سپس با توجه به اینکه از هر دانشکده تعداد ۶۲ دانشجو باید انتخاب میشد، برای مشخص کردن ضریب K (فاصله نمونه گیری) در هر مقطع تحصیلی، با توجه به تعداد ورودیهای آن، سهمیه ای برای هر مقطع در نظر گرفته شد و ضریب k از تقسیم تعداد کل دانشجویان هر دانشکده به عدد ۶۲ بدست می آمد. پس از مشخص شدن فاصله نمونه گیری با بهره گرفتن از لیست دانشجویان هر کلاس نمونه ها به صورت تصادفی انتخاب شدند.

ابزار و روش گردآوری داده ها:
ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش پرسش نامهای است مشتمل بر سه بخش: بخش اول شامل اطلاعات دموگرافیک میباشد که متغیرهای سن، جنس، وضعیت تاهل، رشته تحصیلی، مقطع تحصیلی، محل سکونت، شغل والدین و تحصیلات والدین را در بر میگیرد، بخش دوم پرسشنامهی احساس ذهنی بهزیستی است که دارای دوبعد عاطفی(عاطفه مثبت –عاطفه منفی) و شناختی(رضایت از زندگی) میباشد. برای سنجش این دو بعد ازمقیاسهای زیر استفاده شده است: الف: مقیاس رضایت از زندگی دینر (SWLS^[69]) است که توسط دینر و ایمونز، لارسن و گریفین(۱۹۸۵) جهت سنجش رضایت از زندگی ساخته شد. این مقیاس شامل پنج عبارت است که پاسخهای آنها در قالب مقیاس لیکرت از یک(کاملاً مخالفم) تا ۷( کاملاً موافقم) درجه بندی شده است(۶۲_ENREF_43).
ب: مقیاس عاطفه مثبت و منفی^[۷۰] (PANAS) برای اندازه گیری عاطفه مثبت و عاطفه منفی ساخته شده است(واتسن و همکاران ۱۹۸۸) شامل ۲۰ عبارت است که ۱۰ عبارت مربوط به عواطف مثبت و ۱۰ عبارت مربوط به عواطف منفی است و بصورت طیف ۵ گزینهای نمره گذاری میشود بدین صورت که به گزینهی خیلی کم نمره ۱ و به پاسخ خیلی زیاد نمره ۵ تعلق میگیرد(۶۳_ENREF_44). دامنه نمرات برای هر خرده مقیاس ۱۰ تا ۵۰ است(۷). و نمره بصورت میانگین مشخص میشود.
بخش سوم را پرسش نامهی حمایت اجتماعی نوربک(NSSQ) تشکیل میدهد. این پرسشنامه ابزاری است که حمایتهای اجتماعی کارکردی، حمایت ساختاری، و فقدان کل را محاسبه میکند. علاوه بر موارد فوق این پرسشنامه داده های توصیفی راجع به ارتباطات حمایتی را که فرد اخیراً(یک سال اخیر) به دلایل مختلفی از دست داده در اختیار ما قرار میدهد که از طریق آنها به راحتی می توانیم به تغییر و تحولاتی که در نظام حمایتی فرد ایجاد شده است پی ببریم. پرسشنامه حمایت اجتماعی نوربک نسبت به سایر ابزارهای سنجش حمایت اجتماعی ارجح است برای اینکه دامنه وسیعی از سازه ها، مفاهیم(از ساده تا پیچیده) و همچنین انواع کارکردی و ساختاری حمایت اجتماعی را در بر میگیرد و به خوبی آنها را میسنجد و یک ابزار عمومی برای سنجش حمایت اجتماعی میباشد(۵۰_ENREF_38). در صورتیکه مقیاس لیست ارزیابی حمایت بین فردی(ISEL^[71]) تنها جنبه های ساختاری حمایت را میسنجد و از آن بیشتر در تحلیل مکانیسمهای کاهنده استرس مرتبط با منابع مختلف حمایتی استفاده میشود. همچنین مقیاس SSS-C^[72] که توسط ریچمن^[۷۳] و همکاران طراحی شده است جهت ارزیابی حمایت اجتماعی ارائه شده به افرادی است که به مراکز درمانی مراجعه کردهاند. بنابراین مطابق با با نواقص احتمالی موجود در مقیاسهای گفته شده، استفاده از آنها را برای ارزیابی و سنجش حمایت اجتماعی در جمعیت عمومی، محدود کرده است(۲۶). به همین دلیل