گویی در گروه کنترل ………………………………………………………………………………………………………………..۸۷
جدول۴-۲۲ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………۸۷

جدول ۴-۲۳ آزمون تی مستقل برای متغیر درصد رفتارهای فیزیکی همراه در سطح تک گویی
پس از درمان ……………………………………………………………………………………………………………………………۸۷
جدول ۴-۲۴ آنالیز واریانس برای متغیرها در سطح تک گویی……………………………………………….۸۸
جدول ۴-۲۵ آزمون تی مستقل برای متغیر درصد هجای لکنت شده پیش از درمان در
سطح گفتار………………………………………………………………………………………………………………………………… ۸۹
جدول۴-۲۶ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………….۹۰
جدول ۴-۲۷ آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد هجاهای لکنت شده در سطح گفتار در
گروه آزمایش ………………………………………………………………………………………………………………………………۹۰
جدول۴-۲۸ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………..۹۱
جدول ۴-۲۹ آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد هجاهای لکنت شده در سطح گفتار
در گروه کنترل ……………………………………………………………………………………………………………………………۹۲
جدول۴-۳۰ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………..۹۲
جدول ۴-۳۱ آزمون تی مستقل برای متغیر درصد هجای لکنت شده پس از درمان در سطح
گفتار……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۹۳
جدول۴-۳۲ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………….۹۴
جدول ۴-۳۳ آزمون تی مستقل برای متغیر درصد دیرش لکنت در سطح گفتار در گروه آزمایش
پیش از درمان …………………………………………………………………………………………………………………………….۹۵
جدول۴-۳۴ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………….۹۵
جدول ۴-۳۵ آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد دیرش لکنت در سطح گفتار در
گروه آزمایش ……………………………………………………………………………………………………………………………..۹۶
جدول۴-۳۶ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………….۹۷
جدول ۴-۳۷ آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد دیرش لکنت در سطح گفتار در
گروه کنترل ……………………………………………………………………………………………………………………………….۹۷
جدول۴-۳۸ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………۹۷
جدول ۴-۳۹ آزمون تی مستقل برای متغیر درصد دیرش لکنت در سطح گفتار پس از درمان…۹۸
جدول ۴-۴۰ آزمون تی مستقل برای متغیر درصد رفتارهای فیزیکی همراه در سطح گفتار پیش
از درمان ………………………………………………………………………………………………………………………………………..۹۹
جدول۴-۴۱ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………۱۰۰
جدول ۴-۴۲ آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد رفتارهای فیزیکی همراه در سطح گفتار
در گروه آزمایش …………………………………………………………………………………………………………………………..۱۰۰
جدول۴-۴۳ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………..۱۰۱
جدول ۴-۴۴ آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد رفتارهای فیزیکی همراه در سطح گفتار
در گروه کنترل …………………………………………………………………………………………………………………………….۱۰۱
جدول۴-۴۵ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………..۱۰۲
جدول ۴-۴۶ آزمون تی مستقل برای متغیر درصد رفتارهای فیزیکی همراه در سطح گفتارپس از
پیش از درمان ……………………………………………………………………………………………………………………………….۱۰۲
جدول ۴-۴۷ آنالیز واریانس برای متغیرها در سطح گفتار……………………………………………………………۱۰۳
جدول ۴-۴۸ آزمون تی مستقل برای متغیر درصد هجای لکنت شده در سطح خواندن……………..۱۰۴
جدول۴-۴۹ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………..۱۰۵
جدول ۴-۵۰ آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد هجاهای لکنت شده در سطح خواندن در
گروه آزمایش …………………………………………………………………………………………………………………………………۱۰۵
جدول۴-۵۱ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………..۱۰۶
جدول ۴-۵۲ آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد هجاهای لکنت شده در سطح خواندن در
گروه کنترل …………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۰۶
جدول۴-۵۳ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………………۱۰۶
جدول ۴-۵۴ آزمون تی مستقل برای متغیر درصد هجای لکنت شده در سطح خواندن پس از
درمان………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۰۷
جدول ۴-۵۵ آزمون تی مستقل برای متغیر درصد دیرش لکنت در سطح خواندن پیش از
درمان…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۸
جدول۴-۵۶ آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………..۱۰۹
جدول ۴-۵۷ آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد دیرش لکنت در سطح خواندن در

متیونین.

۳۰/۱

۴۶/۳

۶۵/۱۲

فنیل‌آلانین.

