• بین میزان بروز آسیب در دو زمان تمرین و مسابقه در تکواندوکاران حرفه­ای ایران تفاوت وجود دارد.

• بین میزان بروز آسیب در راندهای مختلف مسابقه در تکواندوکاران حرفه­ای ایران تفاوت وجود دارد

• بین نوع آسیب­های مفصل زانو “کشیدگی، پارگی، در­رفتگی و استخوانی” در تکواندوکاران حرفه­ای ایران تفاوت وجود دارد.

• بین میزان بروز آسیب­های زانوی تکواندکاران حرفه­ای ایران در زمان­های مختلف لیگ برترتکواندو ایران، تفاوت وجود دارد.

۱-۶- محدودیت­های تحقیق
۱-۶-۱- محدودیت­هایی که کنترل آنهادر اختیار محقق نبوده است
چون تحقیق گذشته نگر بوده و از آزمودنی­ها در مورد گذشته سوال شده است امکان دارد اطلاعات راجع به آسیب­های جزیی و خفیف بطور کامل بیاد نیامده باشد. به هر حال برای کاستن از شدت این محدودیت، ابتدا پرسش نامه بطور دقیق و شفاف طراحی شده و سپس منظور و هدف از هر سوال بطور کامل برای فرد آسیب­دیده شرح داده شد. و در آخر مدارک پزشکی بازیکنان آسیب­دیده در باشگاه­ها مورد بررسی قرار گرفت.

