-تنای و همکاران^[۱۵۴] (۲۰۱۳)در تحقیقی تاثیر رضایت شغلی و تعهد سازمانی بر روی ترک از خدمت در یک صنعت تولیدی را مورد بررسی قرار دادند.در مجموع از ۱۰۰ پرسشنامه توزیع شده ۸۵ مورد از یک سازمان انتخابی جمع آوری شده است.یافته های تحقیق نشان داده است که متغییر مستقل رضایت شغلی بر روی رضایت بوسیله پرداخت و حمایت سرپرست تاثیر کمی دارد و در ارتباط منفی مهمی با ترک از خدمت کارکنان دارد.اگرچه تعهد سازمانی ارتباط مهمی نسبت به ترک از خدمت از جمله در داخل کارکنان سازمان ندارد.
-ین فاح و همکاران^[۱۵۵] (۲۰۱۰)در تحقیقی، یک مطالعه اکتشافی بر روی ترک از خدمت از جمله کارکنان بخش خصوصی در پتالینگ مالزی پرداختند و هدف از آن مطالعه تعهد سازمانی،استرس شغلی،رضایت شغلی و ترک از خدمت بوده است.و در مجموع ۱۲۰ جوابها در بخش پتالینگ بنابر مصلحت انتخاب شد،نتایج نشان داد که اکثریت سطح ملایمی از تعهد را تجربه کرده اند(۸/۷۰درصد)،نصف از مجموع (۵۰درصد)سطح بالایی از استرس شغلی،سطح ملایمی از رضایت شغلی(۵/۶۷درصد) و (۵/۴۲درصد) آنها سطح ملایمی از ترک خدمت را تجربه کرده اند.بیشتر تجزیه و تحلیلها نشان داد که زمینه های جمعیت شناختی برای پاسخگوها،میانجی گر ارتباط میان تعهد سازمانی،استرس شغلی،رضایت شغلی و ترک از خدمت می باشد.

-آلنیاسیک و همکاران^[۱۵۶] (۲۰۱۱) به مطالعه تاثیرات مستقل و مشترک شهرت صنفی درک شده،تاثیر تعهد و رضایت شغلی روی ترک از خدمت کارکنان پرداختند برای این هدف،آنها یک رشته تحقیقات روی ۲۲۰ کارکنان در حال کار در صنعت آموزش عالی در ترکیه را شامل کردند،نتایج نشان داده است که شهرت سازمانی درک شده یک ارتباط مثبت با تعهد سازمانی و رضایت شغلی دارد،درحالیکه،آن یک ارتباط منفی مهمی با ترک از خدمت دارد.
- آکسین و همکاران^[۱۵۷](۲۰۱۳) در یک تحقیق به اینکه آیا شخص-سازمان تلاشهای مناسب را برای تاثیر تعهد و رضایت شغلی بر روی ترک از خدمت تطبیق می کنند؟ را مورد بررسی قرار دادند.فرضیات تحقیق با اطلاعات مناسب از ۲۰۰ نمونه از کارکنان در یک موسسه آموزش عالی در ترکیه امتحان گردید،تجزیه و تحلیلها آشکار کرد که سطحی از شخص- سازمان بطور پر معنی تلاشهایشان را برای تطبیق کردن رضایت شغلی روی ترک خدمت تعدیل می کنند.بنابراین،چنین تلاشی روی ارتباط میان تاثر تعهد سازمانی و ترک از خدمت مشاهده نشده است.
