۲-۱-۲-۴.چگونگی مواجهه با ناسپاسی همسر ۹۹
۲-۲-۴. توجه گفتاری ۱۰۱
۱-۲-۲-۴. سلام کردن ۱۰۲
۲-۲-۲-۴.کیفیت صدا زدن ۱۰۲
۳-۲-۲-۴.دعا کردن ۱۰۳
۴-۲-۲-۴. نامه نگاری ۱۰۴
۳-۴. شیوه های ابراز محبت به فرزند ۱۰۵
۱-۳-۴. قدردانی و تحسین ۱۰۶
۲-۳-۴. نوازش کردن و بوسیدن ۱۰۸
۳-۳-۴. همبازی شدن ۱۱۰
۴-۴.آثار ابراز محبت در خانواده ۱۱۱
۱-۴-۴.استحکام خانواده ۱۱۱
۲-۴-۴. تسخیر دل ۱۱۳
۳-۴-۴.تقویت روحیه همسر ۱۱۴
۴-۴-۴.تقویت مودت ۱۱۵
نتیجه گیری ۱۱۷
فهرست کتب فارسی و عربی ۱۲۲
نمایه ها ۱۲۶
بیان مسئله:
انسان از جمله موجودات شگفت انگیز عالم هستی است که قابلیت ها و استعدادهایی در او به طور ویژه وجود دارد که باتوجه به این ویژگی ها موجود برتر عالم هستی است.ازجمله این ویژگی ها محبت و دوست داشتن است. محبت و علاقه ای که از خود انسان شروع می شود و وارد عرصه خانواده می گردد تا انسان را نسبت به همسر و فرزندان علاقه مند گرداند علاقه ای که به دستور اسلام باید بروز داشته باشد تا باعث تعمیق روابط خانوادگی گردد.
از انجا که بر اساس مطالعه در منابع دینی عمده هدف ازدواج آرامش گری زن و شوهر نسبت به یکدیگر مورد توجه قرار گرفته است و این هدف جر با بررسی عوامل تأثیر گذار در محبت میان زن و شوهر و نحوه ابراز آن میسر نیست ، مسأله ای که دراین پژوهش مورد بحث قرار گرفته محبت و شیوه های ابراز آن در خانواده است.محبت به عنوان عامل تأثیر گذار در آرامش گری و ابراز آن به عنوان راهکار رسیدن به آرامش مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
با توجه به مطالب بالا این پژوهش برآن است تا با رویکردی علمی مسأله محبت و شیوه های ابراز آن در خانواده را بررسی نماید و مبانی و عوامل بوجود آورنده ی آن و موانع تحقق آن وهمچنین شیوه های ابراز آن را در اختیار پژوهشگران و مراکز پژوهشی قرار دهد.
ضرورت و اهمیت تحقیق
یکی از مسائل ضروری در نهاد خانواده برخورداری افراد خانواده از محبت دیگران و ابراز آن است که در هر لحظه از زندگی بدان نیازمندند :نیازی که برآورده شدن آن روابط اعضای خانواده بسیار مطلوب می سازد.غفلت از این امر مهم تأثیرات سوء و دردناکی در روابط آنها با یکدیگر می گذارد و زمینه مساعدی برای رشد رذایل اخلاقی فراهم می کند.تبیین صحیح روابط ، بیان عوامل ، موانع و آثار آن می تواند زمینه تحقق محبت افراد خانواده نسبت به یکدیگر را به وجود آورد.
بی شک کمتر کسی منکر جایگاه محبت و تأثیرات آن در عرصه خانواده شده و لی تبیین شیوه های مناسب برای ظهور و بروز این محبت در اولویت نیازمندی های اعضای خانواده است و از آنجا که به کار گیری شیوه ها هنر محسوب می شود و کسب این هنر به شناخت و آموزش نیاز دارد. باید با پژوهش در آیات الهی و روایات نورانی اهل بیت(علیهم السلام) راه روشن پیمودن این مسیر را پیدا کرد.
پیشینه تحقیق:
حکیمان و دانشوران در جهان اسلام و دیگر ادیان و نحله های بشری به موضوع محبت درخانواده پرداخته اند و گوهرهای نابی را فرا روی اندیشه انسان ها قرار داده اند؛ اما در میان این همه، پژوهشی که به صورت اختصاصی به موضوع محبت و شیوه های ابراز آن در خانواده بپردازد یافت نشد، به خواست خداوند این پژوهش، آن را دنبال خواهد کرد.