۵۲/۴

۳۹/۲۱

۱۶/۲۵

هیستیدین.

۴۴/۲

۴۹/۱۱

۳۱/۹

خصوصیات و منابع روغن های مورد استفاده و آنالیز آزمایشگاهی آن­ها:
در این پژوهش از دو نوع روغن استفاده گردید روغن تصفیه شده‌ی سویا و روغن ضایعاتی که سطح مورد استفاده روغن سویا در جیره ۴ درصد بود و روغن ضایعاتی در سطح ۵/۵ درصد در جیره مورد استفاده قرار گرفت.
روغن‌ها بر اساس روش‌های آزمایشگاهی^[۲۲۶] AOCS (1998) برای رطوبت، ناخالصی‌های نامحلول و مواد غیر قابل صابونی شدن و مقدار اسید چرب آزاد^[۲۲۷] مورد آنالیز و آزمایش قرار گرفتند. الگوی اسید چرب روغن‌ها و جیره‌ها به روش گزارش شده توسط چریان و سیم، (۱۹۹۲) تعیین شد. به طور خلاصه، چربی ابتدا متیله شد. بدین صورت که ۵۰ میلی‌گرم روغن را داخل بالن ریخته و ۵ میلی‌لیتر سود متانولی ۵/۰ مولار به آن اضافه شد و به کندانسور متصل کرده و ۲ دقیقه جوشانیده شد (شروع کرونومتر از لحظه به جوش آمدن). بعد از سرد شدن ۳ میلی‌لیتر بوران تری فلوراید^[۲۲۸] متانولی ۱۴ درصد اضافه گردید. مجدداً ۲ دقیقه جوشانیده و ۶ میلی‌لیتر هگزان و ۱ میلی‌گرم نمک طعام اضافه گردید و با دست کمی تکان داده شد و با پیپت پاستور لایه رویی را برداشته و با صافی که قبلاً داخل قیف گذاشته شده و روی آن یک قاشق کوچک سولفات منیزیم دهیدراته اضافه شده بود ریخته شد و صاف گردید تا اگر ذرات کوچک آب داخل نمونه است گرفته شود. در ادامه، عصاره با پمپ خلأ یا ازت خشک شد و باقی‌مانده را در ۵/۱ میلی‌لیتر هگزان کاملاً حل کرده و تزریق گردید. اسیدهای چرب با بهره گرفتن از کروماتوگرافی گازی^[۲۲۹] و با ستون سیلیکا موئینه^[۲۳۰] جداسازی و شناسایی شد. برنامه دمایی دستگاه شامل دمای اولیه ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۱۰ دقیقه و افزایش آن به مقدار ۱ درجه سانتی‌گراد در دقیقه تا دمای ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد رسید. این دما به مدت ۲۰ دقیقه ثابت ماند و سپس به میزان ۵ درجه سانتی‌گراد در دقیقه افزایش یافت تا به ۲۴۰ درجه سانتی‌گراد رسید. دمای تزریق کننده^[۲۳۱] و شناساگر^[۲۳۲] به ترتیب ۲۳۰ و ۲۴۰ درجه سانتی‌گراد بود. هلیوم با سرعت ۱ میلی‌لیتر در دقیقه به عنوان گاز حامل استفاده شد. کالیبره کردن و شناسایی اسیدهای چرب با بهره گرفتن از مقایسه زمان خروج^[۲۳۳] و سطح زیر منحنی اسیدهای چرب با منحنی استاندارد اسیدهای چرب که قبلاً شناسایی شده بودند انجام شد. انرژی خام نمونه‌های روغن با بهره گرفتن از بمب کالری متر اندازه‌گیری شد. در جدول ۲-۲ خصوصیات اسیدهای چرب مورد استفاده در این پژوهش آورده شده است.

جدول ۲-۲- ترکیب شیمیایی و کیفیت روغن‌های آزمایشی.

عنوان.

روغن سویا.

روغن ضایعاتی.

انرژی خام (Kcal/Kg).

۹۳۷۰

۹۱۹۰

رطوبت (%).

۱/۰

۲/۰

ناخالصی (%).

