( صبری ، بی تا ، ص ۵۴)
قرآن همان گونه که نازل شده تا روز قیامت که انسان ها بر انگیخته شوند باقی خواهد ماند .
و قرآن تمام احکام را ذکر کرده و پایه و اساس همه ی پیشرفت و آبادانی ها است .
مصطفی را وعــده کرد الطاف حق گر بمیری تو نمیرد این سبــق
مــن کتــاب و معجزت را حافظم بیش و کم کن راز قرآن رافضم
کس نتاند بیش و کم کردن در او توبه از من حافظی دیگر مجـو
( استطامی ، ۱۳۷۳ هـ ، ص ۵۲۰)
مُـعلنا للضیـاء دعــوهَ صُبحٍ أشرَقَت شَـمسُهُ علی الاکوانِ
کـانَ نبراسه علی الاُفقِ طه مُرسِلاً نُـورَ دعــوهِ الإیمــانِ
خیر داع إلی الهُدَی أرسَلتُه رحمهُ الواحدِ العظیمِ اَلحَنانِ
(صبری ، بی تا ، ص ۵۴ )
دعوت صبحی را برای نور اعلام کرد که خورشید قرآن آن هستی را نورانی کرد .
چراغ قرآن نور دعوت ایمان را بر افق ها می تاباند .
بهترین دعوت کننده به هدایت که خداوند بزرگ و مهربان آن را نازل کرده است .
صبری در این سروده می گوید :
قد تجلت مصداقَ ذکر حکیم جاء للَّناسِ بالهدی و البیانِ
أرسلتُــه لِلعَــالمیــنَ سلاماً رحمــهُ اللهِ واسـعِ الغُفرانِ
( همان ، ص ۲۹)
مصداق قرآن برای هدایت بشریت نازل شده آشکار شده است .
و خداوند قرآن را برای صلح سلامت بشریت فرستاده است خداوندی که رحیم و بخشنده است .
صبری در این ابیات حق و حقیقت را برای آدمیان این گونه بازگو می نماید :
یــا اُبنَ حواءَ باطلُ کلُّ شَیءِ لــم تُـــوّیَدهُ دعوهُ الایمانِ
أنزل الحقُّ [۴۱] دعوهَ الحقِّ نوراً و شفاءً فی مُحکَماتِ البیانِ
فَصَّلتَها آیــاتُ ذِکــرٍ حکیمٍ من کلامِ المُهَیمِنِ الرحمنِ
( منبع پیشین ، ص ۵۱)
ای فرزند آدم هر چیزی که دعوت ایمان آن را تأیید نکرده باشد باطل است .
پروردگار دعوت خود را به شکل یک نور و شفا در کلامی محکم و استوار نازل کرده است .
که آیه های ذکر حکیم از کلام خداوند رحمان و قادر آن را تبیین می کند .
و این بیت اشاره ای است به آیاتی از قرآن کریم [ وَ هُوَ الَّذی اَنزَلَ اِلَیکُم الکِتابَ مُفَصَّلاً [۴۲] ] ( قرآن کریم ، الانعام ، ۶/۱۱۴)
خداوند در قرآن می فرماید : [ وَ أنزَلنَا الیکُم نوراً مبِّیناً [۴۳]] ( قرآن کریم ، النساء ۴/۱۷۴)
[ فَامَّا الذینَ آمنوا باللهِ و اعتَصَمُوا به فسَیُدخِلُهُم فی رَحمهٍ مِنهُ و فَضلٍ وَ یَهدَیهم إلَیهِ صِراطَا مُستَقیماً [۴۴]] ( قرآن کریم ، النساء ، ۴/۱۷۵)
ایمان به خدا اساس تمام ارزش هاست . هر عملی که بدون ایمان انجام گیرد ، هیچ نقشی در سعادت انسان ایفا نمی کند ، چنگ زدن به تعالیم قرآنی که تنها راه وصول به هدف نهایی قرآن است نیز ، باید متکی به ایمان باشد .
خَیرِ دَاعٍ الــی الهُدَی بَیَّنَتهُ للبـــرایا شـــرائعُ القرانِ
إنــه مـن لَدُن حکیمٍ علیمٍ جاءَ حَقَّا بمعجزاتِ البیانِ
حَضَنتهُ [۴۵] عینُ العنایهِ حتی لم تُبَدِّل حرفاً یَدُ الانسانِ
( صبری ، بی تا ، ص ۵۱)
قوانین و شریعت های قرآن بهترین دعوت کننده به هدایت است که برای بندگان تبین کرده است .