اینک به نمونه ای ازپژوهش های انجام گرفته که باموضوع بحث مرتبط هستند،اشاره می کنیم:
- محسن فیض کاشانی درکتاب المحجه البیضا،جلدهشتم ابتدا به معنای محبت و اسباب آن پرداخته است و سپس اسباب قوی شدن محبت به خدا را بیان می نماید. وی در ادامه، سبب تفاوت مردمان را دربعد محبت تبیین می کند و نشانه های محبت انسان به خدا را برمی شمارد.
- محمدمهدی نراقی درکتاب جامع السعادات بحث را ابتدا ازمراتب شوق آغاز می نماید و سپس به تعریف محبت پرداخته و اقسام محبت را بیان می کند و معتقد است محبت در همه موجودات وجود دارد. و پس از ذکرنشانه های محبت و معنای آن، بحث را با موضوع اُنس با خدا به پایان می برد.
- احمد نراقی درکتاب معراج السعاده محبت را در نه قسم بیان می کند و معتقد است هیچ دلی خالی از محبت نیست و این که جز ذات حق هیچ کس سزاوار محبت نیست ومحبت او اکمل لذت هاست. وی سپس طریق تحصیل محبت خدا و نشانه های آن را بیان می کند.
- محمد محمدی ری شهری درکتاب المحبه فی الکتاب والسنه ، آیات و روایات درباره محبت را در سه بخش جمع آوری کرده است که عبارت اند از: محبت به مردم، محبت به خدا و محبت در راه خدا.
- محمدتقی فلسفی دربخش دوم کتاب کودک ازنطروراثت وتربیت به ارزش محبت، فقدان محبت و آثارآن و افراط در محبت اشاره کرده است.
- مصطفی دلشاد تهرانی درکتاب سیری درتربیت اسلامی محبت را به عنوان یکی از روش های تربیت معرفی می کند . مختصراً به بعضی از زوایای آن می پردازد.
- محمدجواد طبسی در بخشی از کتاب حقوق فرزندان درمکتب اهل بیت به بحث محبت پرداخته است. مباحث از اهمیت محبت شروع شده و به آثار منفی افراط در محبت اشاره گردیده است. پس از بررسی اظهار محبت در سیره معصومین(ع)، مطالب را با طرح شیوه های گوناگون مهرورزی به کودکان، مانند بازی با کودکان، وفای به عهد، رعایت عدالت و مساوات و احترام و تکریم پایان می برد.
- محمدرضا کاشفی کتاب آیین مهرورزی را در یازده فصل، با عناوین ذیل تنظیم کرده که هر بحثی را نسبتاً به نحو اختصار بیان نموده است: تئوری محبت، محبت، کاوشی در ابعاد عشق، محبت به خداوند سبحان، محبت به رسول خدا(ص)و اهل بیت(ع)، محبت به دوست، محبت به همسر، محبت به فرزند، محبت به پدر و مادر، محبت استاد به شاگرد، دگردوستی.
۹.محمد ایوب سمایری پایان نامه کارشناسی ارشدخودراکه به نام نقش محبت درتربیت ازنظراسلام است که در آن به جایگاه محبت در اسلام و اقسام و مراتب محبت، نقش محبت در تربیت خانواده، عوامل مرثر در ایجاد محبت در سیره معصومین(ع). درضمن بحث های ناهماهنگی مانند اظهار محبت، افراط در محبت و راه های ابراز محبت نیز آورده است.
آنچه ذکر شد نمونه ای از پژوهش ها درباره موضوع محبت و شیوه های ابراز آن بود.
در تمام تألیفات وپژوهش هایی که مطرح شده، بحث هایی در موضوع محبت و شیوه های ابراز ان مطرح گردیده است، ولی مجموعه ای که به طور خاص و مبسوط به موضوع محبت و شیوه های ابراز آن در خانواده پرداخته باشد، یافت نشد .در پژوهش حاضر به لطف الهی این موضوع را پی می گیریم.
اهداف تحقیق:
۱-بررسی جایگاه،عوامل،موانع وآثارمحبت درخانواده.
۲-بیان شیوه های گفتاری،رفتاری ونوشتاری ابرازمحبت درخانواده.
پرسش های تحقیق:
الف- سؤال های اصلی:
آثار محبت و ابراز آن در خانواده چیست؟
ابراز محبت در خانواده چگونه است؟
ب- سؤال های فرعی:
مهمترین مبانی ابرازمحبت در خانواده بر اساس متون اسلامی چیست؟
عامل های ایجاد زمینه ابراز محبت در خانواده کدام است؟
اظهار محبت در خانواده چه کارکردهایی دارد؟
چه شیوه هایی برای ابراز محبت به همسروچه شیوه هایی برای ابرازمحبت به فرزندان پیشنهاد می شود؟
روش تحقیق:
