بسیاری از آگهی‌هایی که امروزه تولید و منتشر می‌شوند بیش از آن که جنبهء ترغیبی، اقناعی و متقاعدکننده داشته باشند بیش‌تر به جنبه‌های نوآوری و خلاقیت در تهیهء آن‌ها پرداخته می‌شود. آگهی‌هایی که با ساختار حیله‌گرانه، خنده‌دار، اغواگر و در عین حال با افکت‌های خلاقانه تولید و پخش می‌‌شوند اثربخشی عمیق در پی نداشته و نمی‌توانند نقش آگهی‌هایی را ایفا کنند که جنبه باورمند، به یاد ماندنی، اطلاع‌دهنده، تعلیم‌دهنده و ترغیب کننده دارند.
- اشتباه‌گرفتن واکنش مخاطبان با نتایج تبلیغات
هدف تبلیغات عبارت است از تشریح جایگاه و معرفی توانمندی‌های شرکت شما و ایجاد روشنگری‌های لازم در مورد شرایط و موقعیت منحصر به فرد شما در زمینهء فروش.متاسفانه بسیاری از مجریان تبلیغات صرفا شنیده‌ها و توصیه‌های دریافتی از مردم و اطرافیان خود را ملاک لازم جهت ارزشیابی تبلیغات خود قرار داده و بر مبنای این گونه قضاوت‌ها و طرح دیدگاه‌ها اقدام به تولید آگهی می‌کنند.
در واقع زمانی که دچار نوعی با هم ریختگی روانی و سرگردانی می‌شویم نتایج حاصل از حرکت‌های تبلیغاتی خود را با واکنش‌های مخاطبان اشتباه می‌گیریم. به گونه‌ای که برای جبران مافات و جلب‌نظر هر چه بیش‌تر مخاطب به سراغ تولید آگهی‌هایی می‌رویم که هیچ چیزی برای گفتن ندارند.

- بازاریابی براساس موقعیت‌ها و مناسبت‌های ویژه
موقعیت‌ها و مناسبت‌های ویژه بر مبنای توانایی‌شان در کمک به شما به منظور این که به روشنی موقعیت بازار خود را تعریف کرده و ادعاهای خود را هر چه بیش‌تر به طور علنی ثابت و به منصهء ظهور درآورید باید مورد قضاوت و ارزیابی قرار گیرد.
اگر یک درصد مردم که آگهی شما را در ارتباط با یک مناسبت ویژه شنیده‌اند واکنش ثبت نشان داده و تصمیم آمدن به مراسم شما را بگیرند باید به دنبال آن باشید تا از ایستگاه‌های مختلف سطح شهر مردم را با اتوبوس برای اجابت دعوتتان جمع‌ آوری کنید.
در این صورت سرمایه‌گذاری واقعی و نقطه عطف توجه شما کماکان روی ۹۹ درصد باقی مانده خواهد بود. فکر می‌کنید مشکل کار کجاست و در آگهی‌تان با آن‌ها چه چیز را در میان گذاشته اید که پاسخی مناسب به دعوت شما نداده اند.
۲-۲۰ اهداف تبلیغات
اهداف اطلاع رسانی:
آگاه کردن مشتری از محصول جدید؛
پیشنهاد استفاده جدید از محصول
آگاه کردن بازار از تغییر قیمت (موارد استفاده جدید یک کالا)؛
آگاه کردن مشتری از قیمتهای جدید محصول؛
آگاهی به مشتری درباره طرزکار محصول؛
توصیف و تشریح خدمات موجود برای محصول؛
تصحیح برداشتهای غلط مشتریان؛
کاهش ترس مشتریان؛
ایجاد تصویر مناسب برای شرکت.
۲-۲۱ اهداف ترغیب مشتریان:
ایجاد ترجیحات نسبت به محصولات و خدمات شرکت در نزد مشتریان؛
تشویق و ترغیب مشتری برای خرید محصولات شرکت به جای رقبا؛
تغییر و تصحیح ادراک مشتری نسبت به ویژگیهای محصول؛
تشویق مشتری برای اتخاذ تصمیمات فوری در خرید محصول؛
تشویق مشتری برای برقراری تماس تلفنی با بخش فروش و بازاریابی شرکت.
۲-۲۲ویژگی های تبلیغات نوین
امروزه با پیشرفت های صورت گرفته در فناوری های ارتباطی و فراگیر شدن آنها در بین مردم اشکال جدیدی از تبلیغات به وجود آمده است. معرفی صرف محصولات در تلویزیون و تکرار بیش از حد آنها نه تنها تاثیری در ایجاد انگیزه برای خرید آنها در مردم ایجاد نمی کند بلکه حتی نوعی واکنش منفی در مخاطبان ایجاد کرده و تنفر و امتناع آنها را برمی انگیزاند. از جمله نکات مهم در تبلیغات امروزی به ویژه در جوامع غربی حفظ حریم خصوصی افراد است. در جوامع فردگرای غربی حریم خصوصی افراد از جایگاه مهمی در مناسبات اجتماعی برخوردار بوده و به عنوان یک اصل مهم در تمامی شئون زندگی رعایت می شود. بر همین اساس تبلیغات گنندگان نیز در استراتژی و شیوه های تبلیغات خود به حفظ حریم خصوصی افراد تاکید ویژه ای دارند. شخصی شدن از دیگر ویژگی های تبلیغات نوین محسوب می شود. بر این اساس تبلیغات کنندگان برای فرد فرد مخاطبان برنامه تبلیغاتی مخصوص به وی را تهیه و تدارک می بینند. فناوری های جدید ارتباطی این امکان را فراهم می کنند تا بر اساس علایق و سلایق افراد گوناگون برنامه های تبلیغاتی جداگانه ای برای افراد ارائه شود.
۲-۲۲-۱ اشکال تبلیغات نوین
در حال حاضر تبلیغات به منظور ازایجاد حداکثر تاثیرگذاری و تناسب با پیشرفت های تکنولوژیکی، شکل ها و صورت های نوینی یافته است. امروزه حجم بالایی از تبلیغات در فناوری های ارتباطی نوین و به ویژه اینترنت مورد استفاده قرار می گیرد. یک نمونه از این نوع تبلیغات استفاده از آگهی های هوشمندانه به منظور جلب توجه مخاطبان است. نمونه این تبلیغات دراینترنت کآ
کاربرد بسیاری دارد. از جمله این تبلیغات که شرکت گوگل نیز آن را مورد استفاده قرار داده می توان به قرار دادن آگهی های مرتبط با پرسش های کاربران در باکس جست و جو در گوشه سمت راست بالای صفحه پاسخ ها اشاره کرد. این روش چند مزیت دارد؛ اول آنکه مزاحم، تحمیلی و آزار دهنده نیست، چون از پاسخ ها جدا شده و دوم آنکه فرمت بسیار ساده ای دارد و در یک یا دو خط نحوه برقراری ارتباط با آگهی دهنده را در اختیار کاربر می گذارد و از همه مهمتر این که آن آگهی کاملا” با پرسش کاربران مرتبط است. از دیگر شکل های تبلیغات نوین می توان به شیوه متعامل و اینتراکتیو اشاره کرد.
امروزه اکثر شرکت های تجاری بزرگ در دنیا به تدریج از بودجه های تبلیغاتی به شکل سنتی کاسته و به سمت شیوه های به اصطلاح اینتراکتیو و تعاملی روی می آورند. در این شیوه های جدید یک رابطه متقابل میان مصرف کننده و شرکت تبلیغاتی به وجود می آید و به تدریج تبلیغات اختصاصی تر شده و برای هر کسی متناسب با سطح سواد، درآمد و نیاز متغیر خواهد بود. به شیوه ای که بر اثر واکنش های مشتری، عرضه کننده محصولات، ذائقه مشتری خود را شناسایی می کند و فقط محصولات مورد علاقه مشتری را در اختیارش می گذارد، شیوه اینتراکتیو می گویند. فناوری های جدید و به ویژه نرم افزارهای ردیاب و آمارگیر به تدریج به کمپانی های بزرگ کمک می کنند که رفتارهای مشتری را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. این نرم افزارها می توانند به آسانی نشان دهند که در سال، ماه، هفته و یا در روز گرایش کاربران چه بوده است.
نکته دیگری که این نرم افزارها دارند پاسخگویی است به این معنی که در روش های اینتراکتیو امروزی آمارهای بسیار دقیقی به دست می آید.
از دیگر شیوه های تبلیغاتی مورد استفاده در تبلیغات اینترنتی، بنرها هستند. تبلیغات بنری با وجود حجم کم، وسیله ای کارآمد برای تحقق اهداف چند منظوره اند. آنها در حقیقت بخشی از پیام های تبلیغاتی شرکت و ورب سایت ها محسوب می شوند. این شیوه تبلیغ، اسم، نشانه و تولیدات شرکت را با روش های گوناگون و متنوع به نمایش می گذارد. استفاده از ابزارها و روش های نوین، افزون بر افزایش تاثیر این روش تبلیغاتی، انقلابی در این نوع تبلیغات ایجاد کرده است. برای کسانی که از ابزارهای سنتی تبلیغ همانند رادیو و تلویزیون و یا تبلیغات چاپی استفاده می کنند ، تبلیغات بنری نقش بسزایی در افزایش تبلیغات های تصویری علامت های تجاری دارند و همین طور میانگین تعداد کلیک ها را افزایش می دهند. در حال حاضر حجم، فضا و مکان قابلیت های ارتباط دو سویه و شیوه های بیان گفتاری و شنیدرای تبلیغات بنری در صفحات وب رو به افزایش است و گسترش روز افزون دسترسی عموم مردم به اینترنت این نوع تبلیغات در آینده از رشد بسیاری نیز برخوردار خواهد شد.
بنرها خود انواع مختلفی دارند. یک نوع آنها بنرهای ثابت هستند که دربردارنده تصاویر و متونی هستند که ثابت بوده و حرکت نمی کنند. قبلا” از این نوع بنرها به دلیل آنکه گمان برده می شد مورد توجه بازدیدکنندگان قرار نمی گیرند کمتر استفاده می گردید. در مقابل نوعی دیگر از بنرها هستند که بنرهای متحرک یا انیمیشنی نامیده می شوند. این بنرها دارای خاصیت تغییرپذیری هستند. اندازه و حجم این بنرها نیز معمولا” از بنرهای ثابت بیشتر است.
از مزیت های این نوع بنرها آن است که می توان با بهره گرفتن از آنها پیام های تبلیغاتی پیچیده تری طراحی کرد و نیز اینکه این بنرها برای کاربران جالب تر بوده و توجه آنان را بیشتر به خود جلب می کند. اما از طرفی این نوع بنرها به علت حجم زیاد و اندازه های بزرگ، سرعت بازگذاری صفحات اینترنتی را کاهش می دهند.
اما نوع جدید بنرها، بنرهای تعاملی هستند. در این نوع از بنرها، استفاده از انواع نرم افزارها و فناوری های رسانه ای ویژگی ها و کارکردهایی را به بنرها اضافه می کنند به گونه ای که توانایی تعامل پذیری خاصی پیدا می کنند. در حقیقت بنرهای تعاملی نوع پیشرفته تری از بنرهای انیمیشنی بوده و دارای امکانات بیشتری هستند.
روش تبلیغاتی دیگری نیز در حوزه فناوری اینترنت باب شده است. این شیوه تبلیغاتی با بهره گرفتن از خرده سایت ها انجام می گیرد. خرده سایت ها عبارتند از پنجره های کوچکی (کوچکتر از اندازه معمولی پنجره مرورگر) که هنگام جست و جوی فرد در اینترنت ناگهان بر روی صفحه نمایشگر ظاهر شده و حاوی نوشته ها و تصاویر تبلیغاتی ن است آن آن آالسالبیاسهستند. این نوع از تبلیغات به پنجره های جهنده نیز معروف هستند. از آنجا که این نوع تبلیغات اینترنتی بدون اجازه و خواست کاربران ظاهر می شوند و ممکن است موجب برهم زدن تمرکز آنان شوند مورد انتقاد قرار گرفته اند.