۱-۶-۲- محدودیت هایی که کنترل آنها در اختیار محقق بوده است
برای کنترل برخی عوامل، محدودیت­های زیر از طرف محقق اعمال شده است.
برای کنترل نوع رشته، جامعه آماری فقط به رشته ورزشی تکواندو محدود شده است.
برای کنترل جنس، جامعه آماری فقط به مردان اختصاص داده شد.
برای کنترل میزان تجربه و سطح مهارت، جامعه آماری فقط به تکواندوکارهای حاضر در لیگ برتر محدود شد.
۱-۷- تعریف واژه ­ها
۱-۷-۱- تعاریف نظری
پیچ خوردگی (اسپرین^[۶])
اسپرین زمانی رخ می­دهد که بر مفصل و لیگامنت آن نیرویی فراتر از دامنه طبیعی آن وارد شود و تارهای لیگامنت بصورت کامل یا تعدادی تارها، پاره می­ شود.که در هنگام اتفاق افتادن این آسیب ممکن است فرد آسیب دیده صدایی شبیه به پوپ بشنود(۹).
استرین^[۷]
استرین زمانی رخ می­دهدکه یک تاندون بر اثر نیرو و فشار بیش از حدکشیده یا پاره (به صورت کامل یا ناقص) شود(۹).
در­رفتگی^[۸]
جابه­جا شدن استخوان در مفصل از جای اصلی خود که ممکن است همراه با پارگی و آسیب به لیگامنت­ها و کپسول مفصلی باشد، را در­رفتگی گویند(۹).
شکستگی^[۹]
زمانی رخ می­دهد که استخوان درز یا شکاف برداشته و یا شکسته شود. شکستگی بسته به نوع آن، همراه با آسیب به بافت نرم اطراف شکستگی و پوست آن ناحیه می باشد(۹).
بیش­تمرینی^[۱۰]
زمانی ورزشکار دچار بیش­تمرینی می­ شود که زمان کافی برای بهبودی و استراحت بعد از تمرین و فعالیت خود نداشته باشد. تکرار فشار بر لیگامنت، تاندون، مفصل و استخوان منجر به ایجاد این آسیب می­ شود(۹).
۱-۷-۲- تعارف عملیاتی
بازی خانگی (میزبان)
زمانی که بازی در شهر و یا استادیوم اختصاصی تیم مورد نظر انجام گیرد، بازی خانگی نامیده می­ شود.
بازی خارج از خانه(میهمان)
زمانی که بازی در شهر و یا استادیوم اختصاصی تیم مقابل انجام شود، بازی خارج از خانه نامیده می­ شود.
فصل دوم
ادبیات پیشینه
۲-۱- مقدمه
این فصل بر اساس مطالعات و تحقیقات انجام شده در زمینه آسیب­های زانودر ورزش تکواندو تنظیم شده است. در این فصل مباحث زیر مطرح گردیده است: تعریف آسیب، عوامل موثر در ایجاد آسیب، تشریح مفصل زانو، تحقیقات انجام شده در زمینه آسیب­های تکواندوکاران در خارج و داخل کشور.
۲-۲- تکواندو
با سعی و تلاش تکواندوکاران کشور­های مختلف و وجود فنون و حرکات جذاب دست و پا در تکواندو، این هنر رزمی به ورزشی رزمی، مدرن و همگانی در سطح جهان تبدیل شده است. جذابیت، ایمنی، قوانین و مقررات مدون و اصول حاکم در این رشته رزمی به همراه برنامه ریزی صحیح در فدراسیون جهانی تکواندو، فدراسیون­های تکواندو قاره­های مختلف و فدراسیون کشورهای گوناگون، موجب شده است، تکواندو گوی سبقت را از سایر رشته­ های رزمی گرفته و در بین رشته­ های رسمی بازی­های المپیک قرار گیرد.
توسعه و پیشرفت تکواندو تا حدی ادامه پیدا کرده است که علاوه بر برگزاری مسابقات تکواندو در بازی­های المپیک، مسابقات تکواندو جهانی، جام جهانی، مسابقات جهانی و المپیک نیروهای مسلح، مسابقات جهانی و آسیایی دانشجویان، بازی­های آسیایی، قهرمانی قاره­های مختلف، المپیک نوجوانان، پلیس­های جهان، مسابقات بین المللی در رده­های سنی مختلف، مسابقات قهرمانی باشگاه­های آسیا، لیگ­های ملی، مسابقات قهرمانی کشوری و استانی و سایر رقابت­ها نیز در این رشته رزمی برگزار شود(۱۷). چنین فرایندی نشان از توجه عمومی و جهانی به این رشته مهم ورزشی است. از سوی دیگر تکواندو بعنوان یک ورزش رزمی پر تحرک و
بدلیل ذات مبارزه­ای و رقابتی آن احتمال بروز آسیب ورزشکار را بالا می برد و بدلیل اینکه در این ورزش حدود ۹۰ درصد ضربات از طریق خم و راست شدن زانو به بدن حریف وارد می شود(۳ و۵) دور از ذهن نخواهد بود که زانوها در معرض آسیب بیشتری قرار داشته باشد.
بیرر و هالبروک درتحقیقی که در طول ۱۸ سال شیوع آسیب­های ورزش­های رزمی را بررسی می­کرد، گزارش کردند تکواندو با ۳۶ درصد، در بین ورزش­های رزمی بالاترین میزان شیوع آسیب را دارد(۱۲).
۲-۳- آناتومی زانو
۲-۳-۱- آناتومی مفصل زانو