۴/۰

۹/۲

یادگیری مفاهیم درس مهارتهای زندگی از طریق مواد آموزشی انفرادی (کتاب درسی، مواد کمکی و …) تسهیل می گردد.
ج) محتوای برنامه درسی مهارتهای زندگی:
با فرهنگ جامعه (آداب و رسوم و ارزش های اجتماعی) متناسب نیست.
با پیشرفت های علمی و تکنولوژیکی در سطح جامعه جهانی متناسب نیست.
با مسائل و مشکلات جامعه متناسب نیست.
با نیازها و رغبت های دانش آموزان تناسب ندارد.
با توانایی های یادگیری دانش آموزان متناسب است یعنی مفاهیم درس مهارتهای زندگی برای آنها قابل یادگیری می باشد.

با زندگی واقعی دانش آموزان تناسب ندارد.
۷- محتوای برنامه درسی مهارتهای زندگی یادگیری سایر دروس را تسهیل نمی کند.
۸- بین مفاهیم مختلف ارائه شده در درس مهارتهای زندگی ارتباط منطقی یا همگرایی وجود ندارد.
د) فعالیت های یادگیری برنامه درسی مهارتهای زندگی:
بایستی طوری انتخاب شوند که فرصت لازم را برای تمرین هر یک از مهارتها در اختیار دانش آموزان قرار دهد.
بایستی با نیازها و علایق دانش آموزان تناسب داشته باشند.
بایستی با معلومات و تجارب فعلی دانش آموزان متناسب باشند.
بایستی بر اساس آمادگی (عقلی، جسمی، اجتماعی و عاطفی) دانش آموزان انتخاب شود.
در انتخاب فعالیت های یادگیری برنامه آموزش مهارتهای زندگی خود دانش آموزان نیز شرکت فعال داشته باشند.
ذ) راهبردهای تدریس برنامه درسی مهارتهای زندگی:
بکارگیری روش های تدریس فعال درگیری دانشآموزان را در فرایند یادگیری افزایش می دهد.
روش های تدریس معلم بایستی با علایق (خواسته ها و ادراکات) دانش آموزان سازگار باشد.
روش های تدریس معلم بایستی فرصت هایی را برای دانش آموزان فراهم کند تا بطور عملی مهارتهای زندگی را تجربه کنند.
روش های تدریس معلم بایستی شرایطی را فراهم کند تا دانش آموزان آزادی عمل بیشتری را در یادگیری مفاهیم درس مهارتهای زندگی داشته باشند به عبارت بهتر خود دانش آموزان بدون کنترل و مشاهده مستقیم معلم نبض یادگیری را در دست گیرند.
ر) ارزشیابی در برنامه درسی مهارتهای زندگی:
بهتر است ارزشیابی بر اساس مشارکت و همکاری معلم و دانش آموزان صورت گیرد.
ارزشیابی فرایند یادگیری دانش آموزان نسبت به ارزشیابی پایانی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
خود ارزیابی دانش آموزان در برنامه درسی مهارتهای زندگی مفید واقع می شود.
ز) گروه بندی دانش آموزان در برنامه درسی مهارتهای زندگی:
برای یادگیری مفاهیم درسی مهارتهای زندگی بهتر است از فعالیت های گروهی استفاده شود.
فعالیت در گروه های کوچک (۴ تا ۶ نفر) برای دانش آموزان مفید و مؤثر واقع می شود.
فعالیت در گروه های بزرگ (۸ تا ۱۰ نفر) نیز می تواند برای دانش آموزان مفید واقع شود.
گروه بندی دانش آموزان در کلاس درس مهارتهای زندگی بهتر است بر مبنای علایق مشترک آنها ـ و نه تشخیص معلم از توانایی های آنان ـ صورت گیرد.
بهتر است انتخاب اعضای گروه بر اساس یک ویژگی مشترک انجام نشود. بعنوان مثال افراد آرام در یک گروه و افراد شلوغ یا جرأت ورز در گروه دیگر قرار نگیرند.
همچنین انتخاب اعضای گروه نبایستی بصورت تصادفی انجام شود. مثلاً متولدین ماه بهمن در یک گروه و … .
س) زمان در برنامه درسی مهارتهای زندگی:
زمان جلسات برای یادگیری هر یک از مفاهیم کافی نمی باشد.
زمان جلسات امکان آن را فراهم نمی آورد تا معلم ارزیابی بهتری از آموخته های دانش آموزان بعمل آورد.
زمان جلسات امکان آن را فراهم نمی کند تا معلم با کیفیت بهتری به تدریس مفاهیم درس مهارتهای زندگی بپردازد.
مدیریت زمان جلسات تا حد زیادی می تواند معلم را در پرداختن به مفاهیم اصلی درس مهارتهای زندگی یاری نماید. بعبارت دیگر مدیریت زمان جلسات باعث می شود که به موضوعات حاشیه ای و غیر ضروری پرداخته نشود.
ش) فضای آموزشی در برنامه درسی مهارتهای زندگی:
کیفیت فضای آموزشی مدرسه (کلاس های بزرگ و روشن، نیمکت های سالم و راحت، چشم انداز مدرسه رنگ دیوارهای کلاس، بهداشتی بودن کلاس ها، نور کافی و …) یادگیری مفاهیم درس مهارتهای زندگی را تحت تأثیر قرار می دهد.
کمیت فضای آموزشی مدرسه نیز یادگیری مفاهیم درس مهارتهای زندگی را تحت تأثیر قرار می دهد.
فضاهای آموزشی خارج از مدرسه از قبیل اردوها، بازدیدها، گردش های علمی و … برای یادگیری مفاهیم برنامه درسی مهارتهای زندگی چندان مفید واقع نمی شود.
ـ از دیدگاه معلمان مؤلفه های:
الف) اهداف درس مهارتهای زندگی:
با نیازهای دانش آموزان متناسب است.
بر اساس نیازهای جامعه ای که دانش آموزان در آن زندگی می کنند طراحی شده است.
پاسخگوی نیازهای دانش آموزان در جامعه آینده خواهد بود
با تغییرات اساسی (اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی) که در جامعه در حال وقوع است متناسب
می باشد.
ب) مواد آموزشی مورد استفاده در برنامه آموزش مهارتهای زندگی:
با علایق دانش آموزان سازگار است.
بکارگیری مواد آموزشی گروهی (فیلم، پوستر، اسلاید و …) یادگیری مفاهیم درس مهارتهای زندگی را برای دانش آموزان آسان می کند.