استفاده از پست الکترونیک جهت تبلیغات نیز از دیگر شیوه های تبلیغاتی است. تبلیغات اینترنتی از طریق بنرها، خرده سایت ها و موتورهای جست و جوگر تکنیک هایی هستند که تنها در محیط وب عملی هستند اما پست الکترونیک زیر مجوعه فناوری های اینترنت بوده و سال ها قبل از وب مورد استفاده قرار می گرفته است. با این حال به کارگیری پست الکترونیک برای تبلیغات در سال های اخیر و با افزایش تعداد کاربران اینترنت مورد توجه قرار گرفته است به گونه ای که بر اساس آمار تعداد نامه های الکترونیک تبلیغاتی که کاربران اینترنت سالانه دریافت می دارند از ۴۰ عدد در سال ۱۹۹۴ به بیش از ۱۶۰۰ عدد در سال ۲۰۰۵ افزایش یافته است. نامه های الکترونیکی که شرکت ها برای کاربران ارسال می کنند را می توان به دو نوع تقسیم بندی کرد. یک نوع، نامه های الکترونیک خواسته شده است که خود کاربران خواستار دریافت چنین نامه هایی هستند و نوع دیگر نامه های الکترونیک ناخواسته یا اسپم است که بدون اجازه کاربران به نشانی الکترونیکی آنها ارسال می شود.
در کل فرستادن نامه های الکترونیک امروزه یکی از رایج ترین مدل ها برای تبلیغات اینترنتی است که مزایای بسیاری از جمله پایین بودن هزینه، امکان هدف گیری دقیق مشتریان، اثربخشی بالا و مدیریت آسان را دارا است. شکل جدیدی از تبلیغات نیز توسط شبکه های تلویزیونی کابلی مورد استفاده قرار می گیرد. در این شبکه ها، آگهی های بازرگانی به شکلی هوشمندانه در اختیار بینندگان قرار می گیرد. در این شبکه ها، آگهی های بازرگانی به شکلی هوشمندانه در اختیار بینندگان قرار می گیرد. استفاده از تابلوها یا صفحات الکترونیکی بزرگ بر روی وسایط نقلیه از جمله اتوبوس ها نیز از شیوه های جدید تبلیغات محسوب می شود که در کشورهایی چون ژاپن، آمریکا، هنگ کنگ و… به تبلیغ یا اطلاع رسانی مشغولند.
این رسانه ها که از شاخه های رسانه های بزرگ محسوب می شوند طرفداران خاص خود را دارند. به عنوان مثال در کشور هنگ کنگ این رسانه ها به عنوان بزرگترین رسانه ها مطرح هستند که سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون نفر را جذب خود می کنند، و جالب آنکه این افراد حاضرند بهترین کالای خود را از طریق این رسانه ها به دست آورند در حالی که اگر چنین آگهی هایی را در روزنامه ببینند نسبت به خرید کالای خود کمتر اقدام می کنند که این مورد یک نمونه منحصر به فرد است. هزینه درج آگهی در این صفحات الکترونیکی یک سوم روزنامه ها است و از این نظر هزینه کمتری را به آگهی دهندگان تحمیل می کند. نوع جدید دیگر تبلیغات ارسال پیام بر روی تلفن همراه است. تلفن های همراه امروزه به عنوان یکی از ابزارهای ارتبازی نوین مطرح هستند که در طول زندگی کوتاه خود صرفا” به تبادل صوت قناعت نکرده اند و پیشرفت و مقبولیت آنها در جامعه به دلیل قابلیت هایی چون ارسال فایل قناعت نکرده اند و پیشرفت و مقبولیت آنها در جامعه به دلیل قبلیت هایی چون ارسال فایل های متنی، صوتی و گرافیکی است. نسل های جدیدتر تلفن همراه به دلیل بهره گیری از تکنولوژی های منحصر به فرد زمینه مناسبی را برای ارسال پیام های تبلیغاتی به این وسیله فراهم نموده است.
به دلیل نزدیک بودن و در دسترس بودن و همیشگی تلفن همراه در نزد صاحبان آنها، این وسیله ارتباطی شانس دیدن، فکر کردن و پسندیدن محصولات معرفی شده توسط شرکت های تبلیغاتی را به شدت بالا
می برد. با چنین رویکردی کم کم پیام های تبلیغاتی روی تلفن همراه مشتریان فرود می آیند.
۲-۲۳ مخاطب از دیدگاه اندیشمندان مکتب انتقادی فرانکفورت
مخاطب کسی است با گرایش های ویژه، تجربه های بخصوص، تاثیرپذیر از عوامل گوناگون و دارای نیازها و علایق مختلف. مخاطبان بسته به عوامل فردی و اجتماعی، آن بخش از مجموعه مضمون یا پیام رسانه ای را جذب می کنند که خود می خواهند نه بخشی را که پیام رسان در نظر دارد.
تاریخ رسانه های جمعی نشان می دهد که مخاطبان می توانند هم برآمده از خود جامعه باشند و هم از رسانه ها و محتوای آنها. بر اساس نگرش نخست، می توان رسانه ها را پاسخی دانست به نیازهای عمومی یک جامعه ملی، اجتماعی و محلی، یا گروه اجتماعی متقدم. در این نگرش رسانه ها همچنین در پی پاسخگویی به خواسته های مشخص و مورد تاکید مجموعه هایی از افراد نظیر صاحبان مشاغل، جوانان هوادار یک ورزش خاص و غیره هستند. در دیگر سوی، اگر مخاطبان را آفریدۀ رسانه ها بدانیم در آن صورت خواهیم دید که آن ها در پی یک فن آوری جدید مانند اختراع فیلم رادیو یا تلویزیون پا به عرصه هستی گذاشته اند یا اینکه به دنبال تاسیس یک کانال جدید به دور آن جمع شده اند. مطابق این نگرش می توان«مخاطبان تلویزنی» و یا از خوانندگان یک رونامۀ خاص یا بینندگان پروپا قرص یک کانال تلویزیونی محبوب سخن گفت. چنین است شکل گیری مخاطبان خاص به دنبال رواج یک شکل یا نوع جدید از محتوی یا یک اجرای بسیار جذاب که معمولا” با بازاریابی و تبلیغات زیاد تقویت می شود. رسانه ها برای این منظور ممکن است از تقاضاهای خودانگیختۀ مردم استقبال کنند. یا اینکه گروه ها، نیازها و علایق احتمالی را قبل از ظهورشان شناسایی کنند (مک کوایل، ۱۳۸۰، صص ۴۰-۳۹). در اینجا منظور از شناسایی مخاطبان، سنجش تمایلات و توقعات و ویژگی های خوانندگان روزنامه ها و شنوندگان و بینندگان رادیو و تلویزیون است. هدف، کشف طرز عادات مخاطبان در استفاده از وسایل ارتباطی و علل و انگیزه های توجه آنان به وسایل ارتباطی و خبری و وجود مخاطبانی است که رسانه ها بتوانند روی آنان تاثیر بگذارند.
آیا مخاطبان افرادی هستند آماده شست و شوی مغزی یا کسانی هستند که قدرت تجزیه و تحلیل پیام را مطابق خواسته های خود دارند؟ این اشتباه است تصور کنیم که مخاطبان به مثابه مصرف کنندگان پیام های رسانه ها، ناآگاهانه هر پیام عرضه شده از سوی رسانه ها را کورکورانه می پذیرند. آنان اعضایی فعال از گروه های اجتماعی اند که با توجه به اهداف مشخص و اجتماعی خود محصولات رسانه های جمعی را مصرف می کنند. رسانه ها به منزلۀ میانجی پیوند دهنده مخاطبان گروه های مختلف اجتماعی با سنت ها و سازمان های اجتماعی هستند و برای ایفای چنین نقشی، مصرف پیام ها ضرورت می یابد (محکی، ۱۳۸۰، صص ۱۶۶-۱۶۵).
یکی از این پیام ها که روزانه مانند سیلی به مخاطبان ارائه می شود، پیام های تبلیغاتی است. «استفن لی کوک» عقیده دارد که تبلیغات، علم قبضه کردن دانش و اطلاعات انسان ها به مدت زمانی است که بتوان آنها را به پول تبدیل کرد.
۲-۲۳-۱ دسته بندی مخاطبان
ارتباط گران رسانه ها اغلب رابطۀ پیچیده ای با مخاطب خود دارند که تا حد زیادی به فاصلۀ میان آن دو و نداشتن شناخت از یکدیگر بستگی دارد. ارتباط گران جمعی اغلب از فرد به عنوان نمایندۀ عموم مخاطبان بهره می گیرند تا امر ارتباط را تسهیل کنند. مهم است که بپرسیم ارتباط گران به راستی با چه کسی ارتباط برقرار می کنند؟
ارتباط گران جمعی اغلب با انتخاب یک شخص (از درون یا بیرو گروه واقعی) به نمایندگی مخاطبان، از تعمیم محرک سرباز می زنند. مخاطب قرار دادن گروه و همگان بزرگ و در عین حال تلاش منتظم برای این که تا حد امکان برخی از ویژگی های آن گروه را در نظر بگیریم، مشکل آفرین است. از این رو بسیاری از ارتباط گران و برنامه ریزان ارتباطات به سادگی از این رویکرد چشم پوشی می کنند.
در ارتباطات برنامه ریزی شده، پیام ها غالبا” به گونه ای ساخته می شوند که گویی به سوی یک یک مخاطبان جهت داده شده اند. آنچه در این رویکرد دیده نمی شود پویایی گروهی و تفاوت مخاطبان با یکدیگر است. راه خلاصی از این مشکل تعیین افراد شاخص به عنوان رهبران فکری است. در موارد دیگر، واحد مخاطب ممکن است گروه باشد. مثل خانواده، دانش آموزان، دانشجویان و غیره.
بزرگ ترین مانع در دسته بندی مخاطبان نبود منابع است. دسته بندی همواره به معنی تلاش بیشتر حداقل در مراحل اولیۀ کار است. در فرایند اطلاع رسانی، عرضۀ محرک واحد به گروه بزرگ مخاطبان، هزینه کمتری دارد تا ارائه محرک های گوناگون به برخی گروه های دریافت کنندۀ کوچک و گوناگون. لیکن بسیار احتمال دارد که راهبرد دوم در اغلب موارد موثرتر باشد.
بنابر این در این جا به برخی از مهم ترین دسته بندی های در زمینۀ مخاطب می پردازیم:
۲-۲۳-۱-۱ دسته بندی مخاطبان بر اساس ویژگی های جمعیت شناختی
این روش، رویکردی سنتی و غالبا” ساده در بخش بندی است و ویژگی هایی نظیر سن، جنس، شغل، اندازۀ خانوار، موقعیت فرد در چرخه حیات خانوادگی ،درآمد ،آموزش موقعیت جغرافیایی، مذهب، نژاد و ملیت را دربر می گیرد. این داده ها از لحاظ تعریف و اندازه گیری، به نحو معقولی دقیق اند. اهداف ارتباط برنامه ریزی شده، اغلب حول این رویکرد، ساختار یافته اند. مثلا” برای متقاعد کردن دانشجویان به شرکت در یک مذاکره غیررسمی برای حمایت از آموزش عالی و مواردی مانند این، از چنین رویکردی استفاده می شود. در بسیاری از اوقات برنامه ریز ارتباطی دو یا تعداد بیشتری از این متغیرها را با هم ترکیب می کند (دسته بندی جمعیت شناختی چند متغیری).
۲-۲۳-۱-۲ دسته بندی بر حسب باورها