-جانسن و همکاران^[۱۵۸](۲۰۱۳) به تحقیق تاثیر تعهد سازمانی روی تمایل به ترک خدمت معلمان مدارس متوسطه عمومی در تانزانیا پرداختند.اطلاعات نمونه از معلمان بصورت اتفاقی با بهره گرفتن از پرسشنامه جمع آوری گردید(n=127،نرخ پاسخها۸۸%).میان معلمان و مدیران مدرسه توافق شد که نام مدرسه نباید در نشریه آشکار گردد.نتایج آشکار کرد که معلمان تعهد عاطفی کم،تعهد مستمر ملایم،تعهد هنجاری بسیار اندک و تمایل به ترک خدمت بالا دارند که شاید در رفتار واقعی سالهای بعد اجرا کنند.ابعاد تعهد سازمانی ارتباط منفی مهمی با تمایل به ترک خدمت دارد.اگرچه تعهد هنجاری مشارکت بی نظیری را نشان نمی دهد و تعهد مستمر مهم نشان داده شده است و سهم بی نظیری روی تمایل به ترک خدمت معلمان دارد درحالیکه تعهد مستمر پیشبینی کننده قوی تری می باشد. انتظار می رود معلمان جوانتر تمایل به ترک خدمت بالاتری را گزارش کنند،عوامل آماری دیگر بجز تفاوتهای ایستایی مهمی را بر روی تمایل به ترک خدمت انجام ندادند.
-سام^[۱۵۹](۲۰۰۷) در تحقیقی با عنوان چرا آنها در حال ترک کردن هستند؟تاثیر تمایل به ترک خدمت از جمله کارکنان اجتماعی در خیریه کودکان انجام دادند برای این منظور یک پرسشنامه جامع به ۳۰۹ نفر از کارکنان اجتماعی در خیریه کودکان بخش استوکهلم توزیع شد.تحقیق شامل یک مجموعه از چهل و دو گروه کاری بود.قابل توجه ترین نتایج آن بود که اگرچه ۵۴ درصد کارکنان اجتماعی مکان کاری جاریشان برای دو سال یا کمتر دارند،۴۸ درصد قصد داشتند شغلشان را ترک کنند.تجزیه و تحلیل رگرسیون استدلالی نشان داد که مهمترین متغییر برای تمایل به ترک خدمت مکان کاری فاقد گرایش منابع انسانی در داخل سازمان بود.نتیجه نهایی برای این تحقیق آن است که وقتی تاثیر جنبه های متفاوت وظایف کاری با بعضی از جنبه های فرهنگ سازمانی مقایسه شد،آشکار شد که آن مهمترین در این رابطه بنظر آمده است.
-شهربانیان و همکاران^[۱۶۰](۲۰۱۲) ارتباط بین عدالت سازمانی و تمایل به ترک خدمت در کارکنان اداره کل ورزش و جوانان در تهران پرداختند،نمونه از ۱۸۰ نفر تشکیل شد و از دو پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد.نتایج یک ارتباط مهم و منفی بین عدالت سازمانی و تمایل به ترک خدمت را در کارکنان نشان داد(۲/۰-=r،۰/۰۳=p).علاوه بر این یک وابستگی منفی و مهم بین عدالت توزیعی(۰/۰۳۷=p،-۰/۱۹۳=r) و عدالت تعاملی(۰/۰۱≥p،-۰/۲۳۰=r)با تمایل به ترک خدمت وجود دارد.نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیون نشان داد که عدالت توزیعی پیشبینی کننده تمایل به ترک خدمت از جمله کارکنان است و همچنین موثرترین،برای بهره وری و عملکرد بهتر برای کارکنان است.
فصل سوم
روش اجرای تحقیق
۳-۱مقدمه
بی تردید توسعه کمی و کیفی جوامع، همگی مرهون تصمیم سازیهایی است که بر پایه تحقیقات علمی صورت می گیرد(خاکی،۱۳۸۷،ص ۸۶). تحقیق، فرآیندی است که از طریق آن می توان درباره ناشناخته به جستجو پرداخت و نسبت به آن شناخت لازم را کسب کرد. در این فرایند از چگونگی گردآوری شواهد و تبدیل آنها به یافته ها، تحت عنوان روش شناسی یاد می شود(سرمد و همکاران، ۱۳۸۳،ص ۲۲). از آنجا که تحقیق علمی با ظهور مسأله یا مجهولی در ذهن محقق شروع می شود، هدف اصلی آن را بادی معلوم کردن آن مجهلو به عبارتی حل مسأله و پاسخ یافتن برای آن دانست(حافظ نیا،۱۳۸۴،ص ۱۶). و دستیابی به هدف اصلی تحقیق زمانی میسر خواهد بود که با روش شناسی درست صورت پذیرد. به عبارت دیگر، تحقیق از حیث روش است که اعتبار می یابد(خاکی،۱۳۸۷،ص ۱۴۰). و روش تحقیق، چارچوب عملیات و اقدامات جستجوگرایانه را برای تحقق هدف پژوهش، جهت آزمودن فرضیه یا پاسخ دادن به سوالات تحقیق، فراهم می آورد(سرمدو همکاران،۱۳۸۳،ص ۲۲). بنابراین پژوهشگر باید توجه داشته باشد که اعتبار دستاوردهای تحقیق، تحت تأثیر روشی است که برای تحقیق خود برگزیده است.