و آن (قرآن ) از جانب حکیمی داناست که به حق معجزهای بیان را آورده است .
و خود محافظت از آن را بر عهده گرفته تا دست انسان حتی یک حرف آن را تغییر ندهد .
۵-۵- دین الله ( اسلام )
امام صادق (ع) می فرماید : نام دین خدا اسلام است . اسلام دین خدا بود پیش از آن که شما هستی یابید و پس از شما نیز دین خدا خواهد بود .
اسلام دین خدا و دین انسانیت است . خداوند می فرماید دین اسلام ، دین حق است ، اسلام دینی است که برای مردم خداجوی و خدا دوست و پسندیده است و پیروی از آن مایه خشنودی ماست . دین اسلام ، دین معرفت و خداشناسی و توحید و پرستش خدای یگانه است . ( مسجد جامعی ، ۱۳۸۳ هـ ، ص ۶۲)
اسلام در لغت به معنای انقیاد و گردن نهادن به حکم است . و در کاربرد دینی آن ، اشاره به تسلیم در برابر فرمان و حکم الهی است . و این دین زیبا و پاکیزه ای است ، که انسان را از زشتی و پلیدی دور می کند .
امام خمینی رحمه الله اسلام را این گونه معرفی می نماید : « اسلام و حکومت اسلامی پدیده الهی است که با به کار بستن آن سعادت فرزندان خود را در دنیا و آخرت به بالاترین وجه تأمین می کند و قدرت آن را دارد که قلم سرخ بر ستمگری ها و چپاولگری ها و فسادها و تجاوزها بکشد و انسان ها را به کمال مطلوب برساند .
ما معتقدیم تنها مکتبی که می تواند جامعه را هدایت کند و به کمال برساند اسلام است ؛ و دنیا اگر بخواهد از زیر بار هزاران مشکلی که امروز با آن دست به گریبان است نجات پیدا کند و آرمانی زندگی کند ، انسان گونه باید به اسلام روی بیاورد .
اسلام دین افراد مجاهدی است که به دنبال حق و عدالتند ، دین کسانی است که آزادی و استقلال می خواهند ، مکتب مبارزان و مردم ضد استعماری است . »( امام خمینی ، ۱۳۸۵ هـ ، ص ۲۶)
دیدگاه صبری درباره اسلام در قصیده ای با نام « اسلام » این گونه مطرح شده است :
اِنَّ دِینَ الإسلام ذُخرُ[۴۶] سیبقــی أبَدَ الدهرِ ثابتَ الأرکانِ
أنــزَلتُه السمــاء للنــاسِ نـوراً قد قَضَنه إرادهُ الـدَّیانِ
یُرشِدُ النفسَ أینَ تَبسِنی لیبقی ما أقامَتهُ خالِدَ البُنیَانِ
( صبری ، بی تا ، ص ۵۳)
دین اسلام گنجینه ای است که همیشه مستحکم و پایدار باقی خواهد ماند .
و این بیت اشاره ای است به آیه قرآن کریم :[ اِن الدین عندِ اللهِ الاسلام [۴۷] ] ( قرآن کریم ، آل عمران، ۳/۱۹)
به اراده الهی اسلام مانند نوری از آسمان برای سعادت مردم نازل شده است .
و چه زیبا شاعر در این بیت از آیه قرآن کریم استعانت جسته است : [ و قد جاءَکُم بُرهانٌ مَن رَبِّکُم وَ اَنزَلنَا إِلَیکُم نوراً مُبیناً [۴۸] ] ( قرآن کریم ، النساء ، ۴/۱۷۴ )
انسان را راهنمایی می کند تا نفس خود را چگونه پرورش دهد تا مادامی که هست پایدار باقی بماند.
۵-۶- وسوسه شیطان
حضرت امام خمینی ( رحمه الله ) حب دنیا را شیطان قاطع الطریقی می داند که راه قرب و وصول را بر انسان می بندد و می فرمایند :
ﻧﮕﺎرش ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﮋوهشی در مورد جایگاه اسماعیل صبری در ادبیات معاصر عرب کجاست- ...