مفهوم جدید
(بازاریابی)

خریدار و
مصرف کننده
تحقیقات بازاریابی
کسب سود از طریق ارضای نیاز خریداران

شکل ۲-۱ مفهوم قدیم (فروش) وجدید بازاریابی (۱)
منبع : روستا – احمد،ونوس – داور، ابراهیمی – عبدالحمید ،بازاریابی و مدیریت بازاریابی ،
تهران – (انتشارات سمت ،۱۳۷۵ ،ص ۱۸ )
پایه های گرایش چهار عامل است:
الف) خریدار گرایی: علت وجودی سازمان، ارضاء کردن خواسته های مشتریان هدف است.
ب) نگرش سیستمی: سازمان باید به تصمیم گیری با نظر سیستمی بنگرد.
ج) هدف گرایی: سازمان باید در جستجوی بازده رضایت بخش برای سرمایه گذاری های صاحبان شرکت باشد.

د) بازاریابی همگانی: سازمان باید دارای بینش وسیعی باشد.
۲-۳-۵ گرایش بازاریابی اجتماعی
برخی از صاحبنظران اعتقاد دارند که گرایش بازاریابی بر خواسته های مشتریان منتخب بیش از حد تاکید می‌کند و رفاه اجتماعی را به حساب نمی‌آورد. این افراد طرفدار وسیع تر کردن فلسفه بازاریابی جهت منطبق کردن آن با فلسفه مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها هستند. فلسفه بازاریابی اجتماعی مستلزم این است که بازاریابان نه تنها خواسته های مشتریان را به حساب آورند، بلکه خواسته های مردم دیگر را که رفاهشان به عملیات شرکت بستگی دارد، را نیز در نظر بگیرند. لازمه این امر این است که بازاریابان مسئولیت اجتماعی خود را قبول کنند و متوجه باشند که در داخل یک سیستم اجتماعی بزرگتر فعالیت می‌کنند و نسبت به غیر مشتریان نیز متعهد باشند.
۲-۴ ماهیت و اهمیت ترفیعات و تشویقات
هنگام بررسی سیستمی از شرکت ها باید فعالیت های ترفیعی به عنوان سیستم های فرعی درون سیستم کل بازاریابی شناسایی شود. این عمل یعنی هماهنگ کردن فعالیت های نیروی فروش، برنامه های تبلیغاتی، و دیگر فعالیت های تشویقی.
متأسفانه در بسیاری از شرکت‌ها و سازمانهای امروزی این فعالیت‌ها به صورت جداگانه و انفرادیهنگام بررسی سیستمی از شرکت‌ها باید همه فعالیت های ترفیعی به عنوان سیستم های فرعی درون صورت می‌گیرد. به عنوان مثال بین مدیریت تبلیغات و مدیریت فروش رقابت و برخوردهای غیر منطقی دیده می‌شود. از لحاظ تئوریک اقتصادی، هدف اصلی ترفیعات عبارتست از تغییر محل و مشکل منحنی های تقاضا و درآمد برای محصولات شرکت. به طور اساسی ترفیعات یا ارتقاء عبارتست از مجموعه فعالیت های اطلاع رسانی، ترغیب و اثر گذاری که این سه کاملاً با هم مرتبط اند. (کاتلر، فیلیپ، ۲۰۰۴)
۲-۵ روش های ترفیع:
مهمترین روش به کار گرفته شده برای ترفیع عبارت است از: فروش حضوری، روابط عمومی، تبلیغات و پیشبرد فروش که منظور از پیشبرد فروش هماهنگ کردن و فراهم آوردن فعالیت های فروش حضوری و تبلیغات است که خود فعالیت هایی مانند استقرار ویترین‌ها در فروشگاه ها، برگزاری نمایشگاه های تجاری، استفاده از نمونه‌ها و جوایز را برمی گیرد. بعلاوه گروهی از راهبردهای بازاریابی نظیر تقسیم بازار و محصولات متمایز مربوط به همین گروه است.
