتی و مراکز تفریحی «بنیاد» با دارا بودن نمایندگی در شهرهای پاریس، فرانکفورت، دبی، مادرید، ژنو و توکیو، امکان هماهنگی امور خود را در سطح بین‌المللی(ولو بسیار محدود) دارند.
شرکت‌هاى خدمات مسافرتى ملى
آژانس‌هایی که در سطح کشور فعالیت می‌کنند و دارای نمایندگی‌های فروش در سراسر ایران می‌باشند و عمده فعالیت‌های آن‌ها در حوزه‌های تورهای داخلی، خروجی و بعضاً ورودی است.
شرکت‌هاى خدمات مسافرتى منطقه‌اى
این نوع شرکت‌ها که عمدتاً در مراکز استان‌ها، قرار دارند، فعالیت‌شان معطوف به همان منطقه‌ای است که آژانس مسافرتی در آنجا واقع شده است. بیشتر این آژانس‌ها در همان حیطه جغرافیایی- تاریخی متخصص بوده و به خدمات‌رسانی به گردشگران داخلی و ورودی در همان منطقه می‌پردازند.
تورهاى ورودى
در سال‌های اخیر فعالیت‌های بسیاری برای جلب تورهای ورودی به علت بازده بالای اقتصادی آن آغاز شده است. این شرکت‌ها متخصص طراحی انواع تورها(فرهنگی، تاریخی و باستانی، مذهبی، مطالعاتی، ماجراجویانه، اکوتوریسم، شکار و…) برای متقاضیان خارجی می‌باشند که بنا به درخواست آژانس‌های طرف قراردادشان در سایر کشورها به طراحی این نوع تورها می‌پردازند.
تورهای ورودی عمدتاً به صورت کامل ارائه می‌شوند و شامل امکانات حمل و نقل، راهنما، هتل، سه وعده غذا، بازدیدها و سایر موارد وابسته می‌باشند. قیمت این تورها برحسب نوع خدمات داده شده، زمان و مدت سفر و نوع برنامه متفاوت است.
لازم به ذکر است که تقاضا برای استفاده از این تورها، فصلی است و زمان پرمسافرت عمدتاً از اواخر زمستان تا اواخر بهار و از اواخر تابستان تا اواخر پاییز است.
تورهاى خروجى
تورهای خروجی با وجود اینکه در ارتباط با منافع ملی و خروج ارز هستند در شرایط فعلی، چندان توصیه نمی‌شود اما با توجه به زمان مناسب؛ بخصوص هنگام تعطیلات نوروز، سه ماه تابستان و یا وقایع خاصی نظیر مسابقات ورزشی، برخی از آژانس‌ها اقدام به برنامه‌ریزی تورهای خروجی می‌کنند که عمدتاً بازارهای هدف شامل کشورهای خاورمیانه، دبی، ترکیه، سوریه، قبرس، کشورهای جنوب شرقی آسیا، چین و کشورهای اروپایی می‌شود. تورهای خروجی نظر به تقبل هزینه‌های سنگین(ارزی و ریالی)، همچنین ارائه تضمین مالی کافی برای بازگشت؛ بخصوص برای اخذ ویزای کشورهای اروپایی عضو پیمان شینگن، متقاضیان خود را بیشتر در طبقات مرفه کشور جستجو می‌کند، بیشتر آژانس‌های مطرح کشور اقدام به برگزاری تورهای خروجی می‌کنند.
تورهاى داخلى
متقاضیان تورهای داخلی شهروندان مقیم داخل کشور می‌باشند که بیشتر شامل قشر کارمند، جوانان، دانشجویان و بازنشستگان و خانم‌های خانه‌دار می‌باشد. این تورها به صورت نیم‌روزی، یک روزی تا حداکثر دوهفته‌ای برنامه‌ریزی شده‌اند. عموماً تورهای داخلی شامل ایاب و ذهاب، هتل با صبحانه، راهنما و بازدیدها می‌باشند.
استفاده از سایر خدمات بستگی به نوع تور و هزینه پرداختی آن دارد. اکثر تورهای داخلی معمولاً شامل برنامه بازدید از مراکز دیدنی شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، کرمان و یزد و یا دو جزیره حوزه خلیج فارس و شهرهای شمالی کشور می‌باشند. تقریباً کلیه آژانس‌های دارای مجوز بند (ب) ، توان برگزاری و یا فروش این نوع سفرها را دارند.
تورهاى زیارتى
این نوع از تورها توسط آژانس‌هایی که اجازه برگزاری این نوع برنامه را دارند برگزار می‌شود. مقاصد زیارتی در داخل کشور شهرهای مشهد و قم و در خارج از کشور، عراق(برای زیارت عتبات عالیات)، عربستان صعودی(برای حج عمره و تمتع) می‌باشند. در مورد تورهای زیارتی خروجی، برنامه‌ریزی این سفرها، کامل بوده و تمامی خدمات سفر را شامل می‌شوند ولی در مورد تورهای زیارتی داخلی خدمات ارائه شده بستگی به هزینه پرداختی توسط مسافر و یا برنامه مسافرتی را دارد(فراهانی، ۱۳۷۹: ۴۴۲).
۲-۱۸-۳- فعالیت شرکت‌هاى خدمات مسافرتى برحسب سطح فعالیت
سازمان‌هاى عمده فروش
شرکت‌هایی هستند که وظیفه رابط بین عرضه‌کننده محصولات گردشگری با سفرگذاری‌ها و سازمان‌های خدمات گردشگری را برعهده دارند. عمده‌فروشان به تقاضای خرده‌فروشان برای فروش مجموعه خدمات مسافرتی پاسخ می‌گویند. عمده‌فروش برنامه گردش‌های دسته‌جمعی را طرح‌ریزی و تهیه می‌کند، سپس آن را تبلیغ و ترویج می کند و سرانجام برنامه را به اجرا درمی‌آورد. همچنین از عرضه‌کنندگان محصولات و خدمات امور مسافرتی میزان زیادی از محصولات و خدمات را خریداری می‌کند. این محصولات و خدمات شامل بلیط هواپیما، اتاق، تخت خواب، غذا و امکانات تفریحی، حمل و نقل زمینی،گردش در شهر و ورود به مکان‌های مشخص می‌شود.
عمده‌فروشان محصولی را که در اختیار دارند به صورت کلی عرضه می‌کنند تا دیگر واسطه‌ها بتوانند مجموعه‌ای را که جذابیت زیادی دارد خریداری و به مشتریان خود عرضه کنند(گی، ۱۳۸۲: ۱۳).
گشت پردازها
سازمان‌هایی تجاری‌اند که ترکیبی از خدمات حمل و نقل، اسکان و غیره را به صورت یک بسته خدمات گردشگری از طریق یک‌سری کانال‌های ارتباطی به عموم عرضه می‌کنند.
گشت پردازها اصولاً با تهیه مجموعه‌هایی از خدمات، به فعالیت‌های گردشگری- تفریحی می‌پردازند. آن‌ها ممکن است این مجموعه را به طور مستقیم و یا از طریق عمده‌فروشی‌ها و خرده‌فروشی‌ها به مصرف‌کنندگان عرضه کنند.
گشت‌پرداز، برعکس عمده فروش که باید برای ترتیب دادن تعداد زیادی از گردش‌های دسته‌جمعی طرح‌ریزی کند، می‌تواند سالانه گردش‌های دسته‌جمعی معدودی را سامان دهد. همچنین عمده‌فروش معمولاً امور مربوط به هر مسافر در مقصد و بازگرداندن آن‌ها را به عهده می‌گیرد؛ درحالی‌که گشت‌پرداز فقط در مقصد مسئولیت ترتیب دادن اموری از قبیل انتقال مسافران به هتل یا مهمانپذیر، بازدید از نقاط دیدنی، پرداخت ورودیه‌ها و سایر امور ویژه را بر عهده دارد. در کشور ما بیشتر آژانس‌های متخصص تورهای ورودی و یا آژانس‌های منطقه‌ای(استانی) در این زمره قرار می‌گیرند(کاظمی، ۱۳۸۶: ۷۹).
۲-۱۸-۴- کارگزاران مسافرتى(آژانس‌ها یا سفرگذارى‌ها)
کارگزاران مسافرتی خرده‌فروش، خدمات را مستقیماً به مشتریان(شامل شرکت‌ها و عموم مردم) می‌فروشند. یک کارگزار مسافرتی واقعی برای فروش، شش خط محصول دارد:
بلیط‌های خطوط هوایی،
بسته تورها،
ذخیره جا در هتل و استراحتگاه،

فوتوکاتالیست ماده‌ای است که در اثر تابش نور بتواند منجر به بروز یک واکنش شیمیایی شود، درحالی‌که خود ماده، دست خوش هیچ تغییری نشود. فوتوکاتالیست‌ها مستقیماً در واکنش‌های اکسایش و کاهش دخالت ندارند و فقط شرایط مورد نیاز برای انجام واکنش‌ها را فراهم می‌کنند. یک فوتوکاتالیست نیمه‌رسانای ایده آل باید از نظر بیولوژیکی و شیمیایی خنثی باشد، پایداری فوتوکاتالیستی داشته باشد، به سادگی تولید و مورد استفاده قرارگیرد، به طور مؤثری به وسیله نور خورشید فعال شود، به طور مؤثر واکنش راکاتالیز نماید، ارزان باشد و هیچ خطری برای انسان و محیط زیست نداشته باشد. اکسیدروی به فوتوکاتالیست ایده آل نزدیک است وتقریباً همه‌ی خواص فوق را نشان می دهد. که به دلیل قابلیت جذب اشعه فرابنفش به وسیله این ماده است. فوتون‌های فرابنفش پرانرژی ترین ذرات هستند و در بیشتر موارد می‌توانند به سادگی باعث تخریب اجسام گردند که این پدیده معمولاً از طریق شکست پیوندهای شیمیایی در آن‌ها صورت می‌گیرد که به آن تجزیه فوتوشیمیایی می‌گویند. بیشترین استفاده فوتوکاتالیست ZnO ، تجزیه فوتونی ترکیبات آلی است. از ZnO به عنوان فوتوکاتالیست در رفع آلودگی‌ها (ضدعفونی) محیطی گوناگون مانند مواد آلی، ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها، جلبک‌ها و سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. دراین حالت، ماده در برخورد با مولکول‌های آلوده کننده آب، هوا و خاک که عموماً مولکول‌های آلی کربنی هستند، آنها را تجزیه کرده و به مواد غیرآلی،CO₂ ، آب و آنیون‌های معدنی بی ضرر تبدیل می‌کند. این کارایی به اکسیداسیون بالای حفره‌ها و رادیکال‌های هیدروکسیل (HO) که به عنوان عوامل اکسیدکننده قوی شناخته می‌شوند، نسبت داده می‌شود. پتانسیل اکسیداسیون این رادیکال ۸/۲ الکترون ولت است که تنها فلوئور از آن بالاتر است.

