میزان تراکم حسابی
میزان تراکم حسابی جمعیت را میتوان بر حسب مناطق مختلف مانند قاره، منطقه، کشور، استان و شهرستان و …. محاسبه کرد (کاظمی پور،۲۸:۱۳۸۲).
۳-۲۰-نسبت وابستگی:
یا بار تکفل در یک جامعه عبارت است از ایجاد ارتباط بین یک فرد فعال و تعداد افراد غیر فعالی که به او وابسته هستند . بار تکفل بیانگر وابستگی فرد یا افرادی به جامعه است ،زیرا برای تداوم زیست خود از جامعه کمک می گیرد بدون آنکه به جای آن کالا یا خدمتی ارائه کنند. (معزی،۵۸:۱۳۷۱). بار تکفل در جوامع گوناگون متفاوت است و عوامل گوناگون اجتماعی، اقتصادی، جمعیتی و فرهنگی در این تفاوت تأثیرگذارند . برای سنجش نسبت وابستگی جامعه روشهای گوناگونی وجود دارد که میتوان آنها را به دو صورت خالص و ناخالص تقسیم بندی کرد . روش ناخالص بار تکفل، از طریق تقسیم جمعیت افرادی که در سنین فعالیت نمی باشند. (کودکان و نوجوانان زیر ۱۵سال +افراد ۶۵ساله و بیشتر) بر روی جمعیت بالقوه فعال بدست می آید . این نسبت اولین وسیله شناخت عمومی نیروی کار است و حاکی از بار اقتصادی وارد بر جمعیت بالقوه فعال است . در روش بار تکفل خالص که دقیق تر از روش قبلی است نسبت جمعیت واقعاً فعال (شاغلان)را به کل جمعیت می سنجد. در واقع بار تکفل خالص بیانگر نسبت وابستگی کل افراد جامعه به کسانی است که کار می کنند و با تلاش خود معیشت خود و دیگران را تأمین می کنند. (توسلی ،۲۰۹:۱۳۷۵). در کشورهای در حال رشد که معمولاًجمعیت جوان و سطح اشتغال پایینی دارند، دارای بار تکفل بیشتر، و در بین کشورهای توسعهیافته و صنعتی به علت دارا بودن جمعیت نسبتاً سالخورده بار تکفل کمتر است. (رئیسی،۱۱۶:۱۳۸۰). در مورد نسبت وابستگی فرمولهای متعددی وجود دارد که در زیر به آنها اشاره می شود.(زیاری، ۱۳۸۳: ۱۵۵):
= بار تکفل
= بار تکفل نظری
D.R = (بار تکفل ناخالص)
= D.R بار تکفل خالص یا واقعی)
جدول شماره (۳-۵):تراکم حسابی و نسبت وابستگی استان فارس و شهرستانها
شهرستان | جمعیت | تعداد شاغلان | جمعیت فعال | گروه سنی۰-۱۴ | گروه سنی۱۵-۶۴ | گروه سنی۶۵سال به بالا | بار تکفل خالص | بار تکفل ناخالص | بار تکفل نظری | مساحت | تراکم حسابی |
اباده | ۹۸۱۸۸ | ۲۹۲۴۳ | ۳۲۸۹۷ | ۱۹۸۶۹ | ۷۰۲۸۳ | ۸۰۳۶ | ۳۵/۲ | ۳۹/ | ۹۸/۱ | ۵۶۴۶ | ۳۹/۱۷ |
ارسنجان | ۴۱۴۷۶ | ۱۲۹۸۴ | ۱۴۸۶۷ | ۹۲۳۷ | ۲۹۹۷۹ | ۲۲۶۰ | ۱۹/۲ | ۳۸/ | ۷۸/۱ | ۱۴۳۹ | ۸۲/۲۸ |
استهبان | ۶۶۱۷۲ | ۱۹۳۳۹ |