۵-۵-۴ با توجه به سؤال جزئی شماره ۳ این پژوهش ،میزان توجه به مؤلفه‌های عاطفی کارآفرینی در مجموعه کتب مطالعات اجتماعی پیشنهاد می‌گردد:
با استناد به نتایج این پژوهش میزان توجه به مؤلفه‌های عاطفی نسبت به سایر مؤلفه‌ها در حد خیلی کم می‌باشد و در کل میزان توجه به این مؤلفه‌ها در حد کم و خیلی کم می‌باشد لذا توجه بیشتر به مؤلفه‌ عاطفی و زیر مؤلفه‌های آن در مجموعه کتب مطالعات اجتماعی پیشنهاد می‌گردد.
توجه بیشتر به زیر مؤلفه‌های آرزومندی، خودمختاری، رؤیا، پافشاری، توفیق طلبی، خودمحوری و تحمل شکست در مجموعه کتب مطالعات اجتماعی که نسبت به سایر زیر مؤلفه‌ها در حد خیلی کم به آن‌ها توجه شده است.
۵-۵-۵ با توجه به سؤال جزئی شماره ۴ این پژوهش ،میزان توجه به مؤلفه‌های عقلانی کارآفرینی در مجموعه کتب مطالعات اجتماعی پیشنهاد می‌گردد:
با استناد به نتایج این پژوهش میزان توجه به مؤلفه‌های عقلانی نسبت به سایر مؤلفه‌ها در حد خیلی خوب می‌باشد و در کل میزان توجه به این مؤلفه‌ها در حد کم و خیلی کم می‌باشد لذا توجه بیشتر به مؤلفه‌ عقلانی و زیر مؤلفه‌های آن در مجموعه کتب مطالعات اجتماعی پیشنهاد می‌گردد.
توجه بیشتر به زیر مؤلفه‌های استعداد، خلاقیت، انگیزش، مدیریت زمان، ابداع، عکس‌العمل مثبت نسبت به مشکلات و موانع، کنترل سرنوشت و قاطعیت در مجموعه کتب مطالعات اجتماعی که نسبت به سایر زیر مؤلفه‌ها در حد خیلی کم به آن‌ها توجه شده است.
۵-۵-۶ با توجه به سؤال جزئی شماره ۵این پژوهش ،میزان توجه به مؤلفه‌های سازمانی کارآفرینی در مجموعه کتب مطالعات اجتماعی پیشنهاد می‌گردد:
با استناد به نتایج این پژوهش میزان توجه به مؤلفه‌های سازمانی نسبت به سایر مؤلفه‌ها در حد کم می‌باشد و در کل میزان توجه به این مؤلفه‌ها در حد کم و خیلی کم می‌باشد لذا توجه بیشتر به مؤلفه‌ سازمانی و زیر مؤلفه‌های آن در مجموعه کتب مطالعات اجتماعی پیشنهاد می‌گردد.
توجه بیشتر به زیر مؤلفه‌های تازگی، نیاز به موفقیت، تعرض و تهاجمی بودن و سیاست در مجموعه کتب مطالعات اجتماعی که نسبت به سایر زیر مؤلفه‌ها در حد خیلی کم به آن‌ها توجه شده است.
توجه بیشتر به همه زیر مؤلفه‌های کارآفرینی شامل: اقتصادی، اجتماعی، عاطفی، عقلانی و سازمانی که در حد خیلی کم به آن‌ها توجه شده است به‌ویژه زیر مؤلفه‌های زیر که شامل:
مؤلفه‌های اقتصادی: پیش‌قدم بودن، تحمل ابهام.
مؤلفه‌های اجتماعی: بلوغ و تعادل، پاسخ به پیشنهاد‌ها و انتقادات.
مؤلفه‌های عاطفی: آرزومندی، خودمختاری، رؤیا، پافشاری، توفیق طلبی، خودمحوری و تحمل شکست.
مؤلفه‌های عقلانی: استعداد، خلاقیت، انگیزش، مدیریت زمان، ابداع، عکس‌العمل مثبت نسبت به مشکلات و موانع، کنترل سرنوشت و قاطعیت.
مؤلفه‌های سازمانی: تازگی، نیاز به موفقیت، تعرض و تهاجمی بودن و سیاست.
۵-۵- ۷ با توجه به سؤال جزئی شماره ۶ این پژوهش میزان ارائه فعال یا غیرفعال بودن محتوای کتب مطالعات اجتماعی مقطع ابتدایی پیشنهاد می‌گردد که:
با توجه به نتایج پژوهش و غیرفعال بودن کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم ، بازنگری در کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم که درمجموع کتاب غیرفعال می‌باشد و به خاطر آمرانه بودن مطالب و تأکید بیش‌ازحد بر حفظیات از نظر ویلیام رومی نامطلوب می‌باشد که پیشنهاد می‌گردد کتاب مورد بازنگری قرار گیرد.
بازنگری در فعالیت‌های پایه ششم که با توجه به نتایج پژوهش از نظر ویلیام رومی به خاطر تأکید بیش‌ازحد برفعالیت و تفکر خوراک لازم برای فعالیت و خمیرمایه موردنیاز را برای درک و پاسخ به فعالیت‌ها در اختیار فراگیر قرار نداده است.

