قانون برنامه‌های توسعه
مفاد زیست‌محیطی برنامه‌های توسعه
تقنینی، مجلس شورای اسلامی
قوانین عادّی
قوانین مصوّب زیست‌محیطی مجلس
تقنینی، مجلس شورای اسلامی
قانون بودجه
ردیف‌های بودجه زیست‌محیطی
صندوق ملّی محیط زیست
تقنینی، مجلس شورای اسلامی
۴-۵- جمع‌بندی فصل چهارم
فرایند «گردآوری» و «تجزیه و تحلیل» داده‌ها در روش دادهبنیاد به صورت همزمان و موازی با هم اجرا می‌گردد. این فرایند فرایند تا مرز کفایت نظری مفاهیم و مقولات (انجام ۱۶ مصاحبه تخصّصی نیمه‌ساختاریافته و انجام ۲ مطالعه مجزّا) ادامه یافت. شکل زیر بیانگر سیر تطور ظهور کدهای تحقیق تا مقولات اصلی است.
شکل ۴-۶: سیر تطوّر نکات کلیدی تا مقولات اصلی در تحقیق
شایان ذکر است که در نهایت ۱۵ مقوله اصلی شکل گرفته، در چهار دسته کلان «عوامل زمینه‌ای مؤثر بر تدوین»، «فرایند تدوین خط مشی زیست‌محیطی»، «بازیگران و ذینفعان مؤثر در تدوین» و «ابرخط مشی‌های مؤثر بر تدوین» طبقه‌بندی شده‌اند.
فصل پنجم: جمع بندی، نتیجه‌گیری و ارائه پیشنها د ها
مقدّمه
آنچه تحت عنوان تجزیه و تحلیل یافته‌ها در فصل چهارم ارائه شد، ناظر به ارائه نتایج دو مرحله «کدگذاری باز» و «کدگذاری محوری» از مراحل سه‌گانه کدگذاری روش دادهبنیاد بود. خروجی کدگذاری‌های مذکور منجر به پاسخ به چهار سؤال فرعی تحقیق شد که در انتهای فصل گذشته این پاسخ‌ها به تفکیک ذکر گردید. در این فصل ابتدا یافته‌های مربوط به مرحله «کدگذاری انتخابی» پژوهش که منجر به پاسخ به سؤال اصلی تحقیق می‌شود، ارائه می‌شود. البته این بدان معنا نیست که پاسخ به سؤالات اصلی ما را از پاسخ‌های مذکور برای سؤالات فرعی بی‌نیاز کند، بلکه پاسخ به سؤالات فرعی تحقیق به عنوان دستاورد اصلی تحقیق قابل توجّه و حائز اهمیت است. در عین حال خروجی مرحله کدگذاری انتخابی در این فصل مطالبی فراتر از «عوامل مؤثر بر تدوین»، «بازیگران تدوین»، «فرایند تدوین» و «ابرخط مشی‌های حاکم بر تدوین» که همان سؤالات فرعی تحقیق بودند، می‌باشد.
پس از تشریح فرایند «کدگذاری انتخابی»، اعتبارسنجی (بیرونی) پژوهش در قالب تبیین نوآوری‌های تحقیق آمده است. این مطالب از آن جهت «نوآوری» در پژوهش نام گرفته‌اند که سابقه نظری در ادبیات موضوع نداشته و با توجه به شرایط تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی کشور شکل گرفته‌اند. این نوآوری‌ها در سه بخش «نوآوری در مفهوم‌سازی»، «نوآوری در مقوله‌بندی» و «نوآوری در قضایای تئوریک» تبیین شده‌اند.
در ادامه «موانع و محدودیت‌های تحقیق» ذکر شده است. نهایتاً بخش پایانی این فصل به بیان «سایر دستاوردهای پژوهش» اختصاص دارد که ذیل آن علاوه بر تبیین مسائل خاص زیست‌محیطی کشور، یک دسته‌بندی از مفاهیم انتزاعی ۱۱۹ گانه تحقیق ارائه شده است. این فصل با ارائه پیشنهادهایی در قالب دو دسته پیشنهادهای «اجرایی» و «پژوهشی» پایان می‌یابد.
