با آگاهی از مسؤولیت خود در قبال نسلهای گذشته و آینده برای حفاظت از تنوع جهانی
منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی؛
با تشخیص اینکه کشورها در اعمال حقوق حاکمیتی خود بر منابع ژنتیکی گیاهی خود برای
غذا و کشاورزی میتوانند به صورت متقابل از ایجاد نظام چند جانبه مؤثر برای دسترسی
آسان به تعداد مشخص و توافق شده‌ای از این منابع و تسهیم منصفانه و عادلانه منافع
حاصل از بهره برداری آنها منتفع گردند؛
با تمایل به انعقاد موافقتنامه‌ای بین‌المللی به موجب ماده (۱۴) اساسنامه فائو، در
چارچوب سازمان خوار و بار و کشاورزی سازمان ملل متحد که از این پس فائو (FAO)
نامیده میشود.
به شرح زیر توافق نموده‌اند:
بخش ۱ – مقدمه
ماده ۱ – اهداف
۱ - اهداف این معاهده عبارتند از حفاظت و استفاده پایدار از منابع ژنتیکی برای غذا
و کشاورزی و تسهیم منصفانه و عادلانه منافع حاصل از استفاده از آنها، هماهنگ با
کنوانسیون تنوع زیستی برای امنیت غذایی و کشاورزی پایدار.
۲ - این اهداف از طریق ارتباط تنگاتنگ این معاهده با سازمان خوار و بار و کشاورزی
سازمان ملل متحد و کنوانسیون تنوع زیستی حاصل خواهد شد.
ماده ۲ - کاربرد اصطلاحات
از نظر این معاهده، اصطلاحات زیر دارای همان معانی خواهند بود که به شرح زیر برای
آنها در نظر گرفته شده است. هدف از این تعاریف تحت پوشش قرار دادن تجارت کالا
نمیباشد.
«حفاظت در رویشگاه طبیعی» به حفاظت اکوسیستمها و رویشگاههای طبیعی، نگهداری و
احیاء جمعیت‌های زنده گونه‌ها در محیط طبیعی رویش آنها و در خصوص گونه‌های گیاهی
یا زراعی، به ناحیه‌ای که در آن خصوصیات ویژه خود را پیدا کرده‌اند، اطلاق میشود.
«حفاظت خارج از رویشگاه طبیعی» به حفاظت منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی در
خارج از رویشگاه طبیعی آنها اطلاق میشود.
«منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی» به هرگونه ماده ژنتیکی با منشأ گیاهی
اطلاق میشود که دارای ارزش بالفعل یا بالقوه برای غذا و کشاورزی باشد.
«ماده ژنتیکی» به هر ماده‌ای با منشأ گیاهی، از جمله مواد زایشی و تکثیر شوندهرویشی اطلاق میشود که دارای واحدهای وراثتی مفید باشند.
«نوع» به یک دسته گیاهی داخل یک رده گیاه شناسی در پایین ترین سطح شناخته شده
اطلاق میشود که با تظاهر قابل تکرار خصوصیات متمایز و ویژگیهای ژنتیکی دیگر توصیف
شده است.
«مجموعه خارج از رویشگاه طبیعی» به نگهداری یک مجموعه منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا
و کشاورزی خارج از رویشگاه طبیعی آن اطلاق میشود.
«مرکز پیدایش» به ناحیه جغرافیائی اطلاق میشود که گونه‌های گیاهی، اعم از اهلی یا
وحشی، ویژگیهای خاص خود را برای اولین بار در آنجا پیدا کرده است.
«مرکز تنوع گیاهی» به ناحیه جغرافیائی اطلاق میشود که دارای تنوع ژنتیکی زیادی
برای گونه‌های گیاه زراعی در شرایط رویشگاه طبیعی باشد.
ماده ۳ - حیطه مشمول
این معاهده مربوط به منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی میباشد.
بخش ۲ - مقررات کلی
ماده ۴ - تعهدات کلی
هر یک از طرفهای متعاهد از مطابقت قوانین، مقررات و رویه‌های خود با تعهدات خویش
به گونه‌ای که در این معاهده مقرر شده است، اطمینان حاصل خواهد نمود.
ماده ۵ - حفاظت، اکتشاف، جمع آوری، شناسائی، ارزیابی و مستند سازی منابع ژنتیکی
گیاهی برای غذا و کشاورزی
۱ - هر طرف متعاهد با رعایت چارچوب قوانین ملی و با همکاری طرفهای متعاهد دیگر، در
صورت اقتضاء اتخاذ روش یکپارچه‌ای را برای اکتشاف، حفاظت و استفاده پایدار از
منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی ترغیب خواهد کرد و بویژه در صورت اقتضاء
موارد زیر را انجام خواهد داد:
(الف) - بررسی و تهیه فهرست منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی با در نظر
گرفتن وضعیت و درجه تنوع در جمعیت‌های موجود از جمله آنهائی که دارای استفاده
راهنمای نگارش پایان نامه و مقاله درباره نظام حقوقی بین المللی حمایت از منابع ژنتیکی ...