با توجه به عنوان تحقیق و رابطه متغیرهای مستقل و وابسته و وجود متغیرهای میانجی گر که هسته اولیه بحث ما را دراین تحقیق تشکیل می دهند، در این فصل اطلاعات لازم در خصوص روش اجرای تحقیق، تعداد جامعه آماری، روش نمونه گیری و برآورد حجم نمونه،ابزار گردآوری داده ها، روایی و پایایی پرسشنامه و در نهایت روش تجزیه و تحلیل داده ها که ما را در جهت رسیدن به اهداف تحقیق و اثبات یا رد فرضیه ها یاری می رساند،توضیح داده می شود.
۳-۲) روش اجرای تحقیق
روش تحقیق مجموعه ای از قواعد، ابزار، راه های معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیات ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حال مشکلات است)ریاحی، ۱۳۸۴،ص۲۱۳). در این تحقیق، روش تحقیق توصیفی است. مطالعه توصیفی برای تعیین و توصیف ویژگی های متغیرهای یک موقعیت صورت می گیرد. هدف هر مطالعه توصیفی نیز تشریح جنبه هایی از پدیده ی مورد نظر پژوهشگر و با دیدگاهی فردی، سازمانی، صنعتی و نظایر آن می باشد(سکاران، ۱۳۸۶،ص ۱۲۳). به بیان دیگر تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش هایی است که هدف آن توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است)کاکاوند،۱۳۸۳،ص ۳۹).در این روش، محقق می تواند در صورت لزوم روابط بین متغییرهای مورد مطالعه را مورد بررسی و موردتجزیه و تحلیل قرار دهد.در این تحقیقات، محقق دخالتی در موقیعت یا وضعیت نقش متغییرها ندارد وصرفاً آنچه را که وجود دارد، مطالعه کرده و به توصیف و تشریح آن می پردازد.تحقیقات توصیفی کمتر به کشف قوانین و ارائه ی نظریه منتهی می شود چرا که موارد خاصی را دنبال می کند. همچنین نوع کار تحقیقاتی در این تحقیق نیز ‹‹کاربردی››
می باشد، تحقیقات علمی بر اساس هدف تحقیق به سه دسته تقسیم می شوند:تحقیقات بنیادی، کاربردی و تحقیق و توسعه) بازرگان،۱۳۸۱،ص۱۷۹). و محقق، روش کارخود را بر مبنای‹‹ توصیفی-پیمایشی›› قرار داده است،توصیفی از این جهت که محقق در صدد بررسی و تحقیق به منظور شناسائی و ارائه تصویری از وضع موجود رابطه بین عدالت سازمانی و تمایل به ترک خدمت کارکنان گمرکات استان گیلان با توجه به نقش میانجی گری حمایت سازمانی ادراک شده و تعهد سازمانی می باشد و پیمایشی محسوب می شود چرا که
داده های مورد نظر از طریق نمونه گیری از جامعه به دست آمده و مورد استفاده قرار گرفته و در نهایت تحلیل می شوند. همچنین تحقیق حاضر بر اساس روش گردآوری داده ها، تحقیق میدانی به شمار می رود،زیرا درصدد شناخت و ارائه تصویری از وضعیت موجود شاخص های مورد بررسی در گمرکات استان گیلان است.
