P-value
۰۰۰۱/۰
۰۰۰۱/۰
۰۰۰۱/۰
۰۰۰۱/۰
۰۰۰۱/۰
۰۰۰۱/۰
۰۰۰۱/۰
*- SEM: خطای استاندارد میانگین، تیمار۱: ریشه چغندر علوفه ای، تیمار۲: برگ وطوقه چغندر علوفه ای، تیمار۳: بوته کامل چغندر علوفه ای، تیمار۴: سیلاژ ریشه چغندر علوفه ای همراه کاه گندم، تیمار۵: سیلاژ برگ وطوقه چغندر علوفه ای، تیمار۶: سیلاژ بوته کامل چغندر علوفه ای همراه کاه گندم.
شکل۴-۲- تجزیه پذیری ماده خشک (درصد) تیمارهای مورد مطالعه در زمان های مختلف انکوباسیون تیمار۱: ریشه چغندر علوفه ای، تیمار۲: برگ وطوقه چغندر علوفه ای، تیمار۳: بوته کامل چغندر علوفه ای، تیمار۴: سیلاژ ریشه چغندر علوفه ای همراه کاه گندم، تیمار۵: سیلاژ برگ وطوقه چغندر علوفه ای، تیمار۶: سیلاژ بوته کامل چغندر علوفه ای همراه کاه گندم.
۴-۴-۲- فراسنجه های تجزیه پذیری ماده خشک تیمارهای مورد مطالعه
در معادله نمایی P=a+b (1-e-ct) که برای محاسبه تجزیهپذیری استفاده میشود، a بخشی از مادهغذایی است که سریعاً در شکمبه حل میشود، b بخش از ماده غذایی است که در زمان مشخص در شکمبه تجزیه میشود (غیر قابل حل درآب، اما تجزیهپذیر در شکمبه) و c سرعت تجزیه لحظهای ماده غذایی تجزیه پذیر در هر لحظه است. حاصل جمع a و b یعنی (a+b) درصدی از کل مادهغذایی است که در شکمبه تجزیه میشود (به عبارت دیگر a+b بیانگر توان تجزیه پذیری بالقوه ماده غذایی در شکمبه است)، t مدت زمان قرار دادن نمونه در شکمبه میباشد و p درصدی از هر ماده غذایی است که در زمان t در شکمبه تجزیه میشود (۱۹۷۹ Ørskov and McDonald,). با توجه به جدول (۴-۵) در خصوص مقایسه میانگین (a)یعنی بخش سریع تجزیه بیشترین مربوط به تیمار یک یعنی ریشه چغندرعلوفهای می باشد و کمترین مربوط به تیمار ۴ یا سیلاژریشه چغندرعلوفهای همراه کاهگندم می باشد که بدلیل افزایش میزان NDFو ADFمربوط به کاه گندم باشد.هر چند در این مقایسه میزان (a)دربین تیمار ۱ وحالت سیلو شده آن یعنی تیمار ۴ کاهش یافته ولی متعاقباً باعث افزایش بخش کندتجزیه (b)گردید که نتیجه آن تجزیه بهتر قسمت فیبری کاه گندم و بهبود قابلیت هضم کاه گندم گردید. پایین بودن مقدار a میتواند موجب کندی رشد میکرواورگانیسمهای شکمبه به علت تجزیه آهسته مواد غذایی در شکمبه گردد، ولی بالا بودن مقدار b و پایین بودن مقدار c موجب تجزیه آهسته و یکنواخت آن و ایجاد ثبات بیشتر در محیط شکمبه میگردد (Roghani and Zamiri, 2002). در نتیجه باعث کاهش سرعت عبور و افزایش CP, EEگردید .همچنین، در مقایسه تیمار ۳ یعنی بوته کامل چغندرعلوفه ای و تیمار ۶ یعنی سیلاژ بوته کامل چغندرعلوفهای هم علاوه بر بهبود قسمت aباعث بهبود bیعنی بخش کند تجزیه گردید.که در مجموع سیلو نمودن بوته کامل چغندرعلوفهای باعث بهبود گوارشپذیری و افزایش معنیدار بخش a+b گردید. همچنین، در مقایسه بین تیمار ۲ که شامل برگ و طوقه چغندرعلوفهای بود با انجام عمل سیلوسازی باعث افزایش معنیدار a+bگردید و همچنین بخش cکاهش یافت. نتایج حاصل از تحلیل آماری نشان داد که اختلاف معنیداری در بین میانگین تیمارها وجود دارد (۰۵/۰>P) . دانش مسگران و همکاران (۱۳۸۷) گزارش کردند که هر چه نرخ ثابت تجزیه c بالاتر باشد انتظار میرود مصرف خوراک بیشتر شود. در مطالعه منصوری و همکاران (۱۳۸۲) بیشترین میزان تجزیهپذیری مادهخشک مربوط به علف یونجه میباشد. بطوریکه معادل ۵/۹۳ درصد از کل تجزیه پروتئین خام در ۲۴ ساعت اول انکوباسیون صورت میگیرد. همچنین محققان گزارش کردند که تجزیهپذیری مؤثر ماده خشک یونجه در مراحل مختلف رشد دامنه ای از ۹/۶۱ تا ۹/۷۲ درصد میباشد (Balde et al., 1993). محققان گزارش کردند که تجزیه پذیری مؤثر ماده خشک علوفههای لگوم مناطق گرمسیری ۵۲، ۷/۵۷ و ۲/۵۱ درصد میباشد (Tolera et al., 1997). در تحقیق دیگری نشان داده شد که فراسنجههای برآورد شده در روش کیسه های نایلونی (c، b و ED) به جز a بطور معنیداری با دیواره سلولی همبستگی دارد. بررسیها نشان داده است که NDF و لیگنین اثرات منفی بر روی قابلیت هضم علوفه ها دارد (Larbi et al., 1998).
جدول ۴-۵- درصد فراسنجههای تجزیه پذیری چغندر علوفه ای و سیلاژ آن
تجزیه پذیری مؤثر
تیمار
a
b
c
a+b
۰۲/۰
۰۵/۰
۰۸/۰
۱
۰۱۶/۱۹a
۰۰۳/۶۸a
۰۲۶/۰c