از پرسشنامه حمایت اجتماعی نوربک در این مطالعه استفاده شده است. این ابزار شامل سه متغیر اصلی است که هر کدام از آنها خود حاصل جمع دو یا سه خرده مقیاس میباشند(۶۴_ENREF_45) اولین متغیر اصلی، حمایت کارکردی کل است که مجموع خرده مقیاسهای حمایت عاطفی و حمایت مادی با هم این متغیر را میسازند. ویژگیهای شبکهای کل یا حمایت ساختاری متغیر اصلی دیگری است که از تجمع سه خرده مقیاس تعداد افراد شبکه و مدت ارتباط و بسامد تماس حاصل میشود و سومین و آخرین متغیر اصلی، فقدان کل است که برآیند خرده مقیاسهای حذف ارتباط و تعداد ارتباط حذف شده و مقدار حمایت از دست رفته میباشد. از آنجاییکه پرسشنامه نمره کل ندارد، بنابراین نمرات محاسبه شده در این ابزار مربوط به متغیرهای اصلی پرسشنامه میباشد که هر کدام از آنها از حاصل جمع نمره سوالاتی که به سنجش متغیر مورد نظر میپردازند، به دست میآید. در مورد متغیر حمایت عاطفی که توسط سوال ۱ تا ۴ پرسشنامه سنجیده میشود و هر سوال میتواند حداقل نمره صفر و حداکثر ۹۶ را به خود اختصاص دهد. جهت محاسبه نمره پاسخ دهنده در مورد متغیر حمایت عاطفی باید نمرات سوال ۱ تا ۴ را با هم جمع کنیم که در این صورت عدد به دست آمده از جمع آنها، نمره پاسخ دهنده در متغیر حمایت عاطفی میباشد. حمایت مادی هم از جمع نمرات بدست آمده از سوال ۵ و ۶ بدست میآید. در مورد سایر متغیرهای اصلی ابزار نیز به همین ترتیب عمل میکنیم . نحوه نمره گذاری ابزار به این صورت است که تا سوال ۶ به صورت طیف لیکرت (اصلاً تا خیلی زیاد) میباشد. به عبارت دیگر به جواب اصلاً نمره صفر(۰)، کمی (۱)، متوسط (۲)، زیاد (۳) و جواب خیلی زیاد نمره (۴) داده میشود. در سوال ۷ و ۸ با توجه به اینکه در مورد مدت زمان آشنایی و تعداد دفعات تماس فرد با منبع حمایتی میباشد، به انتخاب گزینهای که در مورد او مصداق دارد میپردازد و با توجه به گزینهای که انتخاب نموده به آن نمرهای تعلق میگیرد: برای سوال ۷ که دربارهی مدت زمان آشنایی شامل: کمتر از ۶ ماه(۱)، ۶ تا ۱۲ ماه(۲)، ۱ تا ۲ سال(۳)، ۲ تا ۵ سال(۴)، بیش از ۵ سال(۵) می باشد که حداقل نمره برای آن۲۴ و حداکثر نمره ۱۲۰ میباشد و برای سوال ۸ که دربارهی تعداد دفعات تماس نیز روزانه(۵)، هفتگی(۴)، ماهانه(۳)، چند بار در سال(۲)، یکبار در سال و یا کمتر(۱) در نظر گرفته میشود و حداقل امتیاز ۲۴ و حداکثر آن ۱۲۰ است. در مورد سوال ۹ فرد با انتخاب گزینه بلی نمره (۱) و با انتخاب خیر نمره صفر میگیرد، در مورد سوال (۹الف) و (۹ب) نیز به همین صورت میباشد. نمره اخذ شده در هر یک از حیطه های فوق، حمایت اجتماعی دریافت شدهی فرد را در آن حیطه نشان میدهد.
ابزارگردآوری اطلاعات در یک مرحله در دانشکدههای پرستاری و مامایی، پیراپزشکی، دندان پزشکی، بهداشت و پزشکی به کار گرفته میشود. برای گردآوری داده‌ها از روش فرد به فرد استفاده میشود ولی پرسشنامه به روش خودایفایی تکمیل نمیشود و پژوهشگر نیز در محیط پژوهش حضور دارد.
تعیین اعتبار و اعتماد علمی ابزار گردآوری اطلاعات:
اعتبار پرسشنامهی رضایت از زندگی دینر در مطالعهی بیانی و همکاران با بهره گرفتن از روش آلفای کرونباخ ۸۳/۰ و با روش باز آزمایی ۶۹/۰ وروایی آن از طریق روایی همگرا تایید شد.
این مقیاس همبستگی مثبت با فهرست شادکامی آکسفورد و همبستگی منفی با فهرست افسردگی بک نشان داد. بر اساس نتایج این پژوهش، پرسشنامهی دینر یک مقیاس مفید در پژوهش های روان شناختی ایران جهت سنجش احساس ذهنی بهزیستی میباشد(۶۲). اعتبار و روایی ابزار عاطفه مثبت و منفی در مطالعه تحلیل عاملی تاییدی مقیاس عاطفهی مثبت و منفی توسط بخشی پور مورد تایید قرار گرفته است که ضرایب سازگاری درونی (آلفا) برای خرده مقیاس عاطفه مثبت ۸۸/۰ و برای خرده مقیاس عاطفه منفی ۸۷/۰ است. اعتبار از طریق ضرایب سازگاری درونی(ضریب آلفا) برای هر دو خرده مقیاس یکسان و برابر ۸۷/۰ است(۷). همچنین این ابزار توسط ابوالقاسمی و همکاران به عنوان پایان نامهی کارشناسی ارشد هنجاریابی و اعتباریابی شده است که دامنه پایایی مقیاسها از ۴۹/۰ تا ۹۴/۰ بود(۶۵_ENREF_46).
پایایی و روایی ابزار حمایت اجتماعی نوربک در ایران توسط جلیلیان و همکاران مورد بررسی قرار گرفته است که ضریب پایایی این ابزار به روش همسانی درونی بین ۸۴۴/۰ تا ۹۷۳/۰ بود و روایی این ابزار به روش روایی ملاکی همزمان بین ۲۲۲/۰ تا ۶۲۴/۰ گزارش شده است(۲۶).
لازم به ذکر است با توجه به استاندارد بودن پرسشنامه ها اقدامی برای پایایی و روایی پرسشنامه ها توسط پژوهشگر صورت نگرفته است.
روش گردآوری اطلاعات:
پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی است که طی نیمسال دوم ۹۲-۹۱ جهت تعیین میزان پیش بینی کنندگی ابعاد حمایت اجتماعی بر احساس ذهنی بهزیستی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان اجرا شد، جهت گردآوری داده ها، پرسشنامه ها در بین دانشجویان انتخاب شده به صورت تصادفی طبقهای نمود. قبل از توزیع پرسش نامهها در مورد بی نام و محرمانه بودن اطلاعات دریافتی، شرکت داوطلبانه در پژوهش و نحوه تکمیل پرسش نامهها آموزش داده شد. مدت زمان تقریبی جهت تکمیل هر پرسش نامه ۱۵ دقیقه بود و پرسش نامههای توزیع شده در هر کلاس پس از تکمیل شدن جمع آوری شد. پاسخگویی به پرسش نامهها در حضور پژوهشگر انجام میگرفت تا دانشجویان بدون تبادل نظر به سوالات پاسخ دهند.
روش تجزیه و تحلیل داده ها:
متغیر وابسته در این پژوهش احساس ذهنی بهزیستی و متغیر مستقل حمایت اجتماعی میباشد. یافته های این پژوهش بر حسب نوع متغیر از نوع کمی و کیفی است. بطوریکه در بخش مشخصات دموگرافیک متغیرها شامل سن(کمی پیوسته)، جنس(کیفی اسمی)، رشته تحصیلی(کیفی اسمی)، مقطع تحصیلی(کیفی اسمی)، محل سکونت( کیفی اسمی)، وضعیت تاهل(کیفی اسمی)، میزان تحصیلات پدر و مادر(کیفی رتبهای)، شغل پدر و مادر(کیفی اسمی) می باشد. متغیر احساس ذهنی بهزیستی و حمایت اجتماعی (کمی پیوسته) میباشد. داده ها پس از جمع آوری جهت تجزیه و تحلیل در نرم افزار آماری SPSS نسخه ۲۱ وارد شد.
جهت رسیدن به هدف شماره یک و دو پژوهش ( تعیین میانگین نمره احساس ذهنی بهزیستی و نمره حمایت اجتماعی در واحدهای مورد پژوهش) از آمار توصیفی و فراوانی، میانگین و انحراف معیار با فاصله اعتماد ۹۵% استفاده شد.
جهت رسیدن به هدف شماره سه در ابتدا از آزمون کولموگروف اسمیرنوف^[۷۴] استفاده گردید. بر اساس نتایج بدست آمده از این آزمون، با توجه به (۰۵/۰<p) توزیع متغیرهای مورد مطالعه از توزیع نرمال پیروی میکرد. لذا برای مقایسهی آن از آزمونهای تی مستقل^[۷۵]، آنالیز واریانس یکطرفه^[۷۶] و ضریب همبستگی پیرسون^[۷۷] استفاده شد. در نتیجه جهت تعیین ارتباط ابعاد حمایت اجتماعی با احساس ذهنی بهزیستی از آزمون پیرسون استفاده شد. جهت دستیابی به هدف شماره چهار ابتدا ارتباط متغیرهای دموگرافیک با متغیرهای پژوهش سنجیده و سپس متغیرهایی که سطح معنی داری زیر ۲/۰ داشتند جهت تعیین میزان پیش بینی کنندگی وارد مدل رگرسیون شدند. جهت تعیین سطح معنیداری متغیرهای کمی مانند سن و سال تحصیلی از آنالیز واریانس یکطرفه و برای متغیرهای کیفی دو حالته مانند جنس، وضعیت تاهل، محل سکونت و غیره از آزمون تی مستقل و همچنین برای متغیرهای کیفی بیشتر از دو حالته نیز از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه استفاده شد و سپس متغیرهای سن، جنس، وضعیت تاهل، محل سکونت، مقطع تحصیلی، رشته تحصیلی، میزان تحصیلات پدر، میزان تحصیلات مادر، شغل پدر که سطح معنی داری زیر ۲/۰ داشتند وارد مدل رگرسیون شدند.
ملاحظات اخلاقی
در این پژوهش، پژوهشگر با رعایت نکات اخلاقی زیر مطالعه خود را انجام داد:
۱-محرمانه بودن اطلاعات تکمیل شده توسط نمونه ها
۲-اخذ مجوز از معاونت محترم پژوهشی دانشکده
۳-ارائه معرفی نامه کتبی به معاونین پژوهشی دانشکده ها(محیط های پژوهش)
۴-بیان اهداف به مسئولین محیط های پژوهش، ضمن ارئه معرفی نامه کتبی
۵-جلب رضایت از جامعه ی مورد پژوهش
۶-رعایت حقوق مولفین و اخذ اجازه نامه
۷-آزاد بودن نمونه های پژوهش برای شرکت در پژوهش
۸-ارائه نتایج به دانشکده و واحدهای مورد پژوهش در صورت تمایل آنها
۹-تشکر و قدردانی از تمامی افراد شرکت کننده در پروژه
فصل چهارم
یافته های پژوهش(معرفی جداول):
در این فصل نتایج مربوط به تجزیه و تحلیل داده ها در قالب ۱۹ جدول ارائه میشود.
جدول شماره ۱ نشان دهنده ی توزیع فراوانی مشخصات دموگرافیک واحدهای مورد پژوهش است.
جدول شماره ۲ در ارتباط با هدف شماره یک است که میانگین نمره احساس ذهنی بهزیستی را در واحدهای مورد پژوهش نشان میدهد.
جدول شماره ۳ در ارتباط با هدف شماره دو است که میانگین نمره حمایت اجتماعی را در واحدهای مورد پژوهش نشان میدهد.
جدول شماره ۴ در ارتباط با هدف شماره سه است که ارتباط بین ابعاد حمایت اجتماعی و احساس ذهنی بهزیستی در واحدهای مورد پژوهش را نشان میدهد.
جدول شماره ۱۶-۵ در ارتباط با هدف شماره چهار است که توزیع احساس ذهنی بهزیستی(رضایت از زندگی-عاطفه مثبت-عاطفه منفی) بر حسب متغیرهای دموگرافیک را نشان میدهد.
جدول شماره ۱۷ در ارتباط با هدف شماره چهار است که بیانگر عوامل پیش بینی کنندهی رضایت از زندگی در واحدهای مورد پژوهش است.
جدول شماره ۱۸ در ارتباط با هدف شماره چهار است که بیانگر عوامل پیش بینی کنندهی عاطفه مثبت در واحدهای مورد پژوهش است.
جدول شماره ۱۹ در ارتباط با هدف شماره چهار است که بیانگر عوامل پیش بینی کنندهی عاطفه منفی در واحدهای مورد پژوهش است.
جدول ۱: توزیع واحدهای مورد پژوهش بر حسب اطلاعات فردی-خانوادگی و اجتماعی