۲-۶ تعیین ترکیب فعالیت های تشویقی:
یکی دیگر از وظایف مهم در مدیریت بازاریابی، تعیین موثرترین ترکیب ترفیعی است. در این مورد از وسایل متعددی می‌توان استفاده کرد. مشکل این است که مدیریت از میزان دقیق اثر بخشی و کارائی تبلیغات، آگهی ها، فروش شخصی و وسایل ترفیعی دیگر برای دستیابی به اهداف و برنامه های فروش اطلاع ندارد و نمی‌تواند که تا چه حد باید برای فعالیت های ترفیعی خرج کند.
۲-۷ عوامل موثر بر ترکیب ترفیع:
چهار عامل در تصمیمات مدیریت راجع به ترکیب ترفیع تاثیر دارند که عبارت است از:
- میزان پول در دسترس: این عامل تعیین کننده حقیقی ترکیب ترفیع است و در واقع نحوه استفاده موثر و برتری هر کدام از وسایل ترفیعی را مشخص می‌سازد برای مثال دادن آگهی در روزنامه ها، رادیو و تلویزیون یا برتری فروش حضوری بر آگهی ها.
- چگونگی و ماهیت بازار: این عامل در برگیرنده حوزه جغرافیایی بازار، میزان تمرکز بازار و نوع مشتریان است که باید جزئیات هر کدام بررسی شود.
- ماهیت محصول:برای عرضه محصولات مصرفی و صنعتی از روش های مختلفی استفاده می‌شود. برای مثال در مورد محصولات مصرفی ترکیب ترفیع ممکن است تحت تاثیر نکاتی از قبیل رفاه نحوه خرید کردن و اختصاصی بودن محصول قرار گیرد و فروش حضوری و ویترینهای نمایش در آن نقش بسیار کمی داشته باشد. اما در مورد محصولات صنعتی بیشتر بر فروش حضوری و شخصی تاکید می‌شود.
- چرخه عمر محصول: از آنجا که هر محصول دارای منحنی عمر خاصی است و معمولاً مراحلی از قبیل، رشد، بلوغ و اشباع و افول را می‌گذراند، تصمیمات مربوط به روش ترکیب ترفیع با توجه به مرحله ای که محصول در آن قرار دارد، اتخاذ می‌شود. برای مثال در مورد محصولاتی که در مرحله معرفی قرار دارند، مشتری از امتیازات آن آگاهی ندارد ترکیب ترفیع باید برآگاهی دادن به مشتریان و آموزش آنان برای رفع نیازها و برآوردن خواسته هایشان باشد. معمولاً تاکید زیاد بر فروش شخصی و حضوری برای عرضه محصول جدید یا ورود به بازار جدید لازم به نظر می‌رسد. در مورد محصولات صنعتی ممکن است فعالیت های ترفیعی به صورت ایجاد نمایشگاه های مخصوص باشد.
۲-۸ اجزای آمیخته ترفیع و تشویق عبارتند از:
الف) آگهی: ارائه غیر شخصی محصولات و خدمات و ایده‌ها به وسیله مسئول شناخته شده.
ب) پیشبرد فروش: محرکهای کوتاه مدت برای تشویق فروش یا خرید محصولات و خدمات.
ج) روابط عمومی: ایجاد تقاضا با ارائه اخبار شایان توجه در رسانه‌ها بدون پرداخت هزینه.
د) فروش تخصصی: ارائه اطلاعات بطور حضوری به دیگران (خریداران بالقوه) برای فروش محصولات یا خدمات.^[۳]