روش کار به این صورت است که برای سنجش تمایل به ترک خدمت کارکنان گمرکات استان گیلان پرسشنامه استاندارد که مربوط به لیونز است توزیع می گردد،سپس برای سنجش میزان عدالت سازمانی پرسشنامه استاندارد با ابعاد عدالت توزیعی مربوط به پرایس و مولر،پرسشنامه عدالت تعاملی و رویه ای مربوط به کولکوئیت گنجانده شده است و همچنین برای سنجش دو متغیر حمایت سازمانی ادراک شده از پرسشنامه استاندارد آیزنبرگر و همکاران و تعهد سازمانی از پرسشنامه استاندارد پورتر استفاده شده است. پاسخ دهندگان می بایست با انتخاب گزینه مناسب از طیف پنج گزینه ای لیکرت؛ نظر خود را در رابطه با هر یک از سوالات در مورد رابطه داشتن عدالت سازمانی بر تمایل به ترک خدمت با نقش میانجی گری حمایت سازمانی ادراک شده و تعهد سازمانی را مشخص نمایند. طیف لیکرت یکی از رایج ترین مقیاس های اندازه گیری نگرش می باشد. این مقیاس از مجموعه منطقی از گویه ها که به ترتیب خاصی تدوین شده اند ساخته می گردد. این گویه ها حالات خاصی از پدیده مورد اندازه گیری را به صورت گویه های که از لحاظ ارزش اندازه گیری، فاصله ای مناسب دارند عرضه می کند. پاسخ دهنده میزان موافقت خودرا با هریک از این عبارت در یک مقیاس درجه بندی شده که معمولا از یک تا پنج درجه است نشان می دهد.)بازرگان،۱۳۸۱، ص۱۵۴).
۳-۳)توصیف آزمودنی های تحقیق( جامعه و نمونه آماری (
۳-۳-۱) جامعه آماری،به کل گروه افراد،وقایع یا چیزهایی اشاره دارد که محقق می خواهد به تحقیق درباره آنها بپردازد(سکاران،۱۳۸۸،ص ۲۴۹).
در این تحقیق، جامعه آماری شامل کلیه کارکنان گمرکات استان گیلان مشتمل بر اداره کل گمرک بندر انزلی و اداره کل گمرک آستارا و همچنین گمرکات تابعه مستقر در مناطق آزاد و ویژه،امانات پستی(رشت، انزلی، آستارا)، درب خروج واقع در (انزلی،آستارا) و فرودگاه رشت به تعداد آنها ۳۲۰ نفر است.
۳-۳-۲) نمونه، عبارت است از مجموعه ای از نشانه ها که از یک قسمت،یک گروه یا یک جامعه ای بزرگتر انتخاب می شود(خاکی،۱۳۸۷،ص ۲۵۰).همچنین نمونه عبارت است از تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیان کننده­ ویژگیهای اصلی جامعه باشد(آذر، مومنی،۱۳۷۷،ص ۵).کمبود منابع مالی و محدودیتهای زمانی برای انجام تحقیق،از جمله محدودیتهای عمده ای است که همواره انجام پژوهش ها را از ابعاد مختلف تحت تاثیر قرار داده و از این رو پژوهشگران وادار به برگزیدن مناسبترین شیوه از بین چندین شیوه موجود برای انجام کار پژوهشی می نماید.در تحقیق حاضر با توجه به محدودیتهای پیش گفته از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شده است(حسن زاده،۱۳۸۳،ص۱۱۵). نمونه گیری جامعه در دسترس) ( convenience sampling نوعی طرح نموته گیری غیر احتمالی است که در آن ، اطلاعات یا داده های پژوهشی از اعضای جامعه آماری که صرفا در دسترس پژوهشگر قرار دارند گردآوری می شود. یا به عبارت دیگر شامل جمع آوری اطلاعات از اعضای جامعه ای است که برای دستیابی به اطلاعات آن به سادگی در دسترس باشند. مزایای آن سریعتر، مناسب تر و ارزانتر بودن آن و معایب آن این است که به هیچ وجه قابل تعمیم نیست(سکاران، ۱۳۸۵، صص ۳۱۳-۳۰۹).
n= حجم نمونه
= اندازه متغیر مورد بررسی مطابق توزیع نرمال استاندارد با سطح عدم اطمینان
= میزان خطا
= واریانس جامعه (براساس متغیر مورد بررسی)
N= حجم جامعه

پس از برآورد حجم نمونه که طبق فرمول فوق حداقل حجم نمونه مورد نیاز ۲۲۹ است که تعداد۳۰۰پرسشنامه در اختیار گروه نمونه از کارکنان گمرکات استان گیلان قرار گرفت و از میان پرسشنامه های عودت شده، ۲۳۵پرسشنامه که به طور کامل تکمیل شده بود، در تحلیل نهایی مورد استفاده قرار گرفت.