مفصل زانو مهمترین مفصل بدن از لحاظ ایجاد ثبات و استحکام و تحمل وزن بدن می­باشد(۱۸). زانو مفصلی لولایی محسوب می­ شود ولی به دلیل اینکه در حالت خمیده، حرکات چرخشی نیز در این مفصل امکان انجام دارد، گاهی اوقات، آنرا مفصلی استوانه­ای- قرقر­ای نیز نامیده­اند برخی محققان آنرا مفصلی لقمه­ای نیز می­دانند(۱۹). زانو مفصلی مرکب و شامل ۳ استخوان: استخوان ران، استخوان ساق(درشت­نی) و کشکک زانو^[۱۱] می­باشد. قسمت اصلی زانو که وزن بدن روی آن منتقل می­ شود، بین انتهای تحتانی استخوان ران و بالاترین قسمت استخوان درشت­نی واقع شده است. انتهای تحتانی استخوان ران دو برآمدگی مدور به نام کندیل دارد که قسمت استخوانی بزرگی را در انتهای تحتانی ران بوجود می­آورند. کندیل­ها برای انطباق با سطوح تخت و بیضی شکل انتهای تحتانی استخوان درشت­نی مناسب نیستند. قسمت داخلی مفصل استخوان ران بزرگتر از سطح مفصلی استحوان درشت­نی است. بین این دو استخوان، فاصله­ای طبیعی وجود دارد که با مایعی پر می­ شود. بنابراین با اینکه سطوح مفصلی این دو استخوان با یکدیگر متصل هستند، کاملا منطبق نمی­شوند. کشکک و استخوان ران در داخل مجموعه مفصل زانو، مفصلی مجزا ایجاد می­ کند که از لحاظ کارکرد با مفصل زانو مرتبط است. این مفصل که مفصل کشککی رانی نامیده می­ شود، مستقیمأ وزن تنه را به پاها منتقل نمی­کند ولی بصورت خودکار در همه حرکات زانو شرکت می­ کند(۱۸ و ۲۰).
۲-۳-۲- حرکت­شناسی زانو
مفصل زانو بطور معمول دارای دامنه حرحتی ۱۴۰ درجه­ای برای خم­شدن و بازشدن می­باشد. زانو هنگام راه رفتن روی سطح افقی حدودأ ۶۵ درجه و به هنگام بالا رفتن از پله ۸۰ درجه خم می­ شود، ولی برای پایین آمدن از پله و بلند شدن از روی صندلی، زانو باید بیش از این مقادیر خم شود. در بعضی از افراد در زانوهایشان درجات خفیفی از باز شدن بیش از حد وجود دارد. در بیماران مربوط به شلی رباط درجات بیشتری از باز شدن بیش از حد زانو (۱۰ درجه یا بیشتر) مشاهده می­ شود. حرکات زانو در واقع ترکیبی از همزمانی حرکت­های غلتیدن و سر خوردن است(۲۱).
۲-۳-۳- بافت­های نرم
استخوان­های اطراف زانو از نظرهندسی با یکدیگر متناوب و متجانس نیستند. بنابراین مفصل زانو ذاتأ بی­ثبات است. استحکام و ثبات مفصل بیشتر به بافت­های نرم که از اطراف مفصل زانو می­گذرند و آنرا محاصره کرده ­اند و نیز بافت­هایی که در درون زانو قرار گرفته­اند(عضلات و لیگامنت­ها)، بستگی دارد(۲۱).
۲-۳-۳-۱- لیگامنت­های زانو
مفصل زانو به واسطه ساختمان آن از پیچیده­ترین مفاصل بدن می­باشد. در مفصل زانو عناصر متعددی شرکت دارند که شاید مهمترین آنها لیگامان­ها باشند که مفصل زانو را از چهار سمت داخل ، خارج، جلو و عقب در بر می­گیرند. از طرف دیگر ایجاد ضایعه در لیگامان­های زانو روی فعالیت ورزشکاران اثرات فراوانی دارد. طبق تحقیق و بررسی که روی صدمات ورزشی در عرض ۴ سال در آمریکا انجام گرفته است حدود ۴۰ درصد صدمات ورزش مربوط به آسیب و ضایعه در لیگامان­های زانو بوده است. طبق همین تحقیق ورزشکاران فوتبالیست و اسکی باز بیشتر در معرض صدمه و آسیب لیگامانی بوده ­اند. همینطور در مطالعاتی که بر روی حدود ۳۷۹۷ مورد از صدمات ورزشی در فوتبال انجام گرفته است، حدود ۲۲ درصد کل صدمات مربوط به مفصل زانو بوده است. بنابراین بر اساس یافته­های فوق مشخص می­ شود که وارد آمدن صدمه و ضایعه بر مفصل زانو بویژه در لیگامان­های زانو، یک ضایعه شایع ورزشی است. بطور کلی در هنگام ایجاد صدمه در مفصل زانو باید به این نکته توجه داشت که صدمه ممکن است تنها در یک لیگامان باشد یا همراه ضایعه در لیگامان، در عناصر دیگر مفصل، مثل مینیسک­ها، کپسول مفصلی، بورس­ها و غیره ایجاد شود. بیشتر صدمات لیگامانی زانو در اثر وارد آمدن نیروهای خارجی است که در حین مسابقه و ورزش بر زانو اعمال می­ شود، اگرچه در بعضی مواقع مکانیزم­ های غیر برخوردی مثل توقف ناگهانی بازیکن که در حال دویدن است، نیز باعث ایجاد صدمات در مفصل زان می­ شود(۱۸).