شکل ۲-۲ : جایگاه تبلیغات در بازاریابی و مراحل یک برنامه تبلیغاتی
منبع : محمدیان ، محمود، مدیریت تبلیغات ، از دید بازاریابی ، انتشارات حروفیه، تهران ۱۳۷۹، چاپ اول
۲-۹ انواع بازاریابی
بازاریابی دارای دامنه بسیار گسترده ای است که تمام امور زندگی بشر را در بر می‌گیرد، زیرا طبق تعریفی که از محصول داشتیم محصول هر چیزی است که به نحوی نیاز یا خواسته ای را برآورده سازد. با این تعریف می‌توان شخص، سازمان، ایده ، مکان، خدمت و هر نوع کسب و کار تجاری یا غیرتجاری را محصول قلمداد کرد؛ در نتیجه هر کدام از آنها نیاز به بازاریابی با مفهوم کامل و ابعاد گسترده آن دارد.
۲-۹-۱ بازاریابی خود (شخصی)
بازاریاب موفق کسی است که پیش از هر نوع فعالیت بازاریابی برای محصول یا سازمان بتواند توانایی های خود را بدرستی بشناساند. بازاریابی شخصی یعنی تمام فعالیت هایی که برای ایجاد، حفظ یا تغییر طرز فکر و برداشت رقبا و دیگران نسبت به فرد انجام می‌گیرد. این نوع بازاریابی اگر چه در مورد شخصیتهای سیاسی، ورزشی، هنری، ادبی و علمی مطرح است می‌تواند برای هر کس در هر جا از استخدام تا ازدواج و دیگر امور زندگی موثر و مفید باشد. بازاریابی باید حد اعتدال را در نظر بگیریم و با ترفندها، فنون و شیوه های اجرای آن آشنا باشیم. بازاریابی شخصی یعنی شناساندن و عرضه قابلیت‌ها و توانایی های خود به افرادی که خواهان و نیازمند آن هستند. چه بسیار افرادی که دارای استعدادها و تخصصها و ایده های بسیار ارزنده ای بوده، می‌توانسته اند پاسخگوی نیازهای فردی و اجتماعی بسیاری باشند، اما به علت عدم توانایی در بازاریابی خود، در حوزه هایی محدود فعال بوده، یا منزوی و مأیوس مانده اند.
۲-۹-۲ بازاریابی سازمان
سازمانها نیز باید خود را به درستی به مردم معرفی کنند. بازاریابی سازمان یعنی تمام فعالیت هایی که باعث ایجاد، تغییر یا حفظ طرز تلقی، رفتار و برداشت مخاطبان نسبت به سازمان می‌شود. مسولان روابط عمومی سازمانها بازاریابانی هستند که می‌توانند سازمان را در جامعه به درستی بشناسانند و تصویری مثبت از آن ارائه دهند یا اینکه آن را تضعیف یا بی اعتبار کنند. بازاریابی جدید بر این باور است که همه کارکنان شرکت با روحیه بازارگرایی همگانی، بازاریابی سازمان هستند و در ایجاد ذهنیت و تصویری مثبت از سازمان در جامعه نقش مهمی دارند. در بازاریابی سازمان باید تجسم و تصور مردم را نسبت به سازمان بدقت ارزیابی کرد و آن را بهبود بخشید.
۲-۹-۳ بازاریابی مکان
یکی از مهمترین منابع درآمد بسیاری از کشورها یا شهرها جذب توریست یا «گردشگر» است. توانایی در بازاریابی مکانها، بناها، ساختمان های تاریخی و تفریحگاه ها، نیازمند آشنایی با فعالیت های بازاریابی ویژه ای است که افراد خاصی می‌طلبد. بازاریابی مکان یعنی تمام فعالیت های مربوط به آگاه کردن، جلب نظر مردم و جذب آنها و تغییر طرز تلقی آنها از مکانها و امکانات یک شهر، منطقه یا کشور. بازاریابی مکان و تحقیق، برنامه ریزی، آموزش، تسهیلات و امکانات گوناگون نیاز دارد. این نوع بازاریابی برای جامعه بسیار سازنده و مفید است.
۲-۹-۴ بازاریابی ایده
اگر بپذیریم که محصول در بازاریابی یعنی هر چیزی که به نوعی خواسته یا نیازی را برآورده سازد، «ایده» محصولی است که پاسخگوی نیازها و نیازمندان گوناگونی است. بازاریابی ایده یعنی ارائه و عرضه اندیشه، نظر یا ایده برای ایجاد تفاهم، تغییر رفتارها و باورهای مردم و سازمانها، یکی از مشکلات جامعه ما این است که «ایده» داریم، اما «عقیده» به آن نداریم. امروز بیش از هر زمان ما نه تنها به ایده بلکه به بازاریابی درست ایده‌ها نیاز داریم. ایده خوب هست، اما کافی نیست.
۲-۹-۵ بازاریابی خدماتی