۵-۱- کدگذاری انتخابی (استخراج گزاره‌های تئوریک)
نظریهپردازان دادهبنیاد، نظریه خودشان را در سه شکل ممکن ارائه می دهند: (۱) الگوی کدگذاری بصری[۱۶۱] ، (۲) مجموعه ای از قضایا (یا فرضیه‌ها) و (۳) داستانی که به شکل روایی[۱۶۲] نوشته می‌شود. ابتدا نظریه تحقیق در قالب «گزاره‌های حکمی» و یا «قضایای تئوریک» که طیّ فرایند کدگذاری انتخابی بدست آمده‌اند، بیان می‌شوند. این گزاره‌ها به روابط بین مقوله‌ها اشعار دارند و هر کدام از آنها می‌توانند شامل زیرگزاره‌هایی (زیر- قضیه) نیز باشند. استراوس و کوربین از این مرحله به منزله جریانی برای تلفیق و پالایش نظریه یاد کرده‌اند.
قضیه ۱: تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی در «بافت توسعه پایدار» شکل می‌گیرد.
زیرقضیه ۱-۱: شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور از جمله عوامل محیطی تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی محسوب می‌شوند.
زیرقضیه ۱-۲: شرایط جهانی یکی از عوامل محیطی تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی محسوب می‌شود.
قضیه ۲: وضع موجود تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی کشور آمیخته با «دوگانگی‌های متناقض‌نما» است.
زیر قضیه ۲-۱: قوه مقنّنه در تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی کشور درگیر «دوگانگی حفاظت-بهره‌برداری» است.
زیرقضیه ۲-۲: قوه مجریه و دستگاه‌های زیرمجموعه آن در تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی کشور درگیر «دوگانگی گرایش- کنش» زیست‌محیطی است.
زیرقضیه ۲-۳: قوه قضاییه و بازیگران مستقل در تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی کشور درگیر «دوگانگی دانش- کنش» زیست‌محیطی است.
زیرقضیه ۲-۴: سازمان حفاظت محیط زیست (بوروکراسی محیط زیست کشور) در تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی درگیر «دوگانگی ساختار- کارکرد» است.
قضیه ۳: وضع مطلوب تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی کشور آمیخته با مجموعه‌ای از «هنجارهای بنیادین» است.
زیرقضیه ۳-۱: «امانت باوری عمومی» لازمه تحقّق وضع مطلوب تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی کشور است.
زیرقضیه ۳-۲: «سنّت‌مداری خلقت طبیعی» لازمه تحقّق وضع مطلوب تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی کشور است.
زیرقضیه ۳-۳: «هرم‌گونگی نیاز سبز» لازمه تحقّق وضع مطلوب تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی کشور است.
قضیه ۴: تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی کشور ذیل الگوی «تدریجی‌گرایی متعالی» خواهد بود.
زیرقضیه ۴-۱: الگوی واحد و معیّنی در تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی کشور حاکم نیست.
زیرقضیه ۴-۲: الگوی تدریجی‌گرایی در تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی کشور لازم است.
در ادامه با استناد به اظهارات مصاحبه شوندگان به تشریح قضایا و نیز زیرقضایای تئوریک فوق می‌پردازیم. در این باره توجه به سه نکته حائز اهمیت فراوان است:
قضایای تئوریک حاصل از «کدگذاری انتخابی» روش دادهبنیاد است و تلاش پژوهشگر در خلق و دسته‌بندی آنها اولاً مبتنی بر تحلیل نظری وی از مهم‌ترین نکات برآمده از مقولات ساخته شده در نتیجه فرایند «کدگذاری باز» و «کدگذاری محوری» و ثانیاً با تأکید بر مفهوم‌سازی نو همراه با واژه‌گزینی بدیع بوده است، به طوری که در قالب این قضایا نوآوری اصلی پژوهش در بدنه ادبیات موضوع تحقیق مشخص گردد.