۵-۵-۷ پیشنهاد برای پژوهش های بعدی
انجام پژوهشی با عنوان تحلیل محتوای همه ی کتب مطالعات اجتماعی مقطع ابتدایی در زمینه آموزش مهارت های کارآفرینی.
جمع آوری تمام مؤلفه‌های کارآفرینی به صورت کامل تر و منسجم تر.
ارائه راهکار های مناسب جهت ارتقای مهارت های کارآفرینی در مقطع ابتدایی.
انجام پژوهشی با عنوان میزان نگرش دانش آموزان مقطع ابتدایی نسبت به کارآفرینی.
انجام پژوهشی با عنوان بررسی میزان کاربست مؤلفه‌های کارآفرینی توسط دانش آموزان مقطع ابتدایی.
۵-۶ محدودیت‌های پژوهش
در این پژوهش کمبود پژوهش‌های مشابه ایرانی و خارجی برای پژوهشگر محدودیت‌هایی ایجاد کرد چراکه بهره‌گیری از آن‌ها می‌توانست در تدوین روش پژوهش و مرور ادبیات راهگشا باشد.
عدم وجود استانداردها و یا شاخص‌ها و ویژگی‌هایی برای استخراج دقیق مؤلفه‌های کارآفرینی و در نظر گرفتن این ویژگی‌ها به‌عنوان مؤلفه‌های کارآفرینی.
عدم امکان استفاده از کتب درسی سایر کشورها در راستای ارزیابی تطبیقی کتب درسی کشور با این کتب، به دلیل وجود تفاوت‌های فرهنگی بین کشورها.
منابع و مآخذ
منابع و مآخذ
ابراهیمی، احمد (۱۳۸۸). مدیریت زمان،روزنامه مستقل سراسری صبح ایران، شماره:۳۴۲۶٫
احمد پور داریانی، محمود (۱۳۸۱)، کارآفرینی (تعاریف، نظریه‌ها، الگوها) تهران، شرکت پردیس، ص ۵۷.
احمدپور داریانی، محمود ، عزیزی، محمد (۱۳۸۹). کارآفرینی، تهران: انتشارات محراب قلم. محراب.
احمدی، سید علی اکبر، درویش، حسن (۱۳۸۶). مبانی کارآفرینی تهران، دانشگاه پیام نور.
احمدی، غلام علی، فضائلی فر، زینب (۱۳۹۲). تحلیل محتوای کتاب های آموزش حرفه و فن دوره راهنمایی بر اساس شاخص های کارآفرینی، مجله توسعه کارآفرینی، دوره ششم، شماره اول.
اسعدی، نرگس (۱۳۹۱). ضرورت آموزش کارآفرینی در ایران،هفته نامه خبری تحلیلی، سال دهم، ص ۴۹۹.
اسلام پور، عسکری (۱۳۸۵). انتقاد و انتقاد پذیری از نگاه اسلام، مجله مبلغان: فقه و اصول، شماره ۸۸، اسفند ۸۵، ص ۱۰۵-۸۸٫
اکبری، کرامت اله (۱۳۸۵). توسعه کارآفرینی، انشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول
امامی نائینی، نسرین (۱۳۸۵). کتاب همدلی، نشر سازمان بهزیستی کشور.
امامی، محمدرضا، سعیدی، معصومه (۱۳۸۷). ابعاد و راهکارهای پرورش و توسعه فرهنگ کارآفرینی و کارآفرین پروری در کشور، ماهنامه کار و جامعه، شماره ۹۸ و ۹۹، ص ۵۴-۶۱٫
ایمانی،محسن؛ مظفر،محمد(۱۳۸۳). تحلیل محتوای کتاب هدیه های آسمان و کتاب کار در مقایسه با محتوای کتاب تعلیمات دینی سال دوم دبستان ،مجله علمی پژوهشی نوآوری های آموزشی شماره ۷، صص :۱۲۴-۱۱۵٫
آقایار، سیروس، شریفی درآمدی، پرویز (۱۳۸۶). هوش هیجانی سازمانی، اصفهان، انتشارات سپاهان.
بازوند، کیومرث، کاشف، میرمحمد، اسمعیلی، محمد رضا (۱۳۹۲) رابطه هوش هیجانی، تعهد سازمانی و رضایت شغلی کارکنان اداره کل تربیت بدنی استان لرستان، نشریه مدیریت ورزشی، دوره پنجم، شماره ۴،صص:۱۴۴-۱۲۵٫
بخشی، منصوره (۱۳۹۲). پاسداران بصیر در مقابله با جنگ نرم، فصلنامه عملیات روانی، سال نهم، شماره ۳۶،صفحات :۱۵-۱٫
بورقانی فراهانی، سهیلا (۱۳۸۲). نگاهی به کارآفرینی و ویژگی های کارآفرینان، نشریه اصلاح و تربیت، شماره ۲۱، آذر ۱۳۸۲، ص ۳۵-۳۴٫
بهکیش، محمد مهدی (۱۳۸۱). اقتصاد چیست؟ نشر نی، چاپ دوم.
پایک، جان (۱۳۹۱). فرهنگ اصطلاحات سیاسی، ترجمه محمدعلی تقوی و محمد رنجکش، تهران: نشر مرکز.
پیرانی، عارف (۱۳۸۸). بررسی موانع استفاده از روش‌های نوین تدریس توسط معلمان دوره راهنمایی استان ایلام در سال تحصیلی ۸۸/۸۷، انتشارات شورای تحقیقات استان ایلام.
تفضیلی، فریدون (۱۳۷۲). تاریخ عقاید اقتصادی از افلاطون تا دوره معاصر، نشر نی، چاپ اول، ص ۹۸.