با توجه به توضیحات مربوط به مسئله، پارامترها و متغیرها و مفروضات مدل، مدل ریاضی طراحی شده بصورت زیر است.
تابع هدف دیرترین زمان تکمیل سفارش را کمینه می کند.
تابع هدف هزینه های حمل و نقل و هزینه استفاده از وسائل نقلیه را کمینه می­ کند.
تابع هدف ، مجموع جریمه های دیرکرد و زودکرد سفارشها را کمینه می کند.
St:
محدودیت (۳-۱) تضمین می کند، هر سفارش فقط به یک مرکز توزیع تخصیص داده می شود.

محدودیت (۳-۲) تضمین می کند، هر سفارش فقط توسط یک کارخانه پردازش می­ شود.

محدودیت (۳-۳) تضمین می کند که یک سفارش در صورتی که یک کارخانه بتواند آن را پردازش کند، به آن کارخانه تخصیص داده می شود.
محدودیت تضمین می کند، کالاها و یا سفارشات بین مراکز توزیع و مشتریان فقط توسط وسائل نقلیه ای که به پارکینگ مرحله دوم تعلق دارند، حمل می شوند.
محدودیت (۳-۵) نشان دهنده این است که مجموع ظرفیتهای اشغالی سفارشات موجود در یک وسیله نقلیه نباید از ظرفیت آن وسیله نقلیه تجاوز کند.
محدودیتهای (۳-۶)، (۳-۷) و (۳-۸) زمان های تکمیل سفارش را در مرحله سوم محاسبه می کنند.

محدودیت (۳-۹) اولویت سفارشات جهت پردازش در سطوح کارخانه و مرکز توزیع را نشان می دهد.

محدودیت (۳-۱۰) نشان می دهد که یک وسیله نقلیه در صورتی قابل استفاده در سطح مرکز توزیع و یا مشتری می­باشد که در نقطه محموله حضور داشته باشد و محموله قبلی را تخلیه کرده باشد.
محدودیت (۳-۱۱) زمان بارگذاری سفارش را در مرحله ۲ و ۳ محاسبه می کند.

محدودیتهای (۳-۱۲) تا (۳-۲۰) به محاسبه زمان تکمیل سفارش در مراحل ۱ و ۲ می پردازند.
محدودیت (۳-۲۱) حداکثر زمان تکمیل سفارشات را محاسبه می کند.
محدودیت متغیر مربوط به استفاده از وسیله نقلیه k ام را مقدار دهی می کند.

دو محدویت (۳-۲۳) و تضمین می­ کنند که هر سفارش در مرحله ۲ بارگذاری می­ شود در مرحله ۱ حتما تخلیه شود.
محدودیت (۳-۲۶) زمان های دیرکرد و زودکرد هر سفارش را محاسبه می کنند.
محدودیت تضمین می کند، یک محموله در یک وسیله نقلیه در صورتی استفاده می شود که بارگذاری شده باشد.
محدودیتنشان دهنده مقادیر متغیرهای تصمیم و محدوده آنها می باشد (علامت).

۳-۲- روش های حل مسائل چند هدفه

روش ها ی حل مسایل زمانبندی چند هدفه:

1. 1. روش سلسله مراتبی، در این روش اهداف به ترتیب اولویتشان مرتب و بهینه می شوند.