۳-۴) روش و ابزار گردآوری داد ها
روش های میدانی به روش هایی اطلاق می شود که محقق برای گرد آوری اطلاعات ناگزیر است با مراجعه به افراد یا سازمان ها و… و نیز برقراری ارتباط مستقیم با آن ها اطلاعات مورد نظر خود را جمع آوری نماید(حافظ نیا، ۱۳۸۳،ص ۱۷۹). یکی از روش های بسیار متداول در گرد آوری اطلاعات میدانی روش پرسشنامه است که امر گردآوری اطلاعات را در سطح وسیع امکان پذیر می سازد. در تحقیقات توصیفی و نیز تحقیقاتی که از گستره جغرافیایی زیادی برخوردار باشند و یا تعداد افراد جامعه و نمونه زیاد باشد معمولاً از روش پرسشنامه استفاده می شود(حافظ نیا، ۱۳۸۳،ص ۱۵۲).به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در بررسی رابطه بین عدالت سازمانی و تمایل به ترک خدمت با توجه به نقش میانجی گری حمایت سازمانی ادراک شده و تعهد سازمانی از روش میدانی با مراجعه به گمرکات استان گیلان و ابزار پرسشنامه استفاده شده است.
۳-۵)معرفی دقیق پرسشنامه و نحوه طراحی سوالات آن
پرسشنامه به عنوان یکی از متداول ترین ابزار جمع آوری اطلاعات در تحقیقات پیمایشی، عبارت است پاسخگو را مورد سنجش قرار می دهد(ریاحی، ۱۳۸۴،ص۲۱۸) برای جمع آوری اطلاعات جهت آزمون فرضیات از پرسشنامه استفاده گردیده است.متغیر عدالت سازمانی در سه بعد عدالت توزیعی، عدالت رویه ای و عدالت تعاملی عملیاتی شده است. برای سنجش بعد عدالت توزیعی از پرسشنامه ۵ سوالی پرایس و مولر(۱۹۸۶) استفاده شده است. داده های مورد نیاز برای سنجش بعد عدالت مراوده ای با بهره گرفتن از پرسشنامه ۴ سوالی و داده های مورد نیاز برای سنجش عدالت رویه ای نیز با بهره گرفتن از پرسشنامه ۷ سوالی کولکوئیت(۲۰۰۱) گردآوری شده است. برای متغیر ادراک از حمایت سازمانی از پرسشنامه ۸ سوالی آیزنبرگر و همکاران (۱۹۸۹) استفاده شده است.برای متغیر تمایل به ماندن از پرسشنامه ۳ سوالی لیونز (۱۹۸۱) و برای متغیر تعهد سازمانی از پرسشنامه ۱۵ سوالی پورتر (۱۹۷۴) استفاده شده است.
پاسخ تمامی سوالهای مندرج در پرسشنامه های مورد استفاده در تحقیق حاضر، بر اساس طیف ۵ گزینه ای لیکرت، برای متغییر عدالت سازمانی (از بسیار کم تا بسیار زیاد)،برای متغیر حمایت سازمانی ادراک شده و تعهد سازمانی (از کاملا مخالف تا کاملا موافق) و برای متغیر تمایل به ماندن (از هرگز تا همیشه) گردآوری شده است.