۴-۴ - سلول‌های خورشیدی رنگدانه‌ای
یکی از مهمترین کاربردهای نانو‌ساختارهای اکسید روی در سلول های خورشیدی رنگدانه‌ای ^[۷۳] می‌باشد. تاریخچه ساخت سلول‌های خورشیدی رنگدانه‌ای به نوعی با سلول‌های ساخته شده در سال ۱۹۶۸ آغاز می‌شود که از یک الکترود تک کریستال ZnO در تماس با محلول حاوی رنگدانه آلی ساخته شده بود [۷۹]. در این سلول‌های فوتوالکتروشیمیایی اولیه، بخش اعظم فوتون‌ها با رنگدانه‌های آزاد در محلول جذب می‌شدند اما بیشتر مولکول‌های برانگیخته رنگدانه پیش از تزریق الکترون خود به نیمه‌هادی به تراز پایه باز‌می‌گشتند. اوسا ^[۷۴] و همکارانش، این مشکل را با اتصال رنگدانه رودامین بی ^[۷۵] به سطح الکترودهای SnO₂ و TiO₂ حل کردند [۸۰ و ۸۱]. علیرغم افزایش بازده الکترون، همچنین به دلیل جذب نور ضعیف توسط تک لایه مولکول‌های رنگدانه بر سطح الکترود تخت، جریان کمی در سلول تولید می‌شد. در همان دوره سوبومورا ^[۷۶] و همکارانش نشان دادند که با بهره گرفتن از لایه ZnO میکروکریستال متخلخل به جای تک کریستال ZnO تخت، دستیابی به جریانی با یک مرتبه بزرگی بیشتر امکان پذیر است [۸۲].
۴-۴-۱- اجزای تشکیل دهنده ی سلول خورشیدی حساس شده به رنگدانه
اجزای تشکیل دهنده‌ی سلول خورشیدی حساس شده با رنگ شامل بخش های مهمی همچون زیرلایه (FTO)، فوتو آند (ZnO)، رنگ‌های حساس به نور، الکترولیت اکسایش- کاهش، الکترود شمارشگر (کاتد) می‌باشد که در زیر به طور خلاصه و مفید به نقش آن‌ها اشاره شده است.
۴-۴-۱-۱- زیرلایه
انتخاب زیرلایه برای فوتوآند و کاتد سلول خورشیدی رنگدانه‌ای بستگی به نوع کاربرد و ساختار سلول خورشیدی دارد. بطور کلی، حداقل یکی از زیرلایه‌ها برای ورود نور به سلول خورشیدی، شفاف انتخاب می‌شود. به‌علاوه زیرلایه‌ها باید هدایت کافی برای انتقال حامل‌های بار داشته باشند تا مقاومت سری در مدار ایجاد نکنند. یک زیرلایه استاندارد برای سلول خورشیدی رنگدانه‌ای، از یک شیشه با ضخامت ۲ – ۴ میلی‌متر تشکیل شده است که پوششی از اکسید‌ رسانای شفاف، اغلب اکسید قلع آلاییده شده با فلوئور ^[۷۷] ، با ضخامت کمتر از میکرومتر بر روی آن قرار دارد. مقاومت صفحه‌ای FTO تجاری بین ۵ تا ۱۵ اهم بر واحد سطح می‌باشد. پارامترهای دیگری چون پایداری شیمیایی و گرمایی و قیمت نیز در انتخاب زیرلایه اهمیت دارند [۸۳ و ۸۴].
۴-۴-۱-۲- فوتو آند
فوتوآند سلول خورشیدی رنگدانه‌ای همزمان دو نقش را ایفا می‌کند. اول بستری برای اتصال مولکول‌های رنگدانه و دوم بستری برای انتقال الکترون‌های تزریق شده به الکترود جمع‌ آوری کننده الکترون. برای ایفای مناسب این دو نقش، سطح مؤثر زیاد و تحرک‌پذیری بالای الکترون مورد نیاز است. به‌علاوه، فوتوآند باید از ماده‌ای با پایداری شیمیایی بالا، فراوان و ارزان تشکیل شده یاشد و سمی نیز نباشد. اکسید‌های فلزی مختلفی به این منظور در نظر گرفته شده‌اند که از این میان، اکسیدروی با توجه به کم بودن احتمال بازترکیب الکترون و حفره در آن‌ها، بهترین انتخاب محسوب می‌شوند [۸۵].

۴-۴-۱-۳- الکترولیت
پس از تزریق الکترون به باند هدایت نیمه‌هادی، رنگدانه در حالت اکسیدی باقی می ماند تا زمانی که بار دیگر به حالت پایه برگردد. این اتفاق با حضور یک الکترولیت مایع حاوی گونه‌های اکسایش/کاهش انجام می‌شود. الکترولیت همچنین باید پایداری شیمیایی مناسب و ویسکوزیته کم داشته باشد تا محدودیتی برای نفوذ گونه‌های اکسایش/کاهش در آن ایجاد نشود. در دو دهه گذشته، الکترولیت حاوی گونه‌ اکسایش/ کاهش I^-/ I^-₃به دلیل برهمکنش سریع با رنگدانه اکسید شده و ضریب ‌نفوذ بالا، مرسوم‌ترین الکترولیت مورد استفاده در سلول خورشیدی رنگدانه‌ای بوده است [۸۶].
۴-۴-۱-۴- الکترود شمارشگر (کاتد)
وظیفه الکترود شمارشگر^[۷۸] کاهش گونه‌های I^-₃و تبدیل آن‌ها به گونه‌های I^- با الکترون‌هایی است که از طریق مدار خارجی به این الکترود رسیده‌اند. برای تسهیل انتقال الکترون، زیرلایه با یک کاتالیست پوشیده می‌شود. کاتالیست مرسوم مورد استفاده پلاتین است که عموماً به روش تجزیه گرمایی محلول اتانولی H₂PtCL₆ بر روی زیرلایه، لایه نشانی می‌شود [۸۷]. این کاتالیست باید پایداری بالا، چسبندگی خوب به زیرلایه، قیمت مناسب و شفافیت کافی نیز داشته باشد. شفافیت رلایه کاتالیست به ویژه در مواردی که نورتابی از سمت کاتد انجام می‌شود بسیار مهم است [۸۸].
۴-۴-۱-۵- جاذب نور
جاذب نور یا حساس کننده در درجه اول تعیین کننده مقدار جریانی است که می‌تواند در سلول خورشیدی تولید شود. بنابراین برای جذب کل یا بخش اعظم نور خورشید، به ماده جاذبی با ضریب جذب بالا و بازه جذب پهن مورد نیاز است. نکته مهم دیگر این است که یک حساس کننده باید تماس خوبی با رسانا، برای تزریق الکترون داشته باشد. بطور مرسوم از رنگدانه‌های مولکولی برای این کار استفاده می‌شود. رنگ Z907 نوعی رنگدانه است که به عنوان حساس کننده در سلول خورشیدی به کار می‌رود. این رنگ در دمای ۸۰ درجه سانتی‌گراد حتی در ١٠٠٠ ساعت، هیچ تجزیه ای از خود نشان نمیدهد[۹۲- ۸۸].
۴-۴-۲- اصول عملکرد سلول خورشیدی رنگدانه‌ای
اصول عملکرد سلول‌های خورشیدی رنگدانه‌ای در شکل ۴-۱ خلاصه شده است. برای ایجاد جریان در سلول خورشیدی رنگدانه‌ای پدیده‌های زیر اتفاق می‌افتد: با جذب نور توسط رنگدانه، مولکول رنگدانه برانگیخته می‌شود به این معنی که الکترون از بالاترین تراز اشغال شده به پایین‌ترین تراز اشغال نشده در مولکول رنگدانه منتقل می‌شود. پس از آن الکترون به یک تراز در باند هدایت ZnOمنتقل می‌شود و رنگدانه اکسید شده با دریافت الکترون از الکترولیت احیا می‌شود. الکترون منتقل شده، در لایه ZnO نفوذ کرده، تا آنجا که به محل تماس با زیرلایه رسیده و به مدار خارجی منتقل می‌شود. سپس الکترون از طریق واکنش کاهش الکترولیت در الکترود مخالف به سلول باز می‌گردد. مدار الکتریکی سلول با انتقال یونی جفت اکسایش/کاهش در الکترولیت کامل می‌شود [۹۳].
شکل (۴ – ۱) طرحواره و نحوه عملکرد سلول‌های خورشیدی رنگدانه‌ای
فصل پنجم
تولید نانو ساختارهای ترکیبی اکسید روی
۵-۱ - مقدمه
ویژگی‌های هندسی آرایه‌ی نانوسیم‌های اکسیدروی از قبیل قطر و طول نانوسیم‌ها با پارامترهای مختلفی مانند دمای محلول، زمان رشد و نانوپروس‌های اکسیدروی از قبیل قطر با پارامترهای مختلفی مانند ولتاژ، زمان و دما قابل کنترل است. در این فصل به سنتز نانوساختارهای ترکیبی اکسیدروی به دو روش هیدروترمال و الکتروانباشت می‌پردازیم. فرایند الکتروانباشت در ولتاژهای مختلف انجام گرفته و تأثیر ولتاژ بر مورفولوژی نانوساختارهای حاصل بررسی می‌شود.
۵-۲- تمیزکاری
در بیشتر کارهای علمی– تحقیقاتی و یا حتی تولید قطعات پیشرفته، زیرلایه باید از سطح بسیار تمیزی برخوردار باشد. خصوصاً در وسایلی که با نور سروکار دارند، تمیز بودن سطح از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. هر ماده­ ناخواسته بر روی زیرلایه آلودگی محسوب می‌شود. اگر زیرلایه در معرض هوای آزاد قرار بگیرد و یا بدون احتیاط لازم جابجا و دستکاری شود، آلوده خواهد شد، در این صورت کیفیت لازم در لایه­ی نازک ایجاد نمی­ شود. معمولاً ذرات آلودگی با نیروی چسبندگی بالایی به زیرلایه می­چسبند. در نتیجه برای جداسازی آن‌ها باید فرایندهای مختلف تمیزکاری ^[۷۹] بسته به نوع و مقدار آلودگی انجام شود. همه آلودگی­ها با یک روش پاک نمی­شوند و باید با توجه به شرایط موجود از روش‌های مختلف استفاده کرد. یکی از روش‌های پرکاربرد در فرایند تمیزکاری، استفاده از شاره­های تمیزکننده می­باشد که از نظر شیمیایی حلال محسوب شده و آلودگی‌ها را در خود حل می­ کند. برای این کار زیرلایه را با بهره گرفتن از آلتراسونیک (شکل ۵ – ۱ ) در حمام‌های آب و صابون، الکل صنعتی و استون هر یک به مدت ۱۰ دقیقه شستشو می­دهیم. هنگام شستشو، سمت رسانا باید به سمت بالا باشد.
شکل (۵ – ۱) شستشوی زیرلایه با بهره گرفتن از آلتراسونیک
۵-۳- تولید نانو ساختارهای ترکیبی اکسید روی
در این پروژه نانوساختارهای ترکیبی اکسیدروی را به دو روش هیدروترمال و الکتروانباشت تولید می‌کنیم. فرایند الکتروانباشت در ولتاژهای مختلف انجام گرفته و و تاثیر ولتاژ بر مورفولوژی نانوساختارهای حاصل بررسی می‌شود. ساخت نانوساختارهای ترکیبی به دو روش مختلف انجام می‌شود:
رشد نانوسیم‌های اکسیدروی تولید شده به روش هیدروترمال بر روی نانوپروس‌های اکسیدروی تولید شده به روش الکتروانباشت
رشد نانوپروس‌های اکسیدروی تولید شده به روش الکتروانباشت بر روی نانوسیم‌های اکسیدروی تولید شده به روش هیدروترمال
۵-۳-۱- رشد نانوسیم اکسیدروی بر روی نانوحفره اکسیدروی
۵-۳-۱-۱- تولید نانوحفره
درگام اول از روش الکتروانباشت استفاده کرده و نانوساختارهای اکسیدروی را تولید می‌کنیم. ابتدا یک محلول M 04/0 از آب دیونیزه (DI water)و اتانول C₂H₅OH)) با خلوص ۹/۹۹%، هگزاهیدرات نیترات روی (Zn(NO₃)₂) ، هگزا‌متیلن‌تترامین (HMTA(CH₂)₆N₄ و پلی‌وینیل‌پیرولیدون C₆H₉NO)_n)، با نسبت مولی یکسان، تهیه می‌کنیم. سپس زیر لایه شیشه‌ای FTO به عنوان کاتد ‌‌ و فلز روی را به عنوان آند درون راکتور واکنشی یا همان سلول آزمایش قرار می‌دهیم. در فرایند رشد به روش الکتروانباشت، جنس زیرلایه از اهمیت خاصی برخوردار است. زیرلایه باید رسانا باشد تا بتوان از آن بعنوان یک الکترود در سلول شیمیایی استفاده کرد. همچنین به منظور بررسی امکان استفاده از این نانوساختارها در قطعات فوتوولتایی، از جمله سلول خورشیدی رنگدانه‌ای، باید از زیرلایه‌هایی استفاده کرد که شفاف باشند. FTO نیمه‌رسانایی با خواص عالی شفافیت و رسانندگی است، که امروزه به طور گسترده‌ای در صنایع اپتوالکتریک مورد استفاده قرار گرفته است. کاتد را در فاصله cm 2 آند می‌گذاریم. آند را به قطب مثبت و کاتد را به قطب منفی باتری وصل می‌کنیم. مدت واکنش در حدود نیم ساعت و دمای آن ۵۰ درجه سانتی‌گراد انتخاب شده است. ظرف حاوی محلول به منظور پایداری حرارتی بیشتر در درون یک حمام آب قرار داده شد و داخل این حمام از یک همزن مغناطیسی به منظور یکنواخت‌سازی دما استفاده شد. پس از اتمام واکنش، زیرلایه‌ را از محلول خارج کرده و با آب مقطر شستشو می‌دهیم. شکل ۵ - ۲ تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نانوساختار بدست آمده را نشان می‌دهد.
شکل( ۵ – ۲) تصویر SEM از رشد نانو ساختارهای اکسید روی
۵-۳-۱-۲- تولید نانوسیم
درگام دوم از روش هیدروترمال استفاده کرده و نانوسیم‌های اکسیدروی را بر روی نانوساختارهای بدست آمده در مرحله اول رشد می‌دهیم. همانطور که قبلا گفته شد، در این روش فرایند رشد در دو مرحله صورت می‌گیرد.
۵-۳-۱-۲- ۱- تولید پوشش دانه‌ای
در مرحله اول از استات روی (Zn(CH₃CO₂)₂) با غلظت mM 5، حل شده در اتانول، برای ایجاد لایه دانه‌ای استفاده می‌کنیم. با روش لایه‌نشانی غرقی^[۸۰]، یا چکاندن قطره، زیرلایه‌ها با لایه‌ای از محلول اتانولی استات‌روی، پوشش داده می‌شوند. این مرحله به منظور بهبود کیفیت لایه دانه‌ای، چند بار تکرار می‌شود و پس از هر بار لایه‌نشانی (پس از ۱۰ ثانیه) زیرلایه با اتانول خالص شسته شده و در جو نیتروژنی خشک می‌گردد. یه این ترتیب زیرلایه، با فیلم نازک استات‌روی، پوشیده می‌شود. این فیلم نازک در کوره در دمای ۳۵۰ درجه سانتی‌گراد ، به مدت ۳۰ دقیقه، بصورت ZnO جزیره‌ای (دانه‌ای) در می‌آید.
۵-۳-۱-۲- ۲- رشد آرایه‌های نانو‌سیمی به روش هیدروترمال
در ابتدا یک محلول آبی mM25 از هگزاهیدرات نیترات روی (Zn(NO₃)₂) و هگزامتیلن‌تترامین (HMTA(CH₂)₆N₄) ، با نسبت مولی یکسان، تهیه می‌شود. سپس زیرلایه‌‌های دانه‌دار را درون محلول قرار می‌دهیم. به منظور جلوگیری از توده شدن نانوذرات بر روی سطح FTO، زیرلایه‌ها بصورت معلق و رو به پایین، درون محلول قرار داده می‌شوند. محلول را درون آون و در دمای ۷۵ درجه سانتی‌گراد قرار می‌دهیم. مدت واکنش در حدود ۳ ساعت انتخاب شده است. پس از اتمام واکنش، زیرلایه‌ها تا دمای اتاق سرد شده، سپس از محلول خارج می‌شوند. در این مرحله، ابتدا زیرلایه‌ها با آب مقطر شسته شده، سپس برای بهبود ساختار بلوری ZnO و برداشتن آلودگی‌های آلی و غیرآلی بجا مانده از محلول واکنش، زیرلایه‌ها در دمای ^◦ C 450، بمدت ۳۰ دقیقه، حرارت داده می‌شوند. نانوسیم‌های ساخته شده به این روش، ساختار بلوری شش‌گوشه دارند. تصاویرSEM ، ساختار شش‌گوشه بودن نانوسیم‌های تشکیل شده را بخوبی نشان می‌دهد ( شکل۵-۳).
شکل (۵ - ۳ ) طرحواره‌‌ی راکتور طراحی شده جهت روش هیدروترمال که شامل قسمت های ۱– گرمکن ۲- ظرف شیشه ای و سر پوش ۳- محلول واکنش دهنده ۴- حمام پارافین ۵- استوانه شیشه ای به عنوان پایه ۶- زیر لایه ITO می باشد.
شکل (۵-۴ ) سامانه استفاده شده برای رشد آرایه‌های نانوسیمی، به روش هیدروترمال
شکل( ۵ – ۵) تصویر SEM از رشد نانو ساختارهای اکسید روی در مرحله ی هیدروترمال
همچنانکه در شکل‌های ۵-۵ و ۵-۶ مشاهده می‌شود با توجه به اینکه زیرلایه جهت مرحله هیدروترمال، نانوساختار بوده است، نانوساختارهای مرحله دوم دارای نانوسیم‌ها با ضخامت مختلف است در حالیکه اگر زیرلایه صاف بود یک نانوساختار با نانومیله‌های تقریباً هم قطر بوجود می‌آمد.
شکل( ۵ – ۶) تصویر SEM از رشد نانو ساختارهای اکسید روی در مرحله ی هیدروترمال بر روی زیرلایه صاف و خام FTO

رفتاری زناشویی صمیمیت ۵۳
جدول ۱۳ -۴ : ضرایب رگرسیون مربوط به متغیر خشونت دوران کودکی با متغیر وابسته
خشونت روانی ۵۴
جدول ۱۴-۴ : تحلیل واریانس یک راهه نتایج تحلیل رگرسیون مربوط به متغیر خشونت دوران کودکی با متغیر وابسته خشونت روانی ۵۵
جدول ۱۵- ۴ : ضرایب β و مقادیر t و سطح معنا دار برای متغیر تغییر خشونت دوران کودکی با متغیر وابسته خشونت روانی ۵۶

جدول ۱۶ -۴ : ضرایب رگرسیون مربوط به متغیر خشونت دوران کودکی با متغیر وابسته
خشونت جسمانی ۵۷
جدول ۱۷-۴ : تحلیل واریانس یک راهه نتایج تحلیل رگرسیون مربوط به متغیر خشونت دوران کودکی با متغیر وابسته خشونت جسمانی ۵۸
جدول ۱۸- ۴ : ضرایب β و مقادیر t و سطح معنا دار برای متغیر تغییر خشونت دوران کودکی با متغیر وابسته خشونت جسمانی ۵۸
جدول ۱۹ -۴ : ضرایب رگرسیون مربوط به متغیر خشونت دوران کودکی با متغیر وابسته
خشونت جنسی ۵۹
جدول ۲۰-۴ : تحلیل واریانس یک راهه نتایج تحلیل رگرسیون مربوط به متغیر خشونت دوران کودکی با متغیر وابسته خشونت جنسی ۵۹
جدول ۲۱- ۴ : ضرایب β و مقادیر t و سطح معنا دار برای متغیر تغییر خشونت دوران کودکی با متغیر وابسته خشونت جنسی ۶۰
جدول ۲۲ -۴ : ضرایب رگرسیون مربوط به متغیر خشونت دوران کودکی با متغیر وابسته
خشونت اقتصادی ۶۱
جدول ۲۳-۴ : تحلیل واریانس یک راهه نتایج تحلیل رگرسیون مربوط به متغیر خشونت دوران کودکی با متغیر وابسته خشونت اقتصادی ۶۱
جدول ۲۴- ۴ : ضرایب β و مقادیر t و سطح معنا دار برای متغیر تغییر خشونت دوران کودکی با متغیر وابسته خشونت اقتصادی ۶۲
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار ۱ – ۴ : توزیع درصدی مربوط به سن آزمودنی های شرکت کننده در مطالعه حاضر ۴۳
نمودار ۲ – ۴ : توزیع درصدی مربوط به مدت ازدواج آزمودنی های شرکت کننده در مطالعه حاضر ۴۵
نمودار ۳ – ۴ : توزیع درصدی مربوط به تحصیلات آزمودنی های شرکت کننده در مطالعه حاضر ۴۶
نمودار ۴ – ۴ : توزیع درصدی مربوط به تعدادفرزند آزمودنی های شرکت کننده در مطالعه حاضر ۴۸
فصل اول
طرح تحقیق
۱-۱ مقدمه
در افرادی که در دوران کودکی مورد خشونت قرار می‏گیرند، به دلیل آسیب‏ها و جراحت روان شناختی حاصل از این سوء رفتار، طرحواره‏‏های ذهنی شکل می‏گیرد که رابطه زناشویی بعدی آن‏ها را تحت تاثیر قرار می‏دهد به دلیل اهمیت و نقش تجریه در خشونت دوران کودکی، خشونت خانوادگی امروزه مورد توجه روان شناسان قرار گرفته است. در اکثر موارد، خشونت در میان خانواده‏ها و در چارچوب روابط نزدیک زناشویی، گزارش شده است. و به رغم وجود صمیمیت در ارتباط زناشویی رخ می‏دهد که شاید واکنشی نسبت به تهدید تصور شده از کاهش صمیمیت باشد روابط صمیمی و پایدار و به دور از خشونت با کودکان و نیز شریک زندگی نقش مهمی در سلامت روانی و جسمانی دارد و جنبه مهمی از زندگی زناشویی است که مطالعه علمی آن از دهه ۱۹۹۰ آغاز شده است. یکی از مهم ترین عواملی که بر بقا، دوام و رشد خانواده اثر می‏گذارد، روابط سالم و مبتنی بر سازگاری و تفاهم بین اعضاء، به خصوص زن و شوهر است. سازگاری زناشویی، به عنوان یکی از مهمترین عوامل اثر گذار بر عملکرد خانواده است(سینها و مکرجی^[۱]، ۱۹۹۹).
خشونت خانگی واقعیتی است آزاردهنده در دنیای امروزه در جهانی که محیط خانه باید پناهگاهی باشد تا ساکنانش در آن بیاسایند و خستگی‏ها و رنج‏های ناشی از دشواری‏های محیط بیرون خانه را به فراموشی بسپارند، متاسفانه برای بسیاری از مردم خانه به جهنمی می‏ماند که آتش دشمنی، خشم، خشونت، کینه، و انتقام در آن هر لحظه شعله ورتر می‏گردد. خشونت خانگی مخصوص جامعه یا طبقه خاصی نیست. اکنون همه کشورهای دنیا و طبقات اجتماعی مختلف با آن دست به گریبانند. تغییر و تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز نه تنها سبب کاهش آن نگردیده بلکه در بسیاری از موارد بر دامنه آن افزوده است. اهمیت موضوع تا بدان حد است که شمار زیادی از سازمآن‏ها و موسسات بین المللی به ویژه سازمان ملل متحد در زمینه پیشگیری و مهار این پدیده، مقررات و دستورالعمل‏های متعددی را وضع نموده یا به اجرا نهاده اند. جای تاسف است که براساس آمارهای موجود هنوز این اقدام‏ها هیچ نتیجه قابل ملاحظه ای به بار نیاورده، اما با توجه به گستره اقدام‏های ملی و بین المللی که پیوسته رو به فزونی است می‏توان امیدوار بود در آینده ای نزدیک این پدیده و پیامدهای آن کاهش یابد. اما خشونت خانگی تنها زنان و مردان سازگار را تحت تاثیر قرار نمی دهد. بلکه به جرات می‏توان گفت که بیشترین اثر را بر کودکانی دارد که پیوسته یا به تناوب شاهد این خشونت اند. این اثرگذاری چنان که خواهیم دید، نسبت به میزان تاثیر آن بر خود والدین دارای اهمیت بیشتری است(کردوانی، ۱۳۸۹).
۱-۲ بیان مساله
سال‏های اولیه زندگی مهم ترین دوره تربیت و شکل پذیری شخصیت اجتماعی فرد می‏باشد. طرز رفتار بزرگسالان اثر عمیقی بر شخصیت کودکان و عادات کسب شده توسط آن‏ها دارد. اکثر پژوهش‏های انجام شده نشان داده اند دو عامل اساسی یعنی خصوصیات خلقی کودک و رفتار والدین درتبدیل مشکلات رفتاری اولیه کودک به مشکلات رفتاری شدیدتر در آینده نقش اساسی دارند(قاسمی، ولی زاده، طولابی و ساکی، ۱۳۸۶).
بندورا^[۲](۱۹۷۵)، اعتقاد دارد بخش اعظم یادگیری از طریق مشاهده رفتار دیگران است. نکته مهم در این دیدگاه عدم نیاز به تقویت فوری است،‌ یعنی فرد رفتار را مشاهده کرده و می‌آموزد ولی تا زمانی که نیازی به ابراز آن نباشد و به عبارتی عامل تقویتی وجود نداشته باشد، بروز نمی‌کند. هر چه الگو از مقبولیت و مشروعیت بیشتری برخوردار باشد احتمال یادگیری بیشتر است. در این مورد خاص والدین به‏صورت افراد صاحب قدرت از نفوذ زیادی برخوردارند و کودکان آن‏ها را به عنوان الگوی مناسبی تلقی نموده و در طول زندگی و هنگامی که خود بخواهند با کودکانشان برخورد کنند از همان شیوه‌‏های آزارگری توأم با غفلت و مسامحه استفاده می‌‌کنند(سیف، ۱۳۷۳).
در افرادی که در دوران کودکی مورد خشونت قرار می‏گیرند، به دلیل آسیب‏ها و جراحت‏‏های روان شناختی حاصل از این سوء رفتار، طرحواره‏‏های ذهنی شکل می‏گیرد که رابطه زناشویی بعدی آن‏ها را تحت تاثیر قرار می‏دهد(فریچ^[۳]، ۲۰۰۶).
در سال ۱۹۷۵ سه تن از پژوهشگران آمریکایی به نام‏‏های استراوس، ولس و اشتاین میتز، به تشریح نظریه هایی پرداختند که آن را وراثت اجتماعی خشونت خانگی نام نهاده بودند. معنای این نظریه در عبارتی کوتاه چنین بود: آموختن خشونت در خانواده اصلی. این پژوهشگران شوهرانی را که والدینشان نسبت به هم خشن نبودند با شوهرانی که دست کم به یک مورد خشونت میان پدر و مادر خود اشاره کرده بودند، مقایسه نمودند. در مردانی که شاهد خشونت والدین خود بودند میزان کتک زدن زن سه برابر بیش از آنانی بود که چنین چیزی را مشاهده نکرده بودند(کردوانی، ۱۳۸۹).
خشونت خانوادگی نه تنها به رشد و گسترش صمیمیت آسیب می‏رساند بلکه ثبات خانواده و سلامت روان شناختی و جسمانی کودکان و زوج‏ها را نیز تهدید می‏کند(آمرمن^[۴]، ۱۹۹۹).
اما سوالی که مطرح می‏شود این است که با توجه به نظریه روان کاوی فروید^[۵](۱۹۷۴)، تجربه خشونت در دوران کودکی چه نقشی در الگو‏های رفتاری فرد ایفا می‏کند و سهم هر کدام از الگو‏های رفتاری خشونت و سازگاری در بزرگسالی به چه میزان می‏باشد؟
۱-۳ اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق
عوامل خانوادگی به عنوان یک سری از عوامل محیطی در بررسی عوامل تربیتی افراد موثر می‌باشند، چرا که خانواده به عنوان اولین محیط اجتماعی زندگی افراد بسیار حائز اهمیت می‏باشد و خیلی از چیزها را افراد در سال‏‏های اولیه حیات اجتماعی خود در آن می‌آموزند. خانواده می‏تواند از جهات مختلف موجب بروز یا تشدید پرخاشگری شود که مهم ترین این عوامل عبارت‌اند از: ۱) نحوه برخورد والدین با نیاز‏های کودک: معمولاً کودکی که وسایل و اسباب بازی مورد علاقه خود را در دست دیگری می‌بیند برانگیخته می‏شود و در صدد گرفتن آن حتی با اعمال خشونت می‏شود. تجربه نشانگر آن است که چنانچه در کودکی همیشه توقعات و انتظارات فرد برآورده شده باشد او بیشتر از کسانی که توقعات و انتظاراتشان برآورده نشده‌است خشمگین وپرخاشگر می‏شود. ۲) وجود الگو‏های نامناسب، داشتن الگوی مناسب در زندگی یکی از نیاز‏های انسان است زیرا انسآن‏ها علاقه مند هستند که رفتار و کردار خود را مطابق با کسی که مورد علاقه خودشان است انجام دهند و چنین کسانی را راهنما و الگوی زندگی خود قرار دهند بررسی‌‏های انجام شده نشان می‏دهد که بیشتر کودکان پرخاشگر والدین خشن و متخاصمی داشته‌اند یعنی نه تنها کودک آن‏ها از محبت لازم برخوردار نبود از الگوی پرخاشگری موجود در خانواده نیز تأثیر پذیرفته بود(شاهدی فر و همکاران، ۱۳۸۸).
یکی از دردناک ترین انواع خشونت، خشونت علیه کودکان می‏باشد. دوران کودکی از آسیب پذیرترین دوران‏‏های زندگی هر فرد است. شخصیت هر انسانی در دوران کودکی اش شکل می‏گیرد و می‏توان گفت مهم ترین دوران زندگی هر فرد، کودکی اش است. از دیگر سو، کودکان آینده و سرمایه‏‏های یک کشور به حساب می‏آیند و به هر میزان که مسئولین از این قشر غفلت کنند به همان اندازه از آینده کشور غفلت نموده اند. از این رو شناخت و بررسی معضل خشونت علیه کودکان ضروری به نظر می‏رسد(کامرانی فکور، ۱۳۸۵).
در زمانی که جامعه ایران خواستار رسیدن به پیشرفت وترقی است،لزوم توجه خاص به چگونگی تزلزل و نااستواری ارکان خانواده کاملا ضروری به نظر می‏رسد. در پژوهش‏‏های گذشته بیشتر خشونت خانوادگی، خشونت مردان علیه زنان بحث شده است. تفاوتی که پژوهش حاضر با پژوهش‏‏های انجام شده قبلی دارد، در واقع با دآن استن تجربه خشونت در دوران کودکی و نقش آن در الگو‏های رفتاری خشونت و سازگاری می‏توان به زوج‏‏های دانشجو کمک کرد تا در گذشته خود بنگرند و اگر تجربه خشونت داشته اند راه کار‏های این پژوهش را مدنظر قرار دهند و شاید بتوانند قسمتی از اختلاف هایشان را برطرف نمایند. هم چنین نتایج این پژوهش می‏تواند کمک شایانی به خانواده‏ها و برنامه ریزان و پژوهشگران مسایل اجتماعی نماید. از نتایج این پژوهش، دانشجویان، سازمان امور جوانان، آموزش و پرورش و بهزیستی سود خواهند برد. لذا با توجه به این مطالب و مشاهده عینی اینجانب را بر آن داشت که این موضوع را جهت پژوهش انتخاب نمایم.
۱-۴ اهداف تحقیق
۱-۴-۱ هدف اصلی: بررسی نقش تجربه خشونت دوران کودکی در الگو‏های رفتاری خشونت و سازگاری در دانشجویان متاهل دانشگاه هرمزگان
۱-۴-۲ اهداف جزیی:
بررسی رابطه تجربه خشونت دوران کودکی در الگوی رفتاری خشونت
بررسی رابطه تجربه خشونت دوران کودکی در الگوی رفتاری سازگاری
بررسی رابطه تجربه خشونت دوران کودکی در خشونت روانی دانشجویان
بررسی رابطه تجربه خشونت دوران کودکی در خشونت جسمانی دانشجویان
بررسی رابطه تجربه خشونت دوران کودکی در خشونت جنسی دانشجویان
بررسی رابطه تجربه خشونت دوران کودکی در خشونت اقتصادی دانشجویان
۱-۵ فرضیه های تحقیق
بین تجربه خشونت دوران کودکی و الگو‏های رفتاری زناشویی خشونت رابطه وجود دارد.
بین تجربه خشونت دوران کودکی و الگو‏های رفتاری زناشویی سازگاری رابطه وجود دارد.
بین تجربه خشونت دوران کودکی و خشونت روانی دانشجویان رابطه وجود دارد.

<p>- بابک دریابیگی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه، ضرورت اجتماعی یا ابزار اقتدار سیاسی&nbsp;<strong>گفتگو</strong>، شماره ۱۳، پاییز ۱۳۷۵، ص ۱۹٫&nbsp;↑<br />- علیرضا کازرونی، مقایسه نظام‌های توزیع کالا در مناطق شهری ایران،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی</strong>، سال دوازدهم، شماره هفتم و هشتم، فروردین و اردیبهشت ۱۳۷۷، ص ۱۵۰٫&nbsp;↑<br />- غلام رضا محلوجی، تبدیل اقتصاد انحصار گونه ایران به یک اقتصاد رقابتی به کمک مدیریت اطلاعات<strong>، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی</strong>، سال دوازدهم، شماره هفتم و هشتم، فروردین و اردیبهشت ۱۳۷۷، ص ۱۵۶٫&nbsp;↑<br />- محمد صادق‌الحسینی،&nbsp;<strong>پدیده خاتمی،</strong>&nbsp;ترجمه محمدرسول دریایی، تهران، خانه اندیشه جوان، ۱۳۷۸، صص-۹۰-۵۵٫&nbsp;↑<br />- بابک دریابیگی، نقش مراکز قدرت سیاسی؛ در تصویب قانون ممنوعیت استفاده از آنتن‌های ماهواره‌ای<strong>، گفتگو</strong>، بهار ۱۳۷۶، شماره ۱۵، صص ۱۰۰-۱۱۲٫&nbsp;↑<br />- رفعتی،&nbsp;<strong>پیشین</strong>، ص ۱۵۳٫&nbsp;↑<br /&

موضوع استیفای بلاعوض ناشی از تعارض میان حوزه دو اصل گات یعنی اصل عدم تبعیض و تقابل است.^[۳۶۸] اصل عدم تبعیض به نحو گریزناپذیری منجر به رفتار ملت کامله‌الوداد غیرمشروط می شود و لزوماً تعادل و توازن منافع را به همراه ندارد. برعکس در اصل تقابل، تعادل و توازن ویژگی اصلی آن است.
مطابق اصل عدم تبعیض، امتیازاتی که از طریق شرط ملت کامله‌الوداد غیرمشروط فراهم می‌گردد، متقابل نبوده، بلکه به طور یکجانبه اعطا می‌شوند. یعنی طرفی که این امتیازات را می دهد نمی‌تواند الزاماً انتظار چیزی را دربرگشت از طرف دیگر داشته باشد. لذا اصل عدم تبعیض در شروط ملت کامله‌الوداد غیرمشروط با اصل تقابل که یک طرف به طرف دیگر امتیازی را اعطا می‌کند و طرف دیگر پاسخی معادل آن می دهد در تعارض است. آزادی تجارت به دنبال کسب منافع ملّی به کار گرفته شد و غالباً یکجانبه نبوده بلکه به صورت متقابل و بخاطر کسب بیشترین منافع بوده است. زیرا یک ملت به این امید موانع تجاری خود را کاهش می دهد که پاسخی معادل آن از طرف دیگر دریافت کند. اما در نظام گات امتیازات متقابل به طور خودکار از طریق شروط ملت کامله‌الوداد غیرمشروط بایستی فراگیر شود.
این تعارض با بهره گرفتن از “تقابل فراگیر”^[۳۶۹] قابل حل است. زیرا اعتدال را برقرار می‌سازد.
در “تقابل عام” چنان چه یک طرف رفتار ملت کامله‌الوداد غیرمشروط را ارائه دهد، طرف دیگر نیز با تعهد به رفتار غیرمشروط پاسخ او را می دهد. نوع منافع مبادله شده در شرط غیرمشروط مهم نیست. لذا وقتی روابط دوجانبه تحت سیطره نظام تجارت جهانی درمی آید، شرط ملت کامله‌الوداد غیرمشروط می‌تواند با اصل تقابل سازگار شود. زیرا تصمیم به اعطا رفتار ملت کامله‌الوداد غیرمشروط می‌تواند موردی صورت گیرد. اما به هر حال، اعمال هم زمان رفتار ملت کامله‌الوداد و آزادی تجارت از طریق معامله متقابل مشکل است. ایالات متحده که نقش رهبر و پیشوا را در مذاکرات گات داشت، ابتدا با معضل استیفای بلاعوض کنار آمد، زیرا هزینه‌های اجرایی و الزامی بر علیه استیفای بلاعوض، بیش از منافعی بود که از اجرای سخت و دقیق آن به دست می‌آمد.^[۳۷۰]
اما با افزایش دولت های عضو، مذاکرات پیچیده‌تر شدند دولت هایی که بعد از مذاکرات کاهش تعرفه‌ها را مقرر داشته بودند از استیفای بلاعوض شاکی شدند. علاوه بر این، ایالات متحده نیز دیگر با استیفای بلاعوض موافق نبود زیرا با رکود اقتصادی در داخل و افول فرمانروایی اش در خارج روبرو بود.
برای حل مسأله استیفای بلاعوض دو اقدام قابل تصور بود: اقدام اول، انکار و رد رفتار غیرمشروط ملت کامله‌الوداد و دومی به حداقل رساندن ارزش ملت کامله‌الوداد غیرمشروط از طریق جایگزینی آئین‌ها و روش‌های عملی در گات بود. از آن جا که اصل بنیادین عدم تبعیض قابل تغییر نبود، لذا تلاش شد تا ارزش رفتار ملت کامله‌الوداد غیرمشروط با تغییر در روش‌های عملکردی گات به حداقل رسانده شود.^[۳۷۱] بعد از دور کندی (۷-۱۹۶۴)، گات در خصوص روند تصمیم گیری “بسته­ای”^[۳۷۲] را ارائه داد که استیفای بلاعوض‌ها را استثنا می‌نمود، نه تنها دولت ها را مجبور ساخت که به صورت اجماعی در ساختار مشارکت کنند، بلکه تصمیم گرفت که کل این معضل را به عنوان یک واحد مورد بررسی قرار دهد.

یکی از روش‌ها و آئین‌های جایگزین عملکرد گات، کُدهای چندجانبه بود. موافقتنامه‌های چندجانبه موازین غیر تعرفه‌ای^[۳۷۳] که اصطلاحاً “کُد”^[۳۷۴] نامیده می‌شدند در نتیجه دور مذاکرات توکیو به تصویب رسیدند، اما جدای از موافقتنامه گات بودند.
مشارکت در این کُد‌ها اختیاری بود و تنها نسبت به آن دسته از کشورهایی قابل اعمال بود که خواهان امضای آن ها بودند. اغلب کشورهای در حال توسعه از امضای کُدها خودداری کردند و هر کُدی نیز یک امضا جداگانه داشت که باعث پیچیده شدن این نظام می‌شد.^[۳۷۵]
این روش، به دلیل گرایش ایالات متحده اتخاذ گردید. از آن جا که ایالات متحده نمی‌توانست کل منافع ممکن الحصول خود را از طریق لیبرالیسم عدم تبعیض که مبتنی بر “تقابل فراگیر” بود، بدست آورد، لذا شروع به تأکید ورزیدن بر شیوه‌ها و روش‌های جایگزینی که مبتنی بر “تقابل خاص” بود، نمود.^[۳۷۶]
در چارچوب گات، ایالات متحده از به کارگیری موافقتنامه‌های چندجانبه در دور توکیو حمایت کرد و نیز از مذاکرات دوجانبه خارج از گات بهره برد.
این که آیا چنین روشی با تعهدات ملت کامله‌الوداد غیرمشروط منطبق هست یا خیر، یک موضوع قابل تشکیک است.
بعد از دور توکیو، اعضا گات تأکید کردند که کُدها اثری بر رفتار ملت کامله‌الوداد غیرمشروط مندرج در ماده یک ندارند، که تلویحاً نوعی نقض مخفیانه موافقتنامه گات نیز به حساب می‌آمد. “جکسون” درباره موضوع تطابق میان کُدهای چندجانبه (موازین غیر تعرفه ای) و اصل عدم تبعیض بیان می‌کند که امضا کنندگان کُدها بایستی منافع کُدها را به غیر امضا کنندگان نیز تسری دهند. اما در واقع تنها آن دسته از امضا کنندگانی که الزامات ناشی از کُدها را بر عهده گرفته بودند از منافع کُدها بهره مند می‌شدند.^[۳۷۷]
“توکلاین” بیان می‌کند که هرچند معلوم نیست که این کُدها خارج از رفتار ملت کامله‌الوداد غیرمشروط هستند یا خیر، اما کُدهای موازین غیر تعرفه‌ای دورتوکیو، به صورت دو فاکتو استثنائی بر رفتار ملت کامله‌الوداد هستند.^[۳۷۸]
مطابق با نظر “هافبور"، “ارب” و “استار"، این شرط مشروط است که نقش مهمی را در چارچوب نظمی که در دور توکیو استقرار یافت، بازی می‌کند و نه مفهوم شرط غیرمشروط.^[۳۷۹]
در نتیجه مسیر تقابل در نظام گات و سازمان تجارت جهانی می‌تواند به یکی از دو جهت زیر میل کند:
یا بسوی چندجانبه گرایی همراه با رفتار ملت کامله‌الوداد مشروط رود، نظیر کُدهای موازین غیر تعرفه‌ای که در دور توکیو به کار گرفته شد و یا به سوی دوجانبه گرایی هدایت شود که اجازه استثنا قائل شدن بر تعهدات ملت کامله‌الوداد غیرمشروط را می دهد، نظیر موافقتنامه‌های منطقه تجارت آزاد.^[۳۸۰]
به طور کلی می‌توان گفت، در تمامی موافقت‌های حاوی شرط ملت کامله‌الوداد غیرمشروط که حاصل مذاکرات است، تمامی مراحل انعقاد موافقتنامه تحت شمول اصل تقابل است، اما وقتی موافقتنامه منعقد شد، امتیازات آن به طور خودکار از طریق عملکرد شرط ملت کامله‌الوداد غیرمشروط به همه تسری می‌یابد. لذا تعارضی که در عملکرد شرط ملت کامله‌الوداد غیرمشروط می‌بینیم غیر قابل اجتناب است.^[۳۸۱]
گفتار سوم. رفتار ملت کامله‌الوداد در گات ۱۹۹۴
در رابطه با هر یک از تعهدات بنیادین عدم تبعیض ابتدا به بررسی ماهیت و عناصر تشکیل دهنده این تعهدات می‌پردازیم.
ماده (۱)۱ گات ۱۹۹۴ تحت عنوان رفتار ملت کامله‌الوداد در بند یک خود چنین بیان می‌کند: “هر نوع مزیت، سود، امتیاز یا مصونیتی که در رابطه با تعهدات گمرکی و تعهدات وضع شده از هر نوع دیگری که در رابطه با صادرات یا واردات وضع می شود یا بر مبنای انتقال پرداخت‌های مربوط به صادرات یا واردات و نیز در رابطه با شیوه وضع مالیات بر این گونه تعهدات و الزامات وضع شده، همچنین کلیه قواعد و تشریفاتی که درخصوص صادرات و واردات و کلیه موضوعاتی که در بند‌های ۲ و ۴ ماده ۳ به آن اشاره شده است، از طرف یکی از اعضا به هر نوع کالا یا محصولی که مبدأ یا مقصد آن در کشور دیگر است، اعطا شود، بایستی فوراً و بی‌قید و شرط به کالای مشابهی که مبدأ یا مقصد آن در سرزمین کشورهای دیگر عضو است، نیز تسری یابد.^[۳۸۲]
این تعریف دقیقاً با تعریف شروط ملت کامله‌الوداد غیرمشروط هماهنگ است و ترجیحات تعرفه‌ای دوجانبه را تخطئه می‌کند.^[۳۸۳]
علاوه بر این، مواد (۷)۳ تحت عنوان ضوابط کمی داخلی، ماده ۵ تحت عنوان آزادی ترانزیت، ماده ۶ تحت عنوان الزامات مربوط به علامت‌گذاری ها، ماده ۸ تحت عنوان عدم تبعیض در برابر محدودیت‌های کمی اجرایی، ماده ۱۷ در رابطه با سرمایه گذاری های تجاری دولت، دربردارنده تعهد رفتاری ملت کامله‌الوداد یا رفتاری شبیه به آن هستند. همچنین ماده ۲۰ گات ۹۴ تحت عنوان مقرره “بند عام” دربردارنده تعهدی نظیر ملت کامله‌الوداد است.
ویژگی نافذ اصل ملت کامله‌الوداد در این گونه شروط، اصل عدم تبعیض در ملت کامله‌الوداد است.^[۳۸۴]
مبحث اول. ماهیت تعهد رفتاری ملت کامله‌الوداد در ماده (۱)۱ گات ۹۴
همان طور که نهاد استیناف در قضیه “ترجیحات تعرفه‌ای – جوامع اروپایی” بیان کرده است، تعهد رفتاری ملت کامله‌الوداد سنگ بنای گات است و یکی از ارکان نظام سازمان تجارت جهانی است.^[۳۸۵]
نهاد استیناف در قضیه بخش ۲۱۱ قانون بودجه عمومی ایالات متحده چنین می گوید: “بیش از ۵۰ سال است که تعهد به برقراری رفتار ملت کامله‌الوداد در ماده یک گات مرکزیت یافته و هم برای این که اطمینان از موفقیت نظام مبتنی بر قواعد جهان شمول حاکم بر تجارت کالاها اساسی و ضروری شناخته شده است.”^[۳۸۶]
ماده یک گات ۱۹۹۴ تبعیض میان مبدأ یا مقصد محصولات مشابه در کشورهای مختلف را ممنوع دانسته است.^[۳۸۷]
هدف اصلی تعهد رفتاری ملت کامله‌الوداد تضمین برابری فرصت‌ها در خصوص واردات یا صادرات نسبت به تمامی اعضا سازمان تجارت جهانی است.
در قضیه “موزها – جوامع اروپایی” نهاد استیناف در رابطه با تعهدات راجع به عدم تبعیض نظیر تعهد بیان شده در ماده یک چنین گفته است: “اساس تعهدات راجع به عدم تبعیض این است که با محصولات مشابه، یکسان برخورد شود، صرف نظر از مبدأ یا خاستگاه آن ها. از آن جا که هیچ اختلافی در این باره که همه موزها، یک نوع محصول به حساب می‌آیند، وجود ندارد، لذا مقررات راجع به عدم تبعیض نسبت به تمامی واردات موزها قابل اعمال است و این که چطور یک دولت عضو به دلایل اجرایی یا علل دیگر، واردات موز را به زیر دسته‌ه ای مختلفی طبقه بندی کرده است، مهم نیست».^[۳۸۸]
در قضیه “موزهای ۳ – جوامع اروپایی” معیار مورد بحث، عبارت بود از نظام موزهای وارداتی به جوامع اروپایی که مطابق آن موزهای وارداتی از کشورهای آمریکای لاتین (موزهای دلاری)، از رفتاری که از نظر مطلوبیت کمتر از رفتاری بود که با موزهای وارداتی از مستعمرات اروپای سابق (موزهای ACP) شده بود، برخوردار شده بودند.
ماده (۱)۱ گات نه تنها شامل تبعیضات قانونی یا دوژوره است، بلکه تبعیضات عملی یا دو فاکتو را هم در بر می‌گیرد.^[۳۸۹]
در قضیه “کانادا – ماشین ها” نهاد استیناف همانند پانل بدوی، استدلال کانادا، مبنی بر این که ماده یک نسبت به موازینی که به نظر می رسد بی طرفانه است، اعمال نمی شود را، رد کرد،^[۳۹۰] زیرا موازینی که ظاهراً بی طرفانه است، می‌تواند فرصت بیشتری را برای تجارت به کشورهای خاصی به نسبت دیگر کشورها بدهد و بنابراین در تعارض با تعهد عدم تبعیض در ماده یک است.
اقدام مورد بحث در این قضیه، معافیت از تعهد گمرکی واردات بود که از طرف کانادا نسبت به واردات از سوی سازندگان خاصی از وسایل موتوری اعطا میشد.
ظاهراً هیچ محدودیتی بر آن دسته از وسایل موتوری که شایسته این معافیت بودند وجود نداشت، اما در عمل تنها آن دسته از سازندگان وسایل موتوری که به تنهایی اقدام به ساخت نموده بودند و شرکت‌های مربوطه شان، از این معافیت برخوردار شدند. در نتیجه تنها کشورهای بسیار کمی به صورت دو فاکتو از این معافیت بهره مند شدند.
پانل گات در قضیه “جامعه اقتصادی اروپا (EEC) – واردات گوشت” به این نتیجه رسید که اقدامات جامعه اقتصادی اروپا دایر بر منوط ساختن تعلیق مالیات ورود محصولات به ارائه گواهینامه صحت و سلامت با تعهد ملت کامله‌الوداد در ماده یک سازگار نیست، زیرا مطابق موازین مربوطه، تنها آژانس تصدیق کننده‌ای که حق داشت به محصولات وارداتی، گواهینامه صحت بدهد آژانسی بود که در ایالات متحده قرار داشت.^[۳۹۱]
مبحث دوم. معیارهای عدم تبعیض در ماده (۱)۱ گات ۱۹۹۴
ماده (۱)۱ گات ۱۹۹۴ یک معیار سه بندی را جهت انطباق اقدامات اتخاذی با ماده یک بیان داشته است:
“الف. آیا اقدام مورد بحث، یک مزیت تجاری از نوعی که در ماده یک آمده است را اعطا می‌کند.
ب. آیا محصولات مورد نظر، محصولات مشابهی هستند و ج. آیا مزیت مورد بحث فوراً و بدون هیچ قید و شرطی به محصولات مشابه مربوطه تسری داده شده است یا خیر. “
بند اول. اعطا هر نوع مزیت یا … در رابطه با آن چه که در ماده یک آمده است
تعهد رفتاری ملت کامله‌الوداد هرگونه سود، امتیاز، مزیت یا مصونیتی را که از سوی هر یک از اعضا به هر محصولی که مبدأ یا مقصد آن در هر کشور دیگری قرار دارد در این حوزه‌ها اعطا می‌کند:
۱- تعهدات گمرکی
۲- تعهدات از هر نوعی که بر ورود یا صدور وضع می شود (مثلاً جریمه‌های اضافی وارداتی یا مالیاتهای کنسولی)
۳- تعهداتی که به نوعی در رابطه با ورود یا صدور وضع می شود. مثلاً حق الزحمه‌های بازرسی گمرکی یا بازرسی کیفی.
۴- تعهداتی که بر نقل و انتقال بین‌المللی پرداخت‌ها جهت واردات یا صادرات کالاها وضع می شود.
۵- روش اخذ مالیات از چنین تعهداتی، مثل روش ارزیابی بها قیمت پایه که بر مبنای آن عوارض گمرکی محاسبه و اخذ می شود.
۶- کلیه قواعد و تشریفاتی که در رابطه با ورود و صدور وضع می شود.
۷- مالیاتهای داخلی یا دیگر تعهدات داخلی.
۸- قوانین، مقررات و الزاماتی که فروش داخلی، پیشنهاد فروش، خرید، حمل و نقل، توزیع یا استفاده از هر نوع محصولی را متأثر میسازد.
به طور خلاصه تعهد رفتاری ملت کامله‌الوداد شامل هر گونه مزیتی است که از سوی هر دولت عضو در رابطه با:
۱- تعهدات گمرکی، دیگر تعهدات راجع به واردات و صادرات و موضوعات گمرکی دیگر اعطا می شود،
۲- مالیاتهای داخلی،

gt;- کازرونی،&nbsp;<strong>پیشین</strong>، ص ۱۵۵٫&nbsp;↑<br />- محمدرضا منجذب، ارزیابی تأثیر نقدینگی بر ارزش افزوده بخش صنعت،&nbsp;<strong>پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی</strong>، سال هفتم، شماره ۴، زمستان ۱۳۷۸، ص ۳۹٫&nbsp;↑<br />-&nbsp;<strong>همان</strong>، ص ۱۵۸٫&nbsp;↑<br />- مهدی تقوی، عوامل مؤثر بر نرخ ارز بازار موازی در اقتصاد ایران ۱۳۴۵-۱۳۷۴،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی- اقتصادی</strong>، سال دوازدهم، شماره پنجم و ششم، بهمن و اسفند ۱۳۷۶، ص ۱۳۴٫&nbsp;↑<br />- پرویز داودی، سیاست‌های تثبیت اقتصادی و برآورد مدل پویای تورم در ایران،&nbsp;<strong>پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی،&nbsp;</strong>سال پنجم، شماره ۱، ص۵٫&nbsp;↑<br />- عرب مازاریزدی،&nbsp;<strong>پیشین</strong>&nbsp;ص ۱۶۵٫&nbsp;↑<br />- مهری حمیدی‌زاده، اقتصاد سایه و پیامدهای اجتماعی آن<strong>، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی</strong>، سال نوزدهم، شماره نهم و دهم، خرداد و تیر ۱۳۸۴، ص ۱۵۳٫&nbsp;↑<br />- احمد سرلک، اقتصاد زیرزمینی،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی</strong>، سال نوزدهم، شماره نهم و دهم، خرداد و تیر ۱۳۸۴، ص ۱۵۹٫&nbsp;↑<br />- موثقی،&nbsp;<strong>پیشین</strong>، ص ۲۸۹٫&nbsp;↑<br />- محمدرضا فیروزجانی،&nbsp;<strong>بررسی عوامل مؤثر بر قاچاق در ایران</strong>، تهران، مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد، ۱۳۸۲، ص ۲۵٫&nbsp;↑<br />- بهروز بهزادی،&nbsp;<strong>ضرورت بازنگری فرهنگی در کیش</strong>، روزنامه ایران، چهارشنبه، ۱۲اردیبهشت۱۳۸۰، ص ۳٫&nbsp;↑<br />- بهنام ملکی،&nbsp;<strong>دایره‌المعارف تحلیلی اقتصاد سیاسی ایران</strong>، تهران، نور علم، ۱۳۸۲، ص۲۹٫&nbsp;↑<br />-&nbsp;<strong>همان</strong>، ص ۴۵٫&nbsp;↑<br />- مراد ثقفی، باب گفتگو<strong>، گفتگو</strong>&nbsp;شماره ۱۵ – بهار ۱۳۷۶، ص ۳٫&nbsp;↑<br />- ناصر فکوهی،&nbsp;<strong>در هزار توی‌های نظم جهانی، گفتارهایی در مسایل کنونی توسعه اقتصادی و سیاسی</strong>، تهران، نی، چاپ اول، ۱۳۸۴، ص ۳۴۹٫&nbsp;↑<br />- علی رضا قلی،&nbsp;<strong>جامعه‌شناسی نخبه‌کشی</strong>، چاپ هفتم، تهران، نشر نی، ۱۳۷۷، ص ۳۰٫&nbsp;↑<br />- برخی بدون بلیط سوار قطار اصلاحات شدند، گفتگو با غلامعلی حدادعادل رییس فراکسیون اقلیت مجلس،&nbsp;<strong>همشهری</strong>، سال اول، آذر ۱۳۸۴، ص ۸-۱۰٫&nbsp;↑<br />- سیف‌الله سیف‌الهی، نظریه‌های اقتصاد جهانی و اقتصاد ایران، اقتصاد سیاسی ایران،&nbsp;<strong>مجموعه مقالات و نظرها، تهران، المیزان</strong>،۱۳۷۴، ص ۴۱ .&nbsp;↑<br />- احتشامی،&nbsp;<strong>پیشین</strong>، ص ۱۲۰٫&nbsp;↑<br />- کمال، اطهاری، بخش مسکن در ایران :بازار یا برنامه،&nbsp;<strong>ایران فردا</strong>، شماره ۷ خرداد و تیر ۱۳۷۲، صص ۴۲-۴۵٫&nbsp;↑<br />- سیدابوالحسن ریاضی، نقش دولت در برنامه‌ریزی مسکن مروری اجمالی بر وضعیت مسکن طی سال‌های ۱۳۶۴-۷۵،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی</strong>، سال بیستم، شماره هفتم و هشتم، فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۱، صص ۲۳۰٫&nbsp;↑<br />- کمال اطهاری، عدالت رسمی و عینی در برنامه‌ریزی بخش مسکن،&nbsp;<strong>مجلس و پژوهش</strong>، سال سیزدهم، شماره ۵۱٫&nbsp;↑<br />- فرشید سیم‌بر، مسئله مسکن ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی- اقتصادی</strong>، سال بیستم، شماره هفتم و هشتم، فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۱ ص ۲۳۵٫&nbsp;↑<br />- غلام‌رضا لطیف، فرایند مدیریت شهری تهران پس از جنگ تحمیلی،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی - اقتصادی</strong>، سال بیستم، شماره اول و دوم، مهر و آبان ۱۳۸۴، ص .۱۴۶&nbsp;↑<br />- مظفر صرافی، اسماعیل‌زاده، راهکارهایی برای حل مسایل شهری در ایران،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی ـ اقتصا</strong>دی، سال بیستم شماره اول و دوم، مهر و آبان ۱۳۸۴، ص ۴۰٫&nbsp;↑<br /><a href="https://nefo.ir/"><img class="alignnone wp-image-69″ src="https://ziso.ir/wp-content/uploads/2021/10/THESIS-PAPER-3.png” alt="پایان نامه - مقاله - پروژه” width="321″ height="108″ /></a><br />- احد رحمانی، کارکرد ۱۵ساله بخش مسکن در برنامه‌های، اول دوم و سوم توسعه اقتصادی ۱۳۶۸-۱۳۸۲،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی-اقتصادی</strong>، سال بیستم، شماره اول و دوم، مهر و آبان ۱۳۸۴، ص۱۸۵٫&nbsp;↑<br />- افشین، کرمی،&nbsp;<strong>بررسی وضعیت بازار مسکن در ایران</strong>، تهران، مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد، ۱۳۸۶، ص ۶۸٫&nbsp;↑<br />- کمال اطهاری سنجش در انداختن طرحی نو: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی،&nbsp;<strong>گفتگو</strong>، شماره ۳۹، اسفند ۱۳۸۲، و ص ۶۲٫&nbsp;↑<br />- محمدمراد سلطانیان، بررسی بازار مسکن در مناطق شهری کشور، تهران،&nbsp;<strong>روند</strong>، سال پنجم، شماره ۱۸و۱۹، پاییز و زمستان ۱۳۷۲، ص ۶۶٫&nbsp;↑<br />- اطهاری، سنجشی در انداختن طرحی نو،&nbsp;<strong>گفتگو</strong>، ص ۵۶٫&nbsp;↑<br />- چرا همخوان نیست‌؟‏‎،&nbsp;<strong>روزنامه همشهری</strong>‎، دوشنبه۱۸ ‏‎ تیر ۱۳۷۵، شماره ۱۰۱۲، ص ۵٫&nbsp;↑<br />- M Hashem Pesaran,&nbsp;<strong>Economic Trend and Macroeconomic Politics in Iran,&nbsp;</strong>London, Cambridge University, July 1998, p. 35-75.&nbsp;↑<br />- Hashim Amed,&nbsp;<strong>The Iranian State</strong>, London, Oxford Unversity Press, 1995, pp.11-17.&nbsp;↑<br />- غلام‌عباس مصلی‌نژاد،&nbsp;<strong>آسیب‌شناسی توسعه اقتصادی در ایران</strong>، چاپ اول، تهران، قومس، ۱۳۸۴، ص ۳۲٫&nbsp;↑<br />- امیرمحمد حاج‌یوسفی، استقلال نسبی دولت یا جامعه مدنی،&nbsp;<strong>مطالعات راهبردی</strong>، شماره دوم، ۱۳۷۷٫&nbsp;↑<br />- ثقفی،&nbsp;<strong>پیشین</strong>، ص ۱۱٫&nbsp;↑<br />- فریبز ریس‌دانا،&nbsp;<strong>اقتصاد سیاسی توسعه</strong>، تهران، انتشارات قلم، ۱۳۷۷، ص ۱۱۸٫&nbsp;↑<br />- Vali Nasr and Ali Ghesari Domocrasy in Iran History and Qusest for Liberty, London, Oxford University, 2006 p. 106.&nbsp;↑<br />- Manoucher Parvin and Mostafa Vaziri, Islamic Man and Society in the Islamic Repablic of Iran, Samih K Farsoun and Mehrdad Mashayekhi,&nbsp;<strong>Political Culture in the Islamic Republic</strong>,London, Routledge,1992, pp. 49-120.&nbsp;↑<br />- Mehrzad Boroujerdi, Gharbzadegi, the Dominant Intellectual Discourse of Pre and Post –Revoloutianary Iran,&nbsp;<strong>Ibid.,</strong>&nbsp;p. 34.&nbsp;↑</p>

<p>- بابک دریابیگی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه، ضرورت اجتماعی یا ابزار اقتدار سیاسی&nbsp;<strong>گفتگو</strong>، شماره ۱۳، پاییز ۱۳۷۵، ص ۱۹٫&nbsp;↑<br />- علیرضا کازرونی، مقایسه نظام‌های توزیع کالا در مناطق شهری ایران،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی</strong>، سال دوازدهم، شماره هفتم و هشتم، فروردین و اردیبهشت ۱۳۷۷، ص ۱۵۰٫&nbsp;↑<br />- غلام رضا محلوجی، تبدیل اقتصاد انحصار گونه ایران به یک اقتصاد رقابتی به کمک مدیریت اطلاعات<strong>، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی</strong>، سال دوازدهم، شماره هفتم و هشتم، فروردین و اردیبهشت ۱۳۷۷، ص ۱۵۶٫&nbsp;↑<br />- محمد صادق‌الحسینی،&nbsp;<strong>پدیده خاتمی،</strong>&nbsp;ترجمه محمدرسول دریایی، تهران، خانه اندیشه جوان، ۱۳۷۸، صص-۹۰-۵۵٫&nbsp;↑<br />- بابک دریابیگی، نقش مراکز قدرت سیاسی؛ در تصویب قانون ممنوعیت استفاده از آنتن‌های ماهواره‌ای<strong>، گفتگو</strong>، بهار ۱۳۷۶، شماره ۱۵، صص ۱۰۰-۱۱۲٫&nbsp;↑<br />- رفعتی،&nbsp;<strong>پیشین</strong>، ص ۱۵۳٫&nbsp;↑<br /&

۰٫۸۷

علوم انسانی

۳٫۶۴

سطح معنی داری آزمون t بیشتر از ۰۵/۰ است، یعنی نظر دانشجویان دو دانشکده در مورد هویت خانوادگی تفاوت معنی داری با هم نداشته است.

جدول۳۴-۴: مقایسه میانگین هویت شغلی دانشجویان دو دانشکده

دانشکده

میانگین

آماره (F)

سطح معنی داری

آماره t

سطح معنی داری

فنی مهندسی

۳٫۴۷

۰٫۲۲

۰٫۶۴

۲٫۶۱

۰٫۰۱

علوم انسانی

۳٫۲۸

سطح معنی داری آزمون t کمتر از ۰۵/۰ است، یعنی نظر دانشجویان دو دانشکده در مورد هویت شغلی تفاوت معنی داری با هم داشته است.
فصل پنجم
مقدمه
عنوان این تحقیق بررسی نقش دانشگاه در شکل گیری انواع هویت (فردی، اجتماعی ، ملی ،مذهبی، سیاسی، فرهنگی، شغلی، خانوادگی ) در میان دانشجویان سال آخر دوره کارشناسی دانشگاه آزاد واحد گرمسارمی باشدکه درفصل اول به بیان مساله،اهمیت وضرورت تحقیق ،هدف کلی تحقیق،اهداف جزیی،سوال اصلی تحقیق،سوال های ویژه،تعاریف نظری وعملیاتی متغیرها،تعاریف عملیاتی ودرفصل دوم به بررسی ادبیات موضوع وپیشینه تحقیق پرداخته شد.درادامه درفصل سوم روش پژوهش ،جامعه آماری،نمونه وروش نمونه گیری،ابزارتحقیق،روش گرآوری داده ها،شیوه تجزیه وتحلیل،روایی وپایایی پرسشنامه،پرداخته درادامه در فصل چهارم تجزیه وتحلیل آماری صورت پذ یرفت ودراین فصل به بحث ونتیجه گیری می پردازیم
بحث و نتیجهگیری
طبق جدول ۴-۱
بر اساس یافته های تحقیق، دانشجویان مورد مطالعه درنوع هویت فردی ، بیشترین امتیاز را در بعد مهلتخواه با میانگین ۰۸/۴ بدست آوردهاند. این یافته بدان معنی است که دانشگاه نتوانسته است به خوبی هویت فردی دانشجویان را شکل بدهد. با توجه به اینکه میزان هویت فردی در بعد زودهنگام با میانگین ۱/۳ ضعیف است، نشان میدهد که دانشجویان نسبتاً از حالت زودهنگاهی خارج شدهاند و به سمت هویت فردی مهلتخواه رو آوردهاند.
یافته های جدول۴-۱ نیز مشخص است که دانشجویان برای دستیابی به دیدگاهی قابل قبول از زندگی مشورتهای زیادی با دیگران داشته و با خود کلنجار رفته است.

همچنین در جدول ۴-۱ نشان میدهد که تعداد کمتری از دانشجویان در رابطه با دیدگاه های برای زندگی زودهنگام هستند.
یا فته های پژوهش حاضربا پژوهش مکوندحسینی وطبری،(۱۳۸۷)به طور غیرمستقیم هماهنگ است.که محیط آموزشگاهی دبیرستان یا دانشگاه در شکل گیری هویت فردی مهلت خواه بوده وخانواده تاثیرزیادی در شکل گیری هویت فردی دارد
طبق جدول ۴-۲ بر اساس یافته های تحقیق دانشجویان مورد مطالعه درنوع هویت اجتماعی بیشترین امتیاز رادر بعد موفق با میانگین ۲/۴ بدست آوردهاند. این یافته بدان معنی است که دانشگاه توانسته است هویت اجتماعی دانشجویان را شکل بدهد. با توجه به اینکه میزان هویت اجتماعی در بعد سردرگم با میانگین ۵/۲ بسیار ضعیف است. نشان میدهد که دانشجویان نسبتاً از حالت سردرگمی خارج شدهاند و به سمت هویت اجتماعی موفق روآوردهاند.
از یافته های جدول ۴-۲ نیز مشخص است که دانشجویان از تجارب گذشته خود پند گرفتهاند و همچنین در انتخاب معاشرت با دیگران از قانون مشخصی تبعیت میکنند.
همچنین جدول ۴-۲ نشان میدهد که تعداد کمی از دانشجویان همچنان برای معاشرت با دیگران سردرگم هستند.
یافته های پژوهش حاضر با پژوهش آقای دلفائی که در سال ۱۳۸۴ انجام شدهماهنگ است. عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی جوانان شهر بابل پرداخته جوانان دانشگاهی هویت اجتماعی موفق تری نسبت به جوانان غیردانشگاهی از ابعاد مختلف در بعد توانایی عقلانی کردن امور، میزان اعتماد به نفس، شبکه ارتباطی، هویت اجتماعی معنادار و مستقیم وجود دارد و بین متغیرهای هویت اجتماعی در بعد هویت خانوادگی، هویت دینی و ملی، رابطه معناداری وجود ندارد. پس میتوان به این نتیجه رسید که دانشگاه در شکل گیری هویت اجتماعی نقش دارد.
طبق جدول ۴-۳

gt;- کازرونی،&nbsp;<strong>پیشین</strong>، ص ۱۵۵٫&nbsp;↑<br />- محمدرضا منجذب، ارزیابی تأثیر نقدینگی بر ارزش افزوده بخش صنعت،&nbsp;<strong>پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی</strong>، سال هفتم، شماره ۴، زمستان ۱۳۷۸، ص ۳۹٫&nbsp;↑<br />-&nbsp;<strong>همان</strong>، ص ۱۵۸٫&nbsp;↑<br />- مهدی تقوی، عوامل مؤثر بر نرخ ارز بازار موازی در اقتصاد ایران ۱۳۴۵-۱۳۷۴،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی- اقتصادی</strong>، سال دوازدهم، شماره پنجم و ششم، بهمن و اسفند ۱۳۷۶، ص ۱۳۴٫&nbsp;↑<br />- پرویز داودی، سیاست‌های تثبیت اقتصادی و برآورد مدل پویای تورم در ایران،&nbsp;<strong>پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی،&nbsp;</strong>سال پنجم، شماره ۱، ص۵٫&nbsp;↑<br />- عرب مازاریزدی،&nbsp;<strong>پیشین</strong>&nbsp;ص ۱۶۵٫&nbsp;↑<br />- مهری حمیدی‌زاده، اقتصاد سایه و پیامدهای اجتماعی آن<strong>، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی</strong>، سال نوزدهم، شماره نهم و دهم، خرداد و تیر ۱۳۸۴، ص ۱۵۳٫&nbsp;↑<br />- احمد سرلک، اقتصاد زیرزمینی،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی</strong>، سال نوزدهم، شماره نهم و دهم، خرداد و تیر ۱۳۸۴، ص ۱۵۹٫&nbsp;↑<br />- موثقی،&nbsp;<strong>پیشین</strong>، ص ۲۸۹٫&nbsp;↑<br />- محمدرضا فیروزجانی،&nbsp;<strong>بررسی عوامل مؤثر بر قاچاق در ایران</strong>، تهران، مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد، ۱۳۸۲، ص ۲۵٫&nbsp;↑<br />- بهروز بهزادی،&nbsp;<strong>ضرورت بازنگری فرهنگی در کیش</strong>، روزنامه ایران، چهارشنبه، ۱۲اردیبهشت۱۳۸۰، ص ۳٫&nbsp;↑<br />- بهنام ملکی،&nbsp;<strong>دایره‌المعارف تحلیلی اقتصاد سیاسی ایران</strong>، تهران، نور علم، ۱۳۸۲، ص۲۹٫&nbsp;↑<br />-&nbsp;<strong>همان</strong>، ص ۴۵٫&nbsp;↑<br />- مراد ثقفی، باب گفتگو<strong>، گفتگو</strong>&nbsp;شماره ۱۵ – بهار ۱۳۷۶، ص ۳٫&nbsp;↑<br />- ناصر فکوهی،&nbsp;<strong>در هزار توی‌های نظم جهانی، گفتارهایی در مسایل کنونی توسعه اقتصادی و سیاسی</strong>، تهران، نی، چاپ اول، ۱۳۸۴، ص ۳۴۹٫&nbsp;↑<br />- علی رضا قلی،&nbsp;<strong>جامعه‌شناسی نخبه‌کشی</strong>، چاپ هفتم، تهران، نشر نی، ۱۳۷۷، ص ۳۰٫&nbsp;↑<br />- برخی بدون بلیط سوار قطار اصلاحات شدند، گفتگو با غلامعلی حدادعادل رییس فراکسیون اقلیت مجلس،&nbsp;<strong>همشهری</strong>، سال اول، آذر ۱۳۸۴، ص ۸-۱۰٫&nbsp;↑<br />- سیف‌الله سیف‌الهی، نظریه‌های اقتصاد جهانی و اقتصاد ایران، اقتصاد سیاسی ایران،&nbsp;<strong>مجموعه مقالات و نظرها، تهران، المیزان</strong>،۱۳۷۴، ص ۴۱ .&nbsp;↑<br />- احتشامی،&nbsp;<strong>پیشین</strong>، ص ۱۲۰٫&nbsp;↑<br />- کمال، اطهاری، بخش مسکن در ایران :بازار یا برنامه،&nbsp;<strong>ایران فردا</strong>، شماره ۷ خرداد و تیر ۱۳۷۲، صص ۴۲-۴۵٫&nbsp;↑<br />- سیدابوالحسن ریاضی، نقش دولت در برنامه‌ریزی مسکن مروری اجمالی بر وضعیت مسکن طی سال‌های ۱۳۶۴-۷۵،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی</strong>، سال بیستم، شماره هفتم و هشتم، فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۱، صص ۲۳۰٫&nbsp;↑<br />- کمال اطهاری، عدالت رسمی و عینی در برنامه‌ریزی بخش مسکن،&nbsp;<strong>مجلس و پژوهش</strong>، سال سیزدهم، شماره ۵۱٫&nbsp;↑<br />- فرشید سیم‌بر، مسئله مسکن ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی- اقتصادی</strong>، سال بیستم، شماره هفتم و هشتم، فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۱ ص ۲۳۵٫&nbsp;↑<br />- غلام‌رضا لطیف، فرایند مدیریت شهری تهران پس از جنگ تحمیلی،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی - اقتصادی</strong>، سال بیستم، شماره اول و دوم، مهر و آبان ۱۳۸۴، ص .۱۴۶&nbsp;↑<br />- مظفر صرافی، اسماعیل‌زاده، راهکارهایی برای حل مسایل شهری در ایران،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی ـ اقتصا</strong>دی، سال بیستم شماره اول و دوم، مهر و آبان ۱۳۸۴، ص ۴۰٫&nbsp;↑<br /><a href="https://nefo.ir/"><img class="alignnone wp-image-69″ src="https://ziso.ir/wp-content/uploads/2021/10/THESIS-PAPER-3.png” alt="پایان نامه - مقاله - پروژه” width="321″ height="108″ /></a><br />- احد رحمانی، کارکرد ۱۵ساله بخش مسکن در برنامه‌های، اول دوم و سوم توسعه اقتصادی ۱۳۶۸-۱۳۸۲،&nbsp;<strong>اطلاعات سیاسی-اقتصادی</strong>، سال بیستم، شماره اول و دوم، مهر و آبان ۱۳۸۴، ص۱۸۵٫&nbsp;↑<br />- افشین، کرمی،&nbsp;<strong>بررسی وضعیت بازار مسکن در ایران</strong>، تهران، مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد، ۱۳۸۶، ص ۶۸٫&nbsp;↑<br />- کمال اطهاری سنجش در انداختن طرحی نو: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی،&nbsp;<strong>گفتگو</strong>، شماره ۳۹، اسفند ۱۳۸۲، و ص ۶۲٫&nbsp;↑<br />- محمدمراد سلطانیان، بررسی بازار مسکن در مناطق شهری کشور، تهران،&nbsp;<strong>روند</strong>، سال پنجم، شماره ۱۸و۱۹، پاییز و زمستان ۱۳۷۲، ص ۶۶٫&nbsp;↑<br />- اطهاری، سنجشی در انداختن طرحی نو،&nbsp;<strong>گفتگو</strong>، ص ۵۶٫&nbsp;↑<br />- چرا همخوان نیست‌؟‏‎،&nbsp;<strong>روزنامه همشهری</strong>‎، دوشنبه۱۸ ‏‎ تیر ۱۳۷۵، شماره ۱۰۱۲، ص ۵٫&nbsp;↑<br />- M Hashem Pesaran,&nbsp;<strong>Economic Trend and Macroeconomic Politics in Iran,&nbsp;</strong>London, Cambridge University, July 1998, p. 35-75.&nbsp;↑<br />- Hashim Amed,&nbsp;<strong>The Iranian State</strong>, London, Oxford Unversity Press, 1995, pp.11-17.&nbsp;↑<br />- غلام‌عباس مصلی‌نژاد،&nbsp;<strong>آسیب‌شناسی توسعه اقتصادی در ایران</strong>، چاپ اول، تهران، قومس، ۱۳۸۴، ص ۳۲٫&nbsp;↑<br />- امیرمحمد حاج‌یوسفی، استقلال نسبی دولت یا جامعه مدنی،&nbsp;<strong>مطالعات راهبردی</strong>، شماره دوم، ۱۳۷۷٫&nbsp;↑<br />- ثقفی،&nbsp;<strong>پیشین</strong>، ص ۱۱٫&nbsp;↑<br />- فریبز ریس‌دانا،&nbsp;<strong>اقتصاد سیاسی توسعه</strong>، تهران، انتشارات قلم، ۱۳۷۷، ص ۱۱۸٫&nbsp;↑<br />- Vali Nasr and Ali Ghesari Domocrasy in Iran History and Qusest for Liberty, London, Oxford University, 2006 p. 106.&nbsp;↑<br />- Manoucher Parvin and Mostafa Vaziri, Islamic Man and Society in the Islamic Repablic of Iran, Samih K Farsoun and Mehrdad Mashayekhi,&nbsp;<strong>Political Culture in the Islamic Republic</strong>,London, Routledge,1992, pp. 49-120.&nbsp;↑<br />- Mehrzad Boroujerdi, Gharbzadegi, the Dominant Intellectual Discourse of Pre and Post –Revoloutianary Iran,&nbsp;<strong>Ibid.,</strong>&nbsp;p. 34.&nbsp;↑</p>