1. 1. روش مطلوبیت، در این روش یک تابع مطلوبیت بصورت ترکیب خطی از اهداف تعریف شده که درآن به هرکدام از هدف­ها یک وزن جداگانه داده می شود. این تابع بعنوان هدف مسأله در نظر گرفته شده و بهینه خواهد شد.

1. 1. 1. برنامه ریزی آرمانی، در این روش برای هر کدام از اهداف یک سطح آرمانی تعریف می شود. در اینجا، هدف پیدا کردن یک توالی شدنی است، بطوریکه تا حد امکان به مقدار آرمانی هدف نزدیک باشد. در این روش، گاهی یکی از اهداف، بعنوان هدف اصلی مسأله در نظر گرفته می شود و بهینه اهداف بعنوان محدودیت ها ی مسأله.

   

1. 1. روش همزمانی یا پارتو، در این روش برای تولید یا تخمین جواب ها ی کارا و موثر از روش های ابتکاری یا فوق ابتکاری استفاده خواهد شد.

1. 1. روش تعاملی یا محاوره ای، در این روش تصمیم گیرندگان اولویتهایشان را راجع به چندین جواب حاصل شده از روش حل بیان کرده و سپس بر روی انتخاب بعضی از جواب ها توافق می کنند]۱۰۳[.

هرکدام از روش ها ی شرح داده شده فواید و اشکالات خاص خود را دارند. روش های ۱،۲ و۳ به اطلاعات و پارامترهای بیشتری نیاز دارند. روش های ۱ و۲ عملی بوده اما قادر به تولید جواب های خوب و کارا نیستند. روش ها ی ۳،۴ و۵ نسبت به دو روش اول کاملتر بوده و بیشتر مورد بررسی قرار گرفته اند. به طور کلی روش انتخاب شده برای حل مسأله، به خصوصیات مسأله و فضای مورد بحث بستگی دارد.

۳-۳- بهینه سازی چند معیاره

با توجه به وجود تضاد بین توابع هدف در نظر گرفته شده، استفاده از رویکرد بهینه سازی چند معیاره برای حل مسئله مورد نظر مناسب تر از روش های بهینه سازی تک معیاره می باشد. بنابراین، در ادامه این فصل، توضیحاتی در مورد اصول و مبانی بهینه سازی چند معیاره ارائه خواهد شد. تفاوت اساسی بین مسائل بهینه سازی چند معیاره و تک معیاره در وجود تابع های هدف گوناگون و متضاد در مسائل چند معیاره است. وجود چنین اهدافی، دستیابی به جواب(جوابهای) بهینه را از طریق بکارگیری الگوریتم های متداول مسائل بهینه سازی تک معیاره غیرممکن میسازد. برای آشنایی بیشتر با ماهیت مسائل بهینه سازی چند معیاره، تعریف های کلیدی زیر ارائه می گردند ( در تمامی تعریف ها، مدل کمینه سازی زیر با p متغیر تصمیم گیری و q تابع هدف در نظر گرفته شده است).
Min y=f(x)=(f₁(x),f₂(x),…,f_q(x)) x,y in R­­_p , q>1

تعریف ۳-۱-ارتباط غالب^[۱۱۵]

در مسائل بهینه­سازی چند معیاره، گوییم بردار  بر بردار  غلبه می­نماید، هر گاه دو شرط زیر برقرار باشد:
(۲۸-۳ )  x₁)<=f_i(x₂) f_i(
(۲۹-۳ )  f_i(x₁)<f_i(x₂)
بنابراین هدف اصلی در اینگونه مسائل، پیدا کردن مجموعه ای از نقاط است که بر نقاط دیگر غالب باشند. برای درک بیشتر موضوع دو تعریف زیر بیان می­گردند.

تعریف۳-۲-نقاط بهینه موضعی^[۱۱۶]

برداری مانند  بصورت موضعی بهینه در نظر گرفته می شود، هرگاه به ازای  نتوان بردار دیگری مانند  پیدا نمود، بطوری که این بردار بتواند بر بردار  در کره ای به مرکز  و شعاع  غلبه کند. در این حالت، بردار  را بطور موضعی غیرمغلوب^[۱۱۷] می نامند. شکل زیر مفهوم فوق را بهتر نمایان می سازد.
F₁