۳-۶)اعتبار و پایایی ابزار پرسشنامه
ابزار سنجش باید از روایی و پایایی لازم برخوردار باشد تا محقق بتواند داده های متناسب با تحقیق را گردآوری نماید و از طریق این داده ها و تجزیه و تحلیل آن ها فرضیه های مورد نظر را بیازماید و به سوال تحقیق پاسی دهد. ابزار سنجش و آزمون های استاندارد و میزان شده معمولاًًَ از روایی و پایایی مناسبی برخوردارند، از این رو محققان می توانند آن ها را با اطمینان به کار گیرند ولی ابزار محقق ساخته فاقد چنین اطمینانی است و محقق باید از روایی و پایایی آن اطمینان حاصل کند.)حافظ نیا، ۱۳۸۳،ص ۱۵۴). روایی و پایایی مهر تأییدی هستند بر استحکام علمی یک مطالعه پژوهشی (سکاران، ۱۳۸۶،ص ۲۲۳).
۳-۶-۱)روایی :
منظور از روایی آن است که آیا ابزار اندازه گیری می تواند خصیصه و ویژگی که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه گیری کند یا خیر ؟ موضوع روایی از آن جهت اهمیت دارد که اندازه گیری های نامناسب و ناکافی می تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد.) خاکی، ۱۳۸۸،ص۲۴۴).
با توجه به ویژگیهای ابزار اندازه گیری که در بخش بالا به آن اشاره شد، در پژوهش حاضر برای تعیین روایی پرسشنامه های یاد شده، از روایی محتوی و روایی سازه استفاده شده است. برای تعیین روایی محتوی
پرسشنامه ­های تحقیق، از نظرات جمعی از اساتید دانشگاه استفاده شد و نتیجه گیری شد که پرسشنامه طراحی شده دارای روایی محتوی می باشد.
۳-۶-۲)پایایی :
پایایی به معنای ثبات اندازه گیری داده ها در زمان های مختلف می باشد هرچه این ثبات بیشتر باشد خطای اندازه گیری کاهش می یابد. برای محسبه پایایی ابزار اندازه گیری شیوه های مختلفی بکار گرفته می شودکه عبارتند از: روش بازآزمایی، روش آزمونهای موازی، روش آلفای کرونباخ، روش کودر-ریچاردسن و روش دو نیمه آزمون(سکاران،۱۳۸۵،صص۲۲۷-۲۲۹). مقصود از پایایی آن است که اگر ابزار اندازه گیری را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار و به گروه واحدی از افراد بدهیم نتایج حاصل نزدیک به هم باشد. برای
اندازه گیری پایایی از شاخصی به نام‹‹ضریب پایایی›› استفاده می کنیم و اندازه آن معمولاً بین صفر تا یک تغییر می کند. ضریب پایایی صفر معرف عدم پایایی و ضریب پایایی یک معرف پایایی کامل است( خاکی، ۱۳۸۸،ص ۲۴۵). همسانی درونی (سازگاری یا هم آهنگی درونی)ابزار، حاکی از متنجانس بودن عناصر ابزار است که به سازه مربوط می شود. به بیان دیگر، عناصر(پرشسها) باید به عنوان یک مجموعه با هم پیوند داشته باشند و بتوانند بطور مستقل مفهوم یکسانی را اندازه بگیرند به گونه ای که پاسخدهندگان معنای کلی یکسانی را برای هر یک عناصر قائل شوند.همسانی درونی را به دو طریق اندازه می گیریم: اعتبار سازگاری اجزاء و اعتبار دو نیمه آزمون(اوماسکاران،۱۳۸۵،صص۲۲۹-۲۲۸).

n = تعدادسوالات آزمون = واریانس سوال i ام = واریانس کل آزمون
اگر ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه بالاتر از ۷۰/۰ به دست آید، می توان عنوان کرد که پرسشنامه از پایایی قابل قبولی برخوردار است. اما در صورتیکه این ضریب زیر ۷۰/۰ به دست آید، باید برای تمامی ابعاد متغیرهای تحقیق، ضریب الفای کرونباخ را محاسبه نمود و ابعادی را که ضریب آنها زیر ۷۰ /۰ به دست آمده است را حذف کرد یا مورد اصلاح قرار داد(سرمد و همکاران،۱۳۸۳،ص ۱۲۹). میزان پایایی سوالهای تحقیق در جدول ( ۳-۱) آمده است.
جدول ۳-۱) ضریب آلفای کرونباخ مربوط به پایایی سوالات پرسشنامه