۸

قصد منفی در برابر تغییر

۴ سوال

مقیاس ۵ گزینهای لیکرت

Tang and Gao, 2012

• اعتبار

مقصود از اعتبار آن است که وسیله اندازه گیری بتواند خصیصه و ویژگی مورد نظر را اندازه بگیرد. اهمیت اعتبار از آن جهت است که اندازهگیریهای نامناسب و ناکافی میتواند هر پژوهشی علمی را بی ارزش و ناروا سازد. اعتبار در اصل به صحت و درستی اندازه گیری محقق بر میگردد (خاکی، ۱۳۸۸، ۲۸۸). برای سنجش اعتبار ابزار پژوهش از دو روش اعتبارسنجی استفاده شده است. اعتبار محتوا^[۱۲۸] و اعتبار صوری^[۱۲۹]. اعتبار محتوا بر این امر دلالت دارد که آیا شیوه یا ابزار جمعآوری داده ها به خوبی معرف همان محتوایی است که باید اندازه گیری شود یا نه. این روش با پوشش کل محتوای یک سازه معین سر و کار دارد و معمولا از طریق ضریب لاوشه (CVR) یا نسبت اعتبار محتوا گزارش میشود (میرزایی، ۱۳۸۸، ۲۰۵). لاوشه^[۱۳۰] یک روش پر کاربرد را برای سنجش اعتبار محتوا ابداع کرد. این روش میزان موافقت میان ارزیابان یا داوران در خصوص “مناسب بودن یا اساسی بودن” یک گویه یا سوال خاص را اندازه گیری میکند (میرزایی، ۱۳۸۸؛ ۳۲۷). ابتدا تعداد ۱۰ پرسشنامه بین خبرگان رشته مدیریت دولتی-منابع انسانی جهت سنجش اعتبار محتوای ابزار توزیع خواهد شد شد. این پرسشنامه با هدف مفید و مناسب بودن هر یک از سوالات مربوط به هر متغیر، در دو گزینه “مفید است” و “مفید نیست” به خبرگان ارائه شد. در مرحله بعد ضریب لاوشه هر کدام از سوالات با بهره گرفتن از فرمول آن محاسبه گردید. ضرایب بدست آمده با جدول اعتبار محتوای لاوشه مورد مقایسه قرار گرفته و اعتبار محتوای ابزار مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در این راستا برای ۱۰ نفر خبره، ضریب لاوشه برابر با ۵۶/۰ میباشد (میرزایی، ۱۳۸۸، ۲۰۵). که اگر ضرایب بدست آمده برای هر یک از آیتم بیشتر از مقدار ۰٫۵۶ بودند در پرسشنامه باقی خواهند ماند در غیر این صورت کنار گذاشته خواهند شد. همچنین در مرحله تحلیل عاملی تائیدی روایی پرسش ها نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت. بر این اساس هر کدام از گویه ها که بار عاملی آنها کمتر از ۰٫۵ بود از تحلیل کنار گذاشته خواهند شد. برای تایید اعتبار صوری، تعداد ۳۰ پرسشنامه در نمونه احتمالی توزیع شده و نظرات آزمودنیها در مورد هر کدام از گویه های پژوهش و کیفیت ابزار اخذ شده و بعد از اعمال تعدیلات لازم اعم از اضافه نمودن مثالهایی برای روشن کردن بعضی گویه ها، پرسشنامه نهایی برای توزیع در نمونه پژوهش آماده خواهد شد. بعد از اینکه از سنجش متغیرها توسط ابزار مورد نظر اطمینان حاصل شد، حال به دنبال این هستیم که این ابزار در زمان دیگر و یا نمونه مشابه دیگر قابل استفاده خواهد بود یا نه، که در این صورت پایایی پرسشنامه مورد آزمون قرار میگیرد.

• پایایی

برای سنجش پایایی پرسشنامه از روش سنجش همسانی درونی^[۱۳۱] استفاده خواهد شد. به منظور تایید پایایی پرسشنامه مورد استفاده در وهله اول، همسانی درونی آن بوسیله آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار خواهد گرفت گرفت که اگر مقدار آلفای برای هر کدام از متغییر بالای ۰٫۷۰ بود آلفای آن متغیرها نیز نشان از پایایی قابل قبول ابزار مورد استفاده بود. بنابراین، بر این اساس مشخص می شود که هماهنگی درونی^[۱۳۲] پرسشها یعنی میزان تداخل همه پرسشها از لحاظ سنجش یک ویژگی مشترک مناسب است. به دلیل استفاده از پرسشنامه پژوهش حاضر در بسیاری از مطالعات گذشته و اعتبار و پایاییهای آزمون شده برای آن، محاسبه آلفای کرونباخ به تنهایی کافی به نظر می رسد. جدول شماره ۳-۲ مقدار آلفای هریک از متغییرها را نشانی می دهد.
جدول شماره ۳-۲-پایای متغییرها

ردیف

متغییر

تعداد

مقدار آلفا

۱

هماهنگی

۸ سوال

۰٫۸۷۸

۲

مشارکت

۳ سوال

۰٫۷۹۵

۳

ارتباطات

۳ سوال

۰٫۷۳۲

۴

واکنش عاطفی منفی

۳ سوال

۰٫۹۱۹

۳-۷-۵- حفظ موقعیت اجتماعی ۷۱
۳-۷-۶- انگیزه های مالی و اقتصادی ۷۳
۳-۷-۷-آزادی فردی ۷۴
۳-۷-۸- ایمان قلبی ۷۴
۳-۷-۹- فشار و اجبار و تهدید ۷۵
۳-۸- اهل ذمه در زمان خلفای راشدین ۷۵
۳-۹- اسرائیلیات و زمینه های نفوذ آن به فرهنگ اسلامی ۸۲
۳-۹-۱-مشهورترین مبلغان اندیشه های اسرائیلی ۸۸
فصل چهارم: روابط فرهنگی مسلمانان و اهل ذمه در دوره امویان
۴-۱- امویان و استقرار آنها در شام ۹۱
عنوان صفحه
۴-۲- تعاملات فرهنگی مسلمانان و مسیحیان ۹۶
۴-۲-۱- نیاز امویان به مهارتهای مسیحیان ۹۸
۴-۳- برداشت مسلمانان و مسیحیان از یکدیگر دردوره اموی ۱۰۰
۴-۴-مناظرات میان مسلمانان و مسیحیان ۱۰۲
۴-۵- شکستن تصاویر ۱۰۴
۴-۶- نقش ائمه (ع) در پاسخگویی به شبهات مسیحیان ۱۰۵
۴-۷- تأثیرپذیری متکلمان مسلمان از مسیحیان ۱۰۷
۴-۸- جایگاه علم در عصر اموی ۱۰۹
۴-۹- نقش مسیحیان در انتقال علوم به مسلمانان ۱۱۰
۴-۹-۱- مراکز علمی سریانی ۱۱۱
۴-۹-۲- انتقال مرکز علمی اسکندریه به شام ۱۱۲
۴-۱۰- شام، مرکز علمی مسلمانان و مسیحیان ۱۱۳
۴-۱۱- نقش شاعران مسیحی در دربار اموی ۱۱۴
۴-۱۲- تأثیرپذیری هنر مسلمانان از مسیحیان ۱۱۷
۴-۱۲-۱- نقش مسیحیان در معماری مساجد ۱۱۷
۴-۱۲-۲- نقش مسیحیان در معماری قصرها ۱۲۰
۴-۱۳-هم­گرایی مسلمانان و مسیحیان در دوره امویان ۱۲۱
۴-۱۳-۱-ازدواج ۱۲۱
۴-۱۳-۲-جشن ها ۱۲۲
۴-۱۳-۳-زیارتگاه ۱۲۳
۴-۱۳-۴-لباس ۱۲۳
۴-۱۳-۵-دیر ها ۱۲۴
۴-۱۴- زرتشتیان ۱۲۶
عنوان صفحه
۴-۱۵- سیاست دینی امویان در ارتباط با زرتشتیان ۱۲۸
۴-۱۵-۱- مدارا و تساهل امویان با زرتشتیان ۱۲۸
۴-۱۵-۲- سخت گیری و امویان در رابطه با زرتشتیان ۱۳۰
نتیجه‌گیری ۱۳۳
منابع و مآخذ ۱۳۷
چکیده و صفحه عنوان به انگلیسی
فصل اول
مقدمه
۱-۱- کلیات
در جامعه اسلامی غیر مسلمانان می­توانستند با شرایط خاص به تابعیت آن درآیند. این نوع تابعیت که با قرارداد دوجانبه انجام می­گرفت در اصطلاح فقه اسلامی«ذمه» نامیده می­ شود و به کسانی که این قراردارد را با مسلمین منعقد می­نمودند«ذمی»می­گفتند. دراین معاهده یهودیان، مسیحیان، مجوسان می­توانستند شرکت نمایند و به عنوان متحدان هم پیمان ذمی در سراسر قلمرو حکومت اسلامی از آزادی، امنیت و حقوقی که بر طبق قرارداد ذمه اختیار و امضا نموده بودند برخوردار گردند(ناظمیان فرد،۱۳۸۰: ۴۵).
مقصود اصلی از تشریح این پیمان، ایجاد محیطی امن و برقراری هم زیستی مسالمت آمیز میان فرقه­های مختلف مذهبی در داخل حکومت اسلامی بود. بر این اساس اقامت افراد غیر مسلمان در جامعه اسلامی منوط به شرکت در عقد قرارداد ذمه بود که پس از امضا قرارداد مزبور جزئی از جامعه بزرگ اسلامی به حساب می­آمدند(همانجا).
اسلام در مواجهه با ادیان و عقاید گذشته، آیین سه پیامبر بزرگ الهی(موسی، عیسی و زرتشت) را با همه تحریفاتی که در آن­ها ایجاد شده است به خود نزدیکتر دید. به همین جهت آن­ها را به رسمیت شناخت وحاضر به همزیستی با پیروان آن­ها تحت عنوان اهل ذمه شده است و پیروان خویش را به رعایت حقوق و احترام آنان فرمان داده است. مسلمانان در طول تاریخ، هر جا زمام امور را در دست داشتند حقوق اقلیت های مزبور را رعایت می­کردند. پیامبر اسلام(ص) بزرگترین قدم را برای اصلاح جامعه برداشته و با تعلیمات عالیه و استوار، آزادی عقیده ملت­های یگانه پرست را اعلام فرمود. هیچ قانون­گذاری به اندازه پیشوای اسلام برای ملت­های غیر مسلمان این اندازه حقوق و تسهیلات قائل نشده است؛ نظیر این تسهیلات و آزادی در هیچ یک از ممالک متمدن آن دوره دیده نشده است.

اسلام ملل غیر مسلمان را به دو گروه تقسیم نموده: ۱-کفار، ۲-اهل کتاب(اهل ذمه). اهل ذمه کسانی بودند یا باید اسلام را قبول کنند و یا جزیه دهند؛ ولی حکم جزیه فقط شامل مردان اهل ذمه بود میزان جزیه در کتب فقهی نسبت به توانگران ۴۸ درهم، طبقه متوسط ۲۴ درهم و نسبت به فقیران ۱۲ درهم تعیین شده است. اهل ذمه با دادن جزیه جان و مال خود را بیمه می­کردند و از پرداخت سایر عوارض معاف می­شدند و در مقابل از امتیازات زیادی برخوردار می­شدند. اهل ذمه در تمام کشور های اسلامی آزاد می­زیستند و معابد آن­ها همه جا دایر بود و هر کس موافق آئین خود مراسم مذهبی را انجام می­داد و کلیه حقوق اجتماعی آن­ها از طرف زمامداران اسلامی محترم شمرده می­شد حتی در دعاوی مربوط به ارث، نکاح، طلاق و… طبق احکام ذمه، رسیدگی می­گردید و یا به فقه­های خودشان ارجاع می­گردید.
اهل ذمه که در حمایت اسلام بودند آزاد و مستقل بودند. در برابر این همه امتیازات اهل ذمه ملزم بودندکه: ۱-رعایت قانون اسلام را بکنند، ۲-پرهیز از شکستن هنجارها و بی اعتنایی به ارزش­های اسلامی در ملأ عام، ۳-اجتناب از احداث معابدی همچون کلیسا، صومعه، کنشت و آتشکده، ۴- خودداری از تبلیغ باور­ها و ارزش­های خود، ۵- برای کفار که با مسلمانان در جنگ بودند جاسوسی نکنند(خاکرند، ۱۳۹۰: ۱۶۴).
البته رفتار مسلمین نسبت به اهل ذمه همیشه چنین نبوده است. در زمان امویان نسبت به اهل ذمه سخت گیر بودند علاوه بر خراج مالیات­های دیگری بر آن­ها تحمیل می­نمودند. برای بالا بردن سطح درآمد بر تحمیل خود روز به روز می افزودند(اجتهادی،۱۳۶۳: ۱۹۰).
بنی امیه برای جمع آوری پول به اطلاعات و معلومات آنان متوسل بودند؛ چون حکومتشان بر پایه پول استوار بود و از وجودشان استفاده می­کردند. چرا که اهل ذمه بهتر از مسلمانان خواندن، نوشتن و حساب می­دانستند به کارمندان و خواص یهودی و مسیحی خود که به وجود آن­ها نیاز داشتند پیشنهاد می­دادند که مسلمان شوند غالبا رد می­کردند ولی باز هم با آن­ها مدارا می­کردند ولی اگر به آن­ها نیاز نداشتند آن­ها را سخت کیفر می­دادند(زیدان،۱۳۳۳: ۴ /۱۳۷).
۱-۲- اهمیت و ضرورت تحقیق
اهل ذمه در دوران اموی مناصبی به عهده داشتند. روابط ذمیان در این زمان با عمال و حکام اموی هم در زمینه سیاسی و هم در زمینه فرهنگی تأثیرات مهمی در نحوه اداره حکومت و مسائل جامعه اسلامی داشته است. از آن­جا که اهل ذمه در دوران اسلامی یکی از اقشار اجتماعی مهم جامعه بودند، بررسی روابط آنان با حکومت اموی حائز اهمیت است.

سطح معنا داری(sig)

سطح احتمال خطا α

نتیجه ازمون

ضریب همبستگی پیرسن

ارتباطات درون واحدی

واکنش کارکنان نسبت به تحول سازمانی

۱۰۱

.۸۲۸^**

.۰۰۰

۰۵/۰

فزضیه h0 رد می شود

نتایج نشان می دهدرابطه مثبت و معناداری میان ارتباطات درون واحدی و « واکنش کارکنان نسبت به تحول سازمانی » وجود دارد . ضریب همبستگی پیرسن برابر با ۸۲۸/۰ می باشد که نشان دهنده رابطه‌ای از نوع کاملا قوی است که با توجه به سطح معناداری که برابر با ۰۰۰/۰ می باشد و از ۰۵/۰a= کمتر است ، می توان گفت فرضیه H0 رد می شود و فرضیه اصلی تحقیق تایید می شود به عبارت دیگر رابطه مثبتی میان ارتباطات درون واحدی و واکنش کارکنان نسبت به تحول سازمانی وجود دارد
جدول شماره ۴-۲۱ : وضعیت همبستگی بین ارتباطات درون واحدی و واکنش کارکنان نسبت به تحول سازمانی

متغیر مستقل

متغیر وابسته

درجه آزادی

ضریب همبستگی پیرسن

ضریب تعیین

نتیجه نهایی

ارتباطات درون واحدی

واکنش کارکنان نسبت به تحول سازمانی

۱۰۰

.۸۲۸^**

۶۸/۰

رابطه همبستگی کاملا قوی میان متغیر مستقل و وابسته وجود دارد و ۶۸% تغییرات متغیر وابسته را می توان تحت تاثیر متغیر مستقل دانست.

۴-۵ مدل نهایی تحقیق بر اساس روش تحلیل مسیر
در بخش قبل به بررسی رابطه میان متغیرها به طور جداگانه پرداخته شد . این کار از طریق محاسبه ضرایب همبستگی انجام پذیرفت . با این حال در تحلیل همبستگی ، فقط امکان بررسی رابطه مستقیم هر یک از متغیر های مستقل بر متغیر وابسته امکان پذیر بود. در این بخش ( یعنی تحلیل مسیر) ، امکان شناسایی تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته فراهم می شود.
همچنین با بهره گرفتن از تحلیل مسیر ، امکان ارائه مدل های مفهومی و بررسی تاثیرات مجموعه ای از متغیرها بر متغیرهای دیگر ، میسر شده است. حال در این بخش ، به مراحل ارائه مدل نهایی تحقیق بر مبنای روش تحلیل مسیر پرداخته می شود.
در این تحقیق ، ۲ متغیر وجود دارند که در روابط بین متغیری ،حداقل یکبار نقش متغیر وابسته را ایفا می کنند.این دومتغیر عبارتند از :

• واکنش احساسی نسبت به تحول

• واکنش رفتاری نسبت به تحول

در این بخش لازم است ابتدا به محاسبه ضرایب بتا ، به ازای هر یک از متغیرهای فوق ، پرداخته شود . بنابراین ، به ترتیب به محاسبه این ضرایب می پردازیم. ابتدا ضرایب بتا به ازای متغیر وابسته واکنش احساسی محاسبه می شود.

جدول شماره ۴-۲۲ : محاسبه ضرایب بتا در تحلیل مسیر برای متغیر